MODULE IMPLEMENTATIE

start

digitalisering

implementatie

Praktische info

Skills4You?

VORIGE PAGINA

Start

Welkom!

VORIGE PAGINA

VOLGENDE

Digitalisering in het onderwijs...

VORIGE PAGINA

Ik neem het Vier in Balans-model als basis en kies voor een bouwsteen waar ik op wil inzetten

Ik wil graag alle stappen van het implementatieproces ontdekken

Ik ben op zoek naar kennisclips of concreet materiaal om in de lessen te gebruiken

Hoe surf jij door de module?

fiche

VORIGE PAGINA

Kies een bouwsteen uit het Vier in balans-model waarer voor jouw school nog hete hangijzers aanwezig zijn. Klik op de bouwsteen in de visual om er meer over te weten te komen. Wil je liever eerst per bouwsteen nagaan wat al goed en wat nog minder goed gaat? Onderstaande fiche kan je hierbij helpen! Welke acties worden er in de school ondernomen? Wat bracht dit met zich mee? Welke acties staan nog op de planning?

Vier in balans even opfrissen?

Er bestaan heel wat basiskaders voor digitalisering in het onderwijs die sterk wetenschappelijk onderbouwd zijn. Eén daarvan is het 'Vier in balans' model. Dit model wordt doorheen deze module als theoretisch kader gebruikt.

Theoretisch kader: Vier in balans

VORIGE PAGINA

Onze collega's van Hogeschool PXL organiseerden een webinar rond dit model. De inhoud werd in een kennisclip gegoten.

Kennisclip

Meer info

Theoretisch kader: Vier in balans

Naar het implementatieproces

Vier in balans?

Het implementatieproces

VORIGE PAGINA

SELFIE-tool

Het implementatieproces

Professionalisering

Pilootprojecten

VORIGE PAGINA

Apps & platformen

Infrastructuur

strategie & planning

visie

VISIE

Coaching tool voor gedragsverandering

Een coaching tool voor duurzame gedragsverandering (binnen lerende organisaties).

Om van de implementatie van digitalisering in het onderwijs een succesverhaal te maken, is een eerste stap het scherpstellen van een visie rond digitalisering. Dit is een dynamisch proces en omvat zowel een visie op leren en onderwijzen als een visie op de manier waarop digitalisering geïmplementeerd kan worden. In deze sectie leren we je hoe je een visie kan opbouwen, waarom een visie belangrijk is als vertrekpunt en welke voorwaarden noodzakelijk zijn om de visie te implementeren in jouw school. Het implementeren van een visie betreft een veranderingsproces. Een veranderingsproces laten slagen is niet eenvoudig. Aan de hand van de vijf elementen uit het verandermodel van Knoster (1991), in combinatie met de Golden Circle van Sinek (2009), wordt de slaagkans van een veranderingsproces vergroot. Hierbij staan niet alleen de succesfactoren centraal, maar ook het (h)erkennen van gedragingen als een veranderingsproces dreigt te stagneren.

STAP 1: visie

klik

klik

klik

VORIGE PAGINA

Waar heb je nood aan wanneer je een veranderingsplan in gang zet? Het model van Knoster staat stil bij elementen die aanwezig moeten zijn.

Visie implementeren

De Golden Circle van Simon Sinek: een methodiek om je visie scherp te stellen.

Visie-opbouw

VISIE

"Weten waarom je iets doet, geeft richting en houvast aan het veranderproces."

WHAT Wat gaan we precies doen om verandering te verwezenlijken? Welke acties gaan we concreet nemen? Wat op korte termijn? Wat op lange termijn? Welke specifieke methodieken, programma's of apps gaan we gebruiken?

HOW Hoe gaan we daar naartoe? Wat is ons toekomstbeeld op vlak van leren en lesgeven en wat is de rol van digitalisering hierin? Wat is onze beginsituatie en waar willen we naartoe?

WHY Waarom doen we het? Dit is de kern van de zaak. Wat is onze missie? Wie zijn de grondleggers? Waarom willen wij een school zijn waar digitalisering een plaats heeft?

De Golden Circle van Simon Sinek (2009) is een methodiek die je helpt bij het opbouwen van een visie rond digitalisering binnen een school of scholengroep. Klik op de termen in de cirkel om meer te weten te komen.

VORIGE PAGINA

Visie-opbouw

Topic

Name of subject

VISIE

triple loop leren

double loop leren

single loop leren

VORIGE PAGINA

Single loop learning focust op acties terwijl double loop learning focust op ons denkkader. Hoe beïnvloeden overtuigingen onze manier van denken en onze acties? Ten slotte is er triple loop learning dat kijkt naar onze interne motivatie en drijfveren. Learning loops zijn een vorm van feedback cycli waarbij je effectieve gedragsverandering teweegbrengt naarmate je gewenste resultaten wel of niet behaalt. Zo leer je niet alleen sneller uit je fouten maar ook uit je successen. Je baseert je acties, overtuigingen en visie op eerdere ervaringen. De drie learning loops zorgen allemaal voor gedragsverandering op verschillende niveaus. Je kan ze inzetten als coaching tools op niveau van competenties, overtuigingen en identiteit.

Het is belangrijk om eerst een goede en duidelijke visie op orde te stellen en dan pas een strategie uit te rollen en bepaald gedrag af te dwingen. Het proces van missie tot resultaten is geen lineair proces. Het omvat heel wat reflectie en eventueel herzien van bepaalde genomen stappen.

Geen lineair proces...

Quiz 2/4

VISIE

VORIGE PAGINA

getuigenissen

Hoe kan je àl deze aspecten in orde krijgen?Je kan eventueel starten met het opstarten van een kernteam (werkgroep digitalisering): bestaande uit de directie, enkele vakleerkrachten en een aantal niet-ICT vaardigen (deze mensen zullen de kritische stem in het team zijn). Doe het team geloven en gebruik hiervoor sterke taal, bijvoorbeeld metaforen, en hanteer een positieve mindset.

Angst: ‘Ik ga dat nooit kunnen, wat er van mij verwacht wordt’ (competentie ontbreekt)

Frustratie: alles wordt on hold gezet

Chaos: er is geen plan, niemand weet wat de volgende stap gaat zijn en iedereen werkt langs elkaar door

Weerstand: wanneer we het belang niet goed gedefinieerd en doorgecommuniceerd hebben, botsen we op weerstand

Verwarring: geen duidelijke visie is geen duidelijke richting

Verandering: je moet al deze aspecten (bouwstenen) hebben om tot verandering te komen.

Waar heb je nood aan wanneer je een veranderingsplan in actie zet? Er zitten heel wat voorwaarden verbonden aan het bekomen van een succesvolle implementatie. Het model van Knoster (1991) geeft een beschrijving van welke aspecten er allemaal aanwezig moeten zijn en wat er kan gebeuren indien een element ontbreekt.

Visie implementeren

Pilootprojecten

Infrastructuur

Apps/platformen

VORIGE PAGINA

Professionalisering

Als we even terug denken aan het Vier in balans model weten we dat er enkele randvoorwaarden noodzakelijk zijn om digitalisering goed te kunnen inzetten in het onderwijs. De vier randvoorwaarden bestaan zowel uit menselijke als materiele voorwaarden. Nu we bij stap 2 aangekomen zijn zou er al voldaan moeten zijn aan de eerste menselijke randvoorwaarde, namelijk het scherpstellen van een visie. De overige drie randvoorwaarden worden besproken in deze sectie. We vertrekken vanuit een concreet voorbeeld: School X wil een school zijn met innovatief en kwalitatief onderwijs om de jongeren hun talenten te laten ontdekken om zo te excelleren als persoon en professional beschikkende over de nodige kennis en skills om waardevol te participeren in de snel evoluerende maatschappij van de 21ste eeuw. School X vindt het belangrijk om groeigerichte feedback te geven, zowel aan de leerlingen als aan de leerkrachten. School X bekijkt hoe digitalisering ingezet kan worden om feedback te geven zodat digitalisering fungeert als add on/verrijking van wat er reeds gedaan wordt. Er werd een werkgroep digitalisering opgericht aan het begin van het schooljaar die helpt met het nemen van beslissingen op vlak van ICT. Eerst en vooral zal School X moeten controleren of de juiste infrastructuur aanwezig is. Dit is immers een cruciale randvoorwaarde voor digitalisering, maar is ook een kernelement dat voor frustratie kan zorgen indien het niet aanwezig is in het veranderproces (Knoster, 1991). Indien de juiste infrastuctuur aanwezig is, kan er gekeken worden naar apps en/of platformen die het geven van feedback faciliteren. Daarna is het tijd om te gaan professionaliseren. School X kiest ervoor om eerst enkele pilootprojecten te lanceren in de vakgroep Frans tijdens het eerste en tweede trimester. Indien dit positief onthaald wordt, gaan de betrokken vakleerkrachten Frans tijdens een pedagogische studiedag de grote groep leerkrachten professionaliseren. De werkgroep digitalisering is er immers van overtuigd dat interne goede voorbeelden krachtiger zullen overkomen bij de andere leerkrachten.

STAP 2: strategie en planning

Check nieuwe technologieën

Check je beveiliging

Check je netwerk

VORIGE PAGINA

Check je mobiele toestellen

Check je budgetten

Beschikken over een goede ICT-infrastructuur is een belangrijke randvoorwaarde voor het succesvol implementeren van digitalisering in het onderwijs. Een succesvolle Digisprong zal immers afhangen van goede ICT-infrastructuur. Onder de ict-infrastructuur vallen de beschikbaarheid en de kwaliteit van de netwerken en de toegang tot internet, digiborden of touchscreens die in de lokalen hangen, de laptops of tablets en de randapparatuur. De internettoegang moet gegarandeerd en veilig zijn en de data moeten op een goede plek opgeslagen en beheerd kunnen worden. Ook zaken zoals het aantal stopcontacten in een lokaal zijn dingen waarover nagedacht moet worden wanneer men digitalisering gaat inzetten in het onderwijs. Wanneer aan alle andere randvoorwaarden voldaan is, maar de ICT-infrastructuur te wensen overlaat, kan dit voor heel wat frustraties zorgen. Daarom is het belangrijk om elk aspect van je infrastructuur goed in kaart te brengen. Kenniscentrum Digisprong ontwierp een tool om je hierbij te helpen:

Apps & platformen

Infrastructuur

Een methode om alle apps die in omgang zijn in je school te inventariseren. Bekijk de kennisclip HIER

Een tool om na te gaan: - hoe leerlingen omgaan met de tool in de les - hoe jij als leerkracht de tool inzet als onderdeel van de lespraktijk

Hier worden digitale tools gekoppeld aan de twaalf bouwstenen voor effectieve didactiek (Surma).

Bouwstenen

Wat is een goede app?

App Wheel

VORIGE PAGINA

Hoe kan je nagaan of een app kwaliteitsvol is voor het onderwijs?

PIC-RAT model

De apps die je gebruikt, maken deel uit van je ICT-infrastructuur. Er zijn heel wat verschillende apps, met verschillende doeleinden, op de markt. Maar hoe bepaal je nu welke apps een onderwijskundige meerwaarde kunnen bieden tijdens je lessen? Of hoe ga je na welke verschillende apps in omgang zijn in je school of scholengroep? En misschien nog belangrijker, hoe stem je je ondersteuning hierop af? In deze sectie hopen we antwoorden te kunnen geven op al jouw vragen rondom apps.

Apps & platformen

Wat is een goede app?

Benieuwd hoe deelnemende scholen dit hebben aangepakt?

Een implementatie is niet altijd een lineair proces. Het is vallen en opstaan. Daarom raden wij aan om, wanneer je voor een bepaalde tool hebt gekozen, je deze tool op kleine schaal gaat uittesten in de praktijk. Zo kunnen moeilijkheden onderschept worden voor er een eventuele uitrol op grotere schaal plaatsvindt. Zo kan er bijvoorbeeld gekozen worden om de tool Flip te gaan gebruiken tijdens de lessen Frans. In plaats dat leerlingen één voor één hun spreekoefening voor de klas doen, nemen ze een filmpje op van zichzelf waar ze hun mening geven over een bepaalde stelling (1). Er wordt door de vakleerkrachten, in samenspraak met de ICT-coordinator en pedagogisch directeur, besloten om dit tijdens het eerste trimester uit te testen in de tweede graad (2). Zowel leerlingen als leerkrachten zijn enthousiast na het eerste trimester en besluiten dit permanent te gaan gebruiken (3). Tijdens een pedagogische studiedag delen zij hun ervaringen met leerkrachten buiten de vakgroep Frans. De leerkrachten Nederlands en Engels zijn enthousiast en ook de leerkracht geschiedenis wilt de tool gebruiken om de actualiteit wekelijks te bespreken. Er worden handleidingen ontwikkeld/gedeeld en tijdens de volgende personeelsvergadering zal er de mogelijkheid zijn om samen te zitten rond Flip (4).

VORIGE PAGINA

Pilootprojecten

Voorbeelden Skills4You

VOLGENDE

VORIGE PAGINA

Naast de infrastructuur en het ICT-beleid, zijn digitaal competente onderwijsprofessionals een belangrijk speerpunt van de Digisprong. Maar over wat moeten leerkrachten beschikken om zo'n "digitaal competente onderwijsprofessional" genoemd te kunnen worden? Mishra en Koehler (2008) werkten hiervoor het TPACK model uit: Het TPACK model beschrijft de kennis die een leraar nodig heeft om ICT te integreren in zijn of haar onderwijs. Bij lesgeven gaat het erom dat een leraar weet wat er moet worden onderwezen (vakinhoud) en hoe dit moet worden onderwezen (vakdidactiek). Om ict op een zinvolle manier te gebruiken in het onderwijs, moet een leraar weten hoe de vakinhoud inzichtelijk en begrijpelijk gemaakt kan worden met behulp van ICT en welke didactiek het leren van bepaalde onderwerpen met behulp van ICT versterkt. Het gaat erom dat leraren leren begrijpen hoe de drie kennisdomeinen met elkaar samenhangen. TPACK veronderstelt dat leraren weten waardoor bepaalde leerinhouden moeilijk of makkelijk te leren zijn en hoe ict-toepassingen de leerlingen kunnen helpen om problemen tijdens het leerproces te overwinnen. Succesvol lesgeven met behulp van ICT betekent dat de leraar continu een balans zoekt tussen de kennisdomeinen van het TPACK-model!

Professionalisering

Nadat je je beginsituatie in kaart hebt gebracht, is het tijd om bij een paar andere zaken stil te staan. Ga samenzitten met de ICT-coördinator en bekijk de vragen die horen bij het lampje. Los de vragen op. Klik nadien op het uitroepteken (!) en vul de projectcanvas in. Deze projectcanvas laat je toe om een focus te kiezen in het opzetten van je professionaliseringsaanbod en helpt je bij het eventuele risico's, zoals weerstand bij de leerkrachten.

Hoe weet ik wie over welke kennis beschikt?

Maar niet iedereen is even ICT-vaardig... Sommige leerkrachten zullen zich in verschillende versnellingen bevinden in het proces van digitalisering. Een eerste stap bij het uitwerken van je professionaliseringsaanbod, is de sterktes en noden van je lerarenteam in kaart brengen.

Professionalisering

VORIGE PAGINA

VOLGENDE

Databank van beschikbaar materiaal

Kennisclips

VORIGE PAGINA

Getuigenissen van de scholen

Uiteraard staan jullie er niet alleen voor en zijn er al heel wat verschillende bronnen van informatie beschikbaar. Via onderstaande tabjes kunnen jullie aan al het materiaal dat door en voor Skills4You ontwikkeld en gebruikt is tijdens de sessies.

Materiaal

Goed gewerkt