Errenazimendua- Izaro Menica 2.C

Berpizkundea

izaro menica

Errenazimenduaren astronomia

Ondorio filosofikoak

07

06

Aurkibidea

05

Aristotelesen kritika

08

Metodo berria: Bacon

Berpizkundea

Eszeptisizmoaren autoreak

Feudalsismoaren krisia

01

04

09

Bideoa

Errenazimenduaren eszeptizismoa

03

02

Erreforma eta kontraerreforma

Feudalismoaren krisia

Zer gertatu zen europan xiv. mendearen hasieran?

• Hona hemen krisia baldintzatu zuten faktoreak:
• Krisi demografikoa: biztanleria asko murriztu zen
• Landa edo hiriaren eztabaida: insdustria eta merkataritza hedatu ziren.
• Ideologiaren aldaketa: elizaren nagusitasuna eta merkantilismoa
• Bizanzioko krisia: biztanleriaren murrizketa eta landa ekonomiaren krisia.

Zertan datza krisi feudala? Sistema feudaletik sistema kapitalistara ailegatzeko eman zen trantzisioa. Noiz hasi zen krisia? XIV. mendearen hasieran hasi zen, baztertuta zeuden herrialdeetan (Polonia, Bohemia) Zergatik? Biztanleriaren desadostasunenek kanpo merkataritzan oztopo egin zutelako. Gainera, goseteen eta gaixotasunen (izurri beltza) ondorioz heriotza tasa areagotu zen eta jaiotze tasa murriztu zen.

KONTRAERREFORMA

Rotterdameko Erasmok Elizarekiko kritika burutu zuen. Ondorioa kontraerreforma izan zen, Luteroren tesien guztiz kontrako oinarriak zituena.

+ INFO

VS

ERREFORMA

TESTUINGURUA: Martin Lutero Agustindar fraidea eta teologoa Leon X. aren kontra altxatu zen, bekatuen barkamena limosnen truke eskaini zuenean. Luterok 96 tesi jarri zituen Wittenbergeko elizaren atean.

+ INFO

Errenazimenduaren eszeptizismoa

Zergatik berpiztu zen eszeptizismoa errenazimenduan?

Eszeptizismoa berpiztea funtsezkoa izan zen zientzian eta ezagutzan gauzatu zen berrikuntzak aurrera eramateko. Eszeptizismoari esker ideologia mediebala atzean uztea lortu zen, berrikuntzak egitea posible egiten.

+ INFO

ESZEPTISIZMOAREN AUTORE NAGUSIAK

ERASMO DE ROTTERDAM ETA M. DE MONTAIGNE

ERASMO DE ROTTERDAM

1466-1536

Humanista, filologo, teologo eta filosofoa.

MICHEL DE MONTAIGNE

1533-1592

Filosofo, idazle, humanista eta moralista frantseza.

ZIENTZIA BERRIA: ARISTOTELESEN KRITIKA

zergatik errenazimenduan aristotelesi kritika egin zioten?

Aristotelesen ustez zientzia ezagutza teoretikoa zen, hau da, zientziaren helburua egiaren kontemplazioa zela uste zuen. Errenazimenduko pentsalari askoren ustez, berriz, zientziak dimentsio praktikoa zuen. Esate baterako, Baconen ustez zientzia erabili dezakegu gure onurarako.

+ INFO

ERRENAZIMENDUAREN ASTRONOMIA

ZERGATIK IZAN ZUEN ASTRONOMIAK GARRANTZI HAIN HANDIA ERRENAZIMENDUAN?

Bereziki, teoria geozentrikoaren aurka egin zuten, hau da, ez dute uste Lurra unibertsoaren erdigunea denik.Nikolas Kopernikoren aurkikuntzak garrantzi handia izan zuten, Tolomeoren teoria geozentrikoari kritika eginez eta eguzkia unibertsoaren erdigunea dela proposatuz (teoria heliozentrikoa). Galileok Kopenikoren teoria defendatu zuen, teleskopioaren asmakuntza eta gero. Honek eztabaida piztu zuen elizarekin, baina teoria hau iraun zuen. Gainera, Keppler eta Brahe-k teoria heliozentrikoa defendatu zuten, eta honeK iraultza zientifikoan garrantzi handia izan zuen.

XVI. mendean aldaketa handiak egon ziren ezagutza arloan, bai literaturan, artean eta astronomian, zientzia berria garatu zelako.Zer azaldu zuten astronomo errenazentistak? Eguzki sistema nola funtzionatzen duen ikertu zuten, planeten orbitak aztertu zituzten, argia analizatu zuten, izarrak ikertu zituzten... Zientzia berriak metodo atzeratuen aurka egin zuen, eta garapena eta aurkikuntza berriak ahalbidetu zituen.

ZIENTZIA BERRIAREN ONDORIO FILOSOFIKOAK

ZEINTZUK IZAN ZIREN ZIENTZIA BERRIAREN ONDORIO FILOSOFIKOAK?

AZKEN KAUSAK

MATEMATIKAREN GARRANTZIA

Filosofiak unibertsoaren azken kausak (gorenak) ikertzen ditu. Zientzia berriaren ondorioz, kultura klasikoa berpiztu zen, pentsamendu berria garatu zen, zientzia politiko modernoa garatu zen, eta elizaren papera birplanteatu zen.

Zientzia berriaren garapenari esker algebra eta beste problema matematikoak garatu ziren. Signo matematiko modernoak erabiltzen hasi ziren. Viete-n teoriak garrantzi handia izan zuten matematikari modernoentzat: Pierre de Fermat, Isaac Newton...

ARRAZOIMENA: EGIEN ITURRIA

GIZAKIAREN IRUDIA

Zientzia berriari esker, humanismoa garatu zen, hau da, errenazimenduan garatu zen mugimendu intelektuala. Humanismoaren arabera, gizakia da ideia guztien erdigunea (ez Jainkoa). Hori dela eta, ezagutza eta egia bilatzeko metodoa bilatu zen, arrazoimenan oinarrituta. Jakin mina piztu zen, eta metodo zientifikoa garatu zen.

Errenazimentuan arrazoia ezagutza lortzeko eta helarazteko tresna zen. Zientzia berriari eta arrazoiari esker asmakuntza izugarriak egin ziren, gizarteriaren garapena aldatu zutenak: inprenta eta teleskopioa. Arrazoimena egia bilatzeko iturria izan zen, eta erlijioaren eta filosofiaren arteko bereizketa egin zen, hau da, fedearen eta arrazoimenaren arteko bereizketa.

METODO BERRIA: BACON

Baconek Aristotelesen metodo deduktiboari kritika egin zion, eta metodo berria planteatu zuen: metodo induktiboa. baconen ustetan, zientzialariak eszeptikoak izan behar dira, egia bakarrik esperientziaren eta metodo induktiboaren bidez lortu ahal dela uste duelako. Metodo induktiboak partikularitateak generalitatera eraman behar ditu, beraz, kasu askoren bilketa egin behar da, amankomunean duten ezaugarriak kontuan hartuz. Metodo honek aurrerapen handia irudikatu zuen metodo zientifikoan, eta hipotesi zientifikoak hobetzea ekarri nahi zuen.

BIDEO AZALPENA

Errenazimenduari buruzko laburpena :)