RAJ POD POSTACIĄ BIBLIOTEKI

RAJ POD POSTACIĄ BIBLIOTEKI

JORGE LUIS BORGES "BIBLIOTEKA BABEL"

JORGE LUIS BORGES

CZAS WYGNANIA

DZIECIŃSTWO PEŁNE KSIĄŻEK

JORGE LUIS BORGES

ŚLEPOTA- PRZEJŚCIE DO PRZEBUDZENIA

SUKCES W CIEMNOŚCI

POROZMAWIAJMY

Czy biblioteki to przestrzenie anachroniczne?

Czy biblioteki służą jedynie do wypożyczania książek?

Jaką rolę w kulturze odgrywają biblioteki?

Władysław Kopaliński: „Biblioteka jako dom książek- książka stanowi symbol całości Wszechświata, dociekania prawdy, uczoności, nauk nauczyciela, wiedzy, siedmiu sztuk wyzwolonych, wiedzy tajemnej, mądrości, roztropności, magii, historii, sztuki, prawa”.

Słownik symboli, Warszawa 2001, s.173.

Biblioteka Instytutu Peabody’ego, Baltimore, USA

Działa od 1878 roku. W pięciokondygnacyjnym atrium zgromadzono 300 tysięcy książek i woluminów. Wnętrze wyłożono biało-czarnym marmurem, doskonałe oświetlenie uzyskano dzięki umieszczeniu w dachu ogromnego przeszklenia.

Biblioteka Vasconcelos, Meksyk

Została otwarta w 2006 roku. To największa i najnowocześniejsza biblioteka w Meksyku. Zgromadzono w niej ponad 400 tysięcy książek.

Biblioteka w klasztorze Escorial, Madryt, Hiszpania

Działa od 1584 roku. Jej sufit ozdobiono freskami inspirowanymi siedmioma naukami wyzwolonymi.

Biblioteka Narodowa, Praga, Czechy

Otwarto ją w 1953 roku w budynku starego klasztoru. Została podzielona na trzy sale: Teologiczną, Filozoficzną, Ogólną (Gabinet Osobliwości). Sufit Sali Filozoficznej zdobią wspaniałe freski pochodzące z XVIII wieku.

Biblioteka Trinity College, Dublin, Irlandia

Jej budowę rozpoczęto w 1592 roku. To tutaj przechowuje się słynną Księgę z Kells. Wygląd biblioteki miał stanowić inspirację dla George’a Lucasa do stworzenia Biblioteki Jedi w „Gwiezdnych wojnach”.

The Royal Portuguese Reading Room, Rio de Janeiro, Brazylia

Budynek pochodzi z 1822 roku. W bibliotece zgromadzono ogromny księgozbiór literatury portugalskiej.

Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie

Oddana do użytku w 1991 roku. W zbiorach znajduje się ponad 3mln książek i woluminów.

JORGE LUIS BORGES "BIBLIOTEKA BABEL"

CECHY POSTMODERNIZMU

PROBLEMATYKA

GENEZA

POSTMODERNIZM

Wysłuchaj piosenki Jacka Kaczmarskiego, która jest żartobliwym komentarzem do zjawisk określanych mianem postmodernizmu. Wskaż te cechy analizowanego zjawiska, na które zwraca uwagę Kaczmarski.

POSTMODERNIZM

Literaturoznawca Jan Tomkowski wymienia następujące wyznaczniki literatury postmodernistycznej:

POROZMAWIAJMY

Podaj przykłady utworów, które można określić mianem postmodernistycznych.

URZECZYWISTNIENIE WIZJI BORGESA

Amerykański pisarz Jonathan Basil odtworzył Borgesowską Bibliotekę Babel w Internecie. Nie zdołał, rzecz jasna, przygotować „nieskończonej liczby książek”, ale i tak imponująco dużo- jest tam ponad milion tomów złożonych z przypadkowych kombinacji liter, cyfr i znaków umieszczonych w regałach w wirtualnych sześciobocznych pokojach. Użytkownik może wejść do pokoju, wybrać regał, półkę oraz tom. Adres strony to libraryofbabel.info

NIE MA DWU IDENTYCZNYCH KSIĄŻEK

Przeczytaj załączone fragmenty opowiadania i odpowiedz na pytania.

POROZMAWIAJMY

Przedstaw cechy charakterystyczne książek zgromadzonych w Bibliotece. Weź pod uwagę ich budowę i treść.

POROZMAWIAJMY

Wyjaśnij tytuł opowiadania. O czym świadczy określenie Biblioteki słowem „Bebel”? odwołaj się do informacji ze Słownika mitów i tradycji kultury.

wieża Babel- według Biblii wieża, którą postanowili zbudować potomkowie Noego; jej szczyt miał sięgać nieba. Bóg zstąpił, aby obejrzeć budowę wieży i, nie chcąc dopuścić do jej ukończenia, „pomieszał im języki”, aby się nie rozumieli i rozproszyli na wszystkie strony. W ten sposób uzasadnia się różnice językowe między ludźmi.

W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1985, s.1282.

POROZMAWIAJMY

Zinterpretuj Bibliotekę jako metaforę intertekstualności. Odwołaj się do fragmentu zaznaczonego niebieskim kolorem.

POROZMAWIAJMY

Czy cechy postmodernizmu w literaturze znajdują odzwierciedlenie w Bibliotece opisanej przez Borgesa? Udowodnij, że autor słusznie został okrzyknięty prekursorem postmodernizmu.

POROZMAWIAJMY

Czy Wikipedię można potraktować jako urzeczywistnienie idei Biblioteki Babel? W odpowiedzi odwołaj się do opowiadania oraz poniższej informacji o hipertekście.

POROZMAWIAJMY

Oto fragment eseju Haliny Kubickiej pt. „Biblioteka jako labirynt, świątynia, cmentarz i grób w Imieniu róży Umberta Eco”. Czy słowa autorki można odnieść także do „Biblioteki Babel” Borgesa?

Labiryntowa przestrzeń manipuluje bohaterami z taką łatwością, ponieważ nie są oni w żaden sposób przygotowani, by stawić czoła jej zasadzkom. Biblioteka jest dla nich wcieleniem doskonałości, lecz ku swemu zaskoczeniu zamiast do przybytku skonwencjonalizowanego ładu i porządku trafiają na wrogie i niebezpieczne terytorium. Schwytani w labiryntową pułapkę, wyraźnie dostrzegają pewien złowieszczy zamysł osaczającej ich przestrzeni, jednak nie są w stanie go zrozumieć. Paradoks ten obnaża zdumiewającą dwoistość labiryntu – bohaterowie wiedzą, że przestrzeń, która nimi zawładnęła, musi mieć jakiś system, lecz dla nich pozostaje on tajemnicą. Ta pozorna sprzeczność wynika z różnych perspektyw percepcji rzeczywistości. Bohater zamknięty wewnątrz labiryntu postawiony jest wobec wyboru wielu możliwych dróg, jego perspektywa ogranicza się jedynie do przypadkowo zestawianych fragmentów. Ogląd całości jest możliwy tylko z perspektywy zewnętrznej, ale aby ją przyjąć, należy najpierw uwolnić się od roli więźnia, a to nie zawsze jest możliwe.

Halina Kubicka, Biblioteka jako labirynt, świątynia, cmentarz i grób w Imieniu róży Umberta Eco; Literatura i Kultura Popularna nr XIV, Wrocław 2008

KONTEKST- UMBERTO ECO "IMIĘ RÓŻY"

W DOMU UMBERTO ECO

Pisarz zgromadził w swoim domu w Mediolanie ponad 30 tysięcy rzadkich książek. Sam pisarz mówił o niej tak:

KLASZTORNA BIBLIOTEKA

Przeczytaj fragmenty powieści Umberto Eco i odpowiedz na pytania.

POROZMAWIAJMY

Jaką rolę i jakie znaczenie przypisuje się księgom u Borgesa i Eco? Uzasadnij.

POROZMAWIAJMY

Porównaj przestrzenny obraz biblioteki w obu tekstach. Wskaż podobieństwa i różnbice jakie dostrzegasz.

POROZMAWIAJMY

Na podstawie zacytowanego fragmentu „Imienia róży” udowodnij intertekstualny charakter powieści Umberto Eco.

PODOBIEŃSTWO NAZWISK NIEPRZYPADKOWE

Jednym z mnichów opiekujących się biblioteką, o których wspomina Abbon z Fossanovy, był Jorge de Burgos- postać, dla której pierwowzorem był J. L. Borges. Burgos jest niewidomy, Borges pod koniec życia także stracił wzrok. Mnich strzeże dostępu do książek, które uważa za niebezpieczne, m.in. do części Poetyki Arystotelesa dotyczącej komedii, ponieważ uważa, że śmiech jest właściwością małp- prawdziwy człowiek nie powinien zaprzątać sobie nim głowy (w powieści symbolizuje zamkniętą tradycję).

SYMBOLIKA BIBLIOTEKI

Biblioteka opactwa odzwierciedla świat, ale ma także za zadanie w pewien sposób go uporządkować, tak aby każdy element był wyrazem „wielkiego teofanicznego zamysłu rządzącego światem, zestrojonego na sposób liry, cudu współbrzmienia i harmonii”. Bibliotekarze, chcąc uczynić swoje dzieło doskonałym, a tym samym wyrazić uznanie dla doskonałości wszechświata, posunęli się do poprawiania faktów, które ich zdaniem były błędami natury. […] biblioteka i wszystkie zebrane w niej księgi miały stanowić odzwierciedlenie wielkiego dzieła stworzenia i być jego afirmacją: pomnikiem głoszącym wspaniałość świata we wszystkich jego przejawach.

Halina Kubicka, Biblioteka jako labirynt, świątynia, cmentarz i grób w Imieniu róży Umberta Eco; Literatura i Kultura Popularna nr XIV, Wrocław 2008, s.34

ZADANIE DOMOWE

Przeczytaj fragmenty książki U. Eco "O bibliotece" i wykonaj zadania.

DO ZOBACZENIA!