รู้จักกับโปรแกรมscratch

รู้จักกับโปรแกรม scratch

วิชาวิทยาการคำนวณ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

start

วิธีการใช้บทเรียน

เรื่อง รู้จักกับโปรแกรม Scratch

บทเรียนออนไลน์

ทำแบบทดสอบก่อนเรียน

อ่านวิธีการใช้บทเรียน

ศึกษาบทเรียนตามลำดับ

ทำแบบแบบฝึกหัด

ทำแบบทดสอบหลังเรียน

แสดงควมคิดเห็นผ่าน Padlet

หน้าหลัก

รู้จักกับ Scratch

วัตถุประสงค์

แบบฝึกหัดที่ 1.2

แบบทดสอบก่อนเรียน

แบบฝึกหัดที่ 1.3

ความหมายของการเขียนโปรแกรม

แบบทดสอบหลังเรียน

แบบฝึกหัดที่ 1.1

แสดงความคิดเห็นผ่าน Padlet

จุดประสงค์การเรียนรู้

01

03

04

02

อธิบายความหมาย ของการเขียนโปรแกรมได้

สามารถบันทึก สร้างไฟล์ และบันทึกโปรเจ็กต์ได้

สามารถเข้าใช้งานโปรแกรม Scratch ได้

มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับส่วนประกอบของโปรแกรม Scratch

แบบทดสอบก่อนเรียน

ความหมายของการเขียนโปรแกรม

การเขียนโปรแกรม (coding หรือ Programming) เป็นกระบวนการสร้างลำดับการทำงานการออกแบบโครงสร้างการทำงาน การจำลองการทำงาน หรือนำเสนอวิธีการทำงานเพื่อใช้แก้ปัญหาที่ต้องการ ซึ่งเราสามารถแบ่งการเขียนโปรแกรมเป็น 2 ประเภท คือ การเขียนโปรแกรมที่ไม่ใช้คอมพิวเตอร์ (Unplugged) และการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ (Plugged)

1. การเขียนโปรแกรมที่ไม่ใช้คอมพิวเตอร์ (Unplugged) เป็นการสร้างลำดับการทำงานหรือการนำเสนอวิธีการทำงานด้วยแผ่นภาพ/สัญลักษณ์ ซึ่งไม่ใช่การป้อนคำสั่งควบคุมการทำงานโดยคอมพิวเตอร์ แต่เป็นการทำความเข้าใจความหมายของสัญลักษณ์และรูปภาพ เพื่อนำมาใช้แสดงผลวิธีการแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นรอบตัวในชีวิตประจำวัน

2. การเขียนโปรแกรมที่ใช้คอมพิวเตอร์ (Plugged) การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ (Computer programming) หรือเรียกให้สั้นลงว่า การเขียนโปรแกรม (Programming) หรือ การเขียนโค้ด (Coding) เป็นการเขียน คำสั่งควบคุมการทำงานโดยคอมพิวเตอร์ ซึ่งจะแสดงผลลัพธ์ทางจอภาพ หรือไปควบคุมอุปกรณ์ต่างๆ ที่ได้เชื่อมต่อไว้ ปัจจุบันมีเครื่องมือสำหรับใช้เขียนโปรแกรมขั้นพื้นฐานมากมาย เช่น

C#

Java

Scratch

Python

PHP

แบบฝึกหัดที่ 1.1

ให้นักเรียนตอบคำถามต่อไปนี้ให้ถูกต้องเมื่อพร้อมแล้ว คลิก Start !!

Start

Scratch

Python

Java

PHP

PHP

Scratch

C#

Python

การเขียนโปรแกรมแบ่งออกเป็นกี่ประเภท

ข้อใดคือการเขียนโปรแกรมที่ไม่ใช้คอมพิวเตอร์

Plugged

Unplugged

Coding

Programming

Congratulations!

Ohh Ohh, you answered wrong

try again

รู้จักกับ Scratch

Scratch คืออะไร

Scratch เป็นภาษาโปรแกรมที่ใช้สำหรับเขียนโปรแกรมแกรมด้วยแผ่นภาพหรือบล็อกที่นำมาต่อกันเป็นจิ๊กซอว์เพื่อให้โปรแกรมทำงานตามต้องการได้โดยไม่ต้องพิมพ์คำสั่งของภาษาโปรแกรม โดยทุกคำสั่งจะถูกจัดเก็บไว้ในรูปแบบของบล็อกคำสั่ง เราสามารถสร้างแอนิเมชั่น เกมส์ ดนตรี ศิลปะ หรือ โปรแกรมในรูปแบบต่างๆ ได้ เมื่อเราสร้างชิ้นงานเสร็จแล้ว สามารถนำชิ้นงานไปแสดง แลกเปลี่ยนความคิดเห็นร่วมกับผู้อื่นบนเว็บไซต์ได้ ทำให้ผู้เรียนได้รู้หลักการและแนวคิดการเขียนโปรแกรมไปพร้อมกับการคิดอย่างสร้างสรรค์ มีเหตุผลและเป็นระบบ รูปแบบคำสั่งของโปรแกรม Scratch มีการจัดวางส่วนประกอบไว้ในแผ่นเดียว แบ่งหมวดหมู่การใช้งาน ทำให้ง่ายต่อการจดจำ และช่วยลดความผิดพลาดได้เป็นอย่างดี

การใช้งานโปรแกรม Scratch

การใช้งานโปรแกรมมีการใช้งานได้ 2 รูปแบบ คือ การใช้งานบนคอมพิวเตอร์โดยการติดตั้งโปรแกรมไว้ที่เครื่อง และการใช้งานบนเว็บไซต์

การใช้งานโปรแกรม Scratch

• เปิดเว็บบราวเซอร์เข้าไปที่ https://scratch.mit.edu/download

• คลิกเลือก ดาวน์โหลด (Offline Editor)

• เลือกระบบปฏิบัติการ เป็น windows แล้วเลือก direct download

การใช้งานโปรแกรมบนเครื่องคอมพิวเตอร์

การใช้งานโปรแกรม Scratch

• เปิดเว็บบราวเซอร์เข้าไปที่ http://scratch.mit.edu

• คลิกเลือก Create

การใช้งานโปรแกรมบนเว็บไซต์หรือแบบออนไลน์

โครงสร้างหน้าจอโปรแกรม Scratch Desktop

Stage (เวที)

1. การสร้างฉากพื้นหลังของเวที

พื้นที่แสดงผลลัพธ์การทำงานของสคริปต์ เสียง หรือพื้นหลัง ของโปรแกรมตามโค้ดที่ได้เขียนไว้เวทีมีขนาดกว้าง 480 หน่วย สูง 360 หน่วย ถ้าพื้นหลังมีขนาดใหญ่กว่าโปรแกรม Scratch จะ ลดขนาดพื้นหลังนั้นอัตโนมัติเพื่อให้พอดีกับขนาดของเวที

Stage (เวที)

2. การแก้ไขชื่อฉากพื้นหลังของเวที

Stage (เวที)

3. การลบฉากพื้นหลังของเวที (Delete Stage)

Stage (เวที)

4. การสร้างฉากพื้นหลังใหม่โดยคัดลอกจากฉากเดิม (Clone Stage)

Stage (เวที)

5. การปรับขนาดการแสดงผลของฉากพื้นหลังเวที

แบบฝึกหัดที่ 1.2 เรียนรู้หน้าจอโปรแกรม Scratch

หน้าต่างจัดการเวที (Stage Panel) ทำงานกับเวที จะแสดงฉากหลังที่กำลัง ถูกใช้

คำชี้แจง : ให้นักเรียนจับคู่กล่องข้อความกับหมายเลขให้ถูกต้อง

พื้นที่สำหรับเขียนโปรแกรม

เวที (stage) เป็นพื้นที่สำหรับแสดงผลลัพธ์จากการทำงานของโปรแกรม

ตัวละคร (Sprite) เป็นส่วนที่ใช้จัดการเกี่ยวกับตัวละครต่าง ๆของโปรแกรม

แถบเสียง (Sounds) พื้นที่สำหรับทำงานกับเสียงประกอบ

แถบการเขียนโปรแกรม (code) เป็นหน้าต่างที่รวบรวมแผ่นภาพ

เมนู (Menu) เป็นแถบรวบรวมคำสั่งการทำงานต่างๆ ที่มีอยู่ในเครื่องมือ

แถบคอสตูม (Costumes) เป็นหน้าต่างสำหรับตกแต่งหน้าตา การแต่งกาย ท่าทาง

Sprite (ตัวละคร)

ตัวละคร คือ วัตถุที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อให้แสดงบทบาทต่าง ๆ บนเวที เช่น ถ้าเราสร้างโปรแกรมเกมปลาใหญ่กินปลาเล็ก ตัวละครในที่นี้ ก็คือ ปลาใหญ่และปลาเล็กนั่นเอง ซึ่งในโปรแกรมหนึ่งจะมีตัวละครตัวเดียว หรือหลายตัวก็ได้ ตัวละครจะประกอบด้วยคุณสมบัติ 2 ประการ

• คุณลักษณะ คือ สิ่งที่บ่งบอกลักษณะทั่วไปของวัตถุ เช่น ชื่อตัวละคร

เครื่องแต่งกายของตัวละคร ท่าทางของตัวละคร เป็นต้น

• พฤติกรรม คือ สิ่งที่วัตถุสามารถกระทำออกมาได้

เช่น วิ่งเดินหน้าถอยหลัง เป็นต้น สำหรับ Scratch ตัวละครหลักที่เราจะเห็นทุกครั้งเมื่อเปิดโปรแกรมขึ้นมา ก็คือเจ้าแมวส้มตัวนั่นเอง

Sprite (ตัวละคร)

1. การสร้างตัวละครใหม่ (Add New Sprite)

Sprite (ตัวละคร)

2. การกำหนดรายละเอียดให้กับตัวละคร (Sprite Info)

Sprite (ตัวละคร)

3. การลบตัวละคร (Delete Sprite)

Sprite (ตัวละคร)

4. การสร้างตัวละครใหม่โดยคัดลอกจากตัวละครเดิม (Clone Sprite)

Code Block Pallete คือส่วนที่ประกอบด้วยกลุ่มของบล็อกคำสั่งต่าง ๆ โดยแต่ละกลุ่มจะมีบล็อกคำสั่งมากมาย ให้ผู้เขียนโปรแกรมเลือกใช้ หากต้องการใช้คำสั่งใดก็ลากคำสั่งนั้นไปวางลงบน Current Sprite จะเป็นส่วนที่เราวางบล็อกคำสั่งต่าง ๆ เข้าไว้ด้วยกันคล้ายกับ การประกอบชิ้นส่วน จนเกิดเป็นโปรแกรมขึ้นมา

Code (โค้ด)

Code คือ พื้นที่ที่ใช้สำหรับเขียนโปรแกรม โดยสามารถแบ่งส่วนของโค้ดออกเป็นได้2 ส่วน ดังรูป

Code (โค้ด)

ใช้ควบคุมการเคลื่อนไหวไปทางซ้าย-ขวา บนล่าง หรือหมุนตัวละครไปในทิศทางต่าง ๆ

01

กลุ่มของบล็อกคำสั่งหลักแบ่งออกเป็น 9 ประเภท คือ Motion, Looks, Sound, Events, Control, sensing, Operator, Variables และ My Blocks โดยแต่ละบล็อกจะถูกแยกออกจากกันด้วยสีต่าง ๆ ดังนี้

ใช้กำหนดลักษณะการแสดงผลต่าง ๆ เช่น สีฉากหลัง เปลี่ยนตัวละคร เปลี่ยนขนาดตัวละคร เป็นต้น

02

03

ใช้กำหนดและควบคุมการแสดงเสียง

Code (โค้ด)

ใช้กำหนด Operator การทำงานต่าง ๆ รวมถึงฟังก์ชันการทำงานทางคณิตศาสตร์ด้วย

07

ใช้กำหนดว่าเมื่อเกิดเหตุการณ์ต่าง ๆ เช่น การคลิกตัวละคร หรือการกดปุ่มใด ๆ บนแป้นพิมพ์ แล้วให้โปรแกรมทำงาน

04

08

ใช้สร้างตัวแปรและลิสต์ต่าง ๆ

ใช้ควบคุมการทำงาน เช่นกำหนดให้ตัวละครแสดงผลซ้ำ กำหนดเงื่อนไขในการแสดงผลตัวละคร เป็นต้น

05

09

ใช้สร้างบล็อกการทำงานต่าง ๆ ด้วยตนเอง

06

ใช้สำหรับการรับรู้ เช่น การสัมผัส การกดปุ่มบนแป้นพิมพ์ เป็นต้น

Extension ที่ประกอบด้วยกลุ่มบล็อกคำสั่ง ต่าง ๆ ที่เพิ่มเติมขึ้นมา นอกเหนือจากกลุ่มบล็อกคำสั่งหลัก

10

การบันทึกโปรเจ็กต์

การสร้างไฟล์ชิ้นงานใหม่

การเปิดไฟล์ชิ้นงานที่มีอยู่

แบบฝึกหัดที่ 1.3 code

คำชี้แจง : ให้นักเรียนจับคู่บล็อกคำสั่งหลักกับหน้าที่การทำงานให้ถูกต้อง

กลุ่มการสร้างบล็อกด้วยตนเอง

ใช้ควบคุมการเคลื่อนไหวไปทางซ้าย-ขวา บน-ล่าง หรือหมุนตัวละครไปในทิศทางต่าง ๆ

ใช้กำหนดและควบคุมการแสดงเสียง

กลุ่มการรับรู้ เช่น การสัมผัส คลิกเมาส์ จับเวลา

ใช้กำหนดลักษณะการแสดงผลต่าง ๆ เช่น สี ฉากหลัง เปลี่ยนตัวละคร เปลี่ยนขนาดตัวละคร การแสดง และซ่อนตัวละคร เป็นต้น

ใช้กำหนดว่าเมื่อเกิดเหตุการณ์ต่าง ๆ เช่น การคลิกตัวละครหรือการกดปุ่มใด ๆ บนแป้นพิมพ์แล้วให้โปรแกรมทำงานอะไร

ใช้สร้างตัวแปรและลิสต์ต่าง ๆ

ใช้ควบคุมการทำงาน เช่น กำหนดให้ตัวละคร แสดงผลซ้ำ กำหนดเงื่อนไขในการแสดงผลตัวละคร เป็นต้น

ใช้กำหนด การทำงานต่าง ๆ รวมถึง ฟังก์ชันการทำงานทางคณิตศาสตร์ด้วย เช่น หาค่าตัวเลขที่มากกว่า น้อยกว่า หรือเท่ากัน ฟังก์ชันสำหรับการสุ่มตัวเลข เป็นต้น

แบบทดสอบหลังเรียน

แสดงความคิดเห็นผ่าน Padlet

Thank You