DALUMAT-SALITA

Dalumat-salita: mga salita ng taon, ambagan, at mga susing salita

Tara!

Presentasyon

DEVARAS

CANTOR

APOSTOL

DECENA

group 2

MACATIMPAG

ENGALAN

MACALALAD

Ano nga ba ang "Salita Sawikaan: mga Salita ng taon"?

Ang Salita Sawikaan: Mga salita ng taon, ayon kay Galileo S. Zapra, 2005. Ang Sawikaan ay isang masinsinang talakayan para piliin ang pinakanatatanging salitang namayani sa diskurso ng sambayanan sa nakalipas na taon. Ang sawikaan: mga salita ng taon ay taunang kumperensiya sa wika, timpalak at aklat na itinataguyog ng Filipinas Institute of Translation Inc. (FIT), isang NGO na nagsusulong sa pagsasalin at pagpapaunlad ng modernong Filipino.

Mga halimbawa ng mga Salita ng Taon at ang mga paliwanag:

• Triggered- Ito ay ginagamit ng mga millennial para ipahayag ang kanilang masamang damdamin sa tuwing mayroon silang di kaaya aya na nakikita o naririnig.
• Shook- Ito ay isang salitang ginagamit ng mga millennial upang ipahayag ang kanilang pagkagulat o pagkabigla.
• Tea- Ito ay ang salitang ginagamit ng mga mga millennials na tumutukoy sa mga tsismis na kanilang nakikita sa social media. Ito ay tinawag na “tea” dahil sa unang letra ng tsismis na “t”.
• Woke- Tawag sa isang Indibidwal na alam ang mga nangyayari sa lipunan. Ang mga taong “woke” ay karaniwang nagbibigay alam tungkol sa racism, feminism, sexism, homophobia, atbp. ; sila rin ay ang mga taong tumututol sa mga ito .
• WALWALAN- Kadalasan nababanggit ang salitang ito sa mga inuman. Nagmula ito sa mga salitang walang pakialam,” walang pangarap ” at walang kinabukasan .”

I. Kahalagahan ng mga Salita ng Panahon:

• Mahalaga ang mga salita ng panahon, bagama't mayroon tayong mga orihinal na salita at ang mapanahong salita ay malayo sa orihinal na bersyon ng filipino at nakakapanibago.
• Ito ay nagpapatunay na ang wikang Filipino ay hindi nahuhuli sa iba pang mga wika at patuloy na ginagamit sa bawat henerasyon. Lalo itong nagpapasaya at nagbibigay ng interes sa pamamagitan ng trends na itinatangkilik ng mga kabataan.

II. Layunin ng pag-aaral ng mga Salita ng Panahon:

Layuning mapag-aralan ang mga salita ng panahon upang matuklasan natin ang:

•Kasaysayan ng Salita •Kung ano ang ibig sabihin nito •Kung saan ito maaaring gamitin

Kasaysayan ng Sawikaan at ng mga Salita ng Panahon:

•Nagsisimula sa isang nakapirming ekspresyon na may simuno, o minsan ay literal na kahulugan. •Ito ay nagmula pa sa mga payo o pahayayg ng ating ninuno batay sa kanilang sariling karanasan sa buhay •Ito ay tradisyunal na kabihasnan ng ating mga ninunmo na patuloy na nagpasalin-salin hanggang makarating sa ating henerasyon at naglalayong magbigay patnubay sa ating pamumuhay. •Ang bawat salawikain ay naglalaman ng mga karunungan at aral tungkol sa kabutihang asal, pakikipagkapwa ng tao, pagmamalasit sa bayan, at pagmamahal at paglilingkod sa Diyos

Halimbawa ng mga Salita ng Panahon:

1. Bukas ang Palad = Matulungin Talagang bukas ang palad ni Rodrigo pagdating sa mga kasama niyang mangingisda. 2. Amoy Pinipig = Mabango Palaging amoy pinipig ang guro nila sa Filipino. Sa bayan nagtratrabaho ang kabiyak ng dibdib ni Aling Myrna.

Kahulugan ng Ambagan:

Kahulugan ng Susing Salita:

Unang pambanasang palihan (hulmahan) ng wika na nakatuon sa pagbuo ng kaalaman gamit ang mga konseptong nakapaloob sa isang susing salita na hango sa anumang wika sa Pilipinas.

Pambansang kumprensiya sa paglikom ng mga salita mula sa iba’t ibang wika

Mga halimbawa ng Susing Salita at Ambagan :

Ginahigugma Kabalan Buyok \gi-na-hi-gug-ma\ \ka-ba-lan\ \bu-yok\ Minamahal Manhid Baliw Gege Imba leggo \ge-ge\ \im-ba\ \le-gow\

Nagpapahayag ng pagsang-ayon Kakaiba Tara na

Mga halimbawa ng Susing Salita at Ambagan :

Tagalog Batangas Himatlugin- nanghihina ang katawan Mali-mali – magugulatin SALITANG MANSAKA Taklay- Pulsera Bunong -Pagbibinyag BIKOL Hablondawani-Bahaghari Mangindara- mga sirena sa lawa

Mga salitang galing sa ibat ibang wika sa Pilipinas:Halimbawa(Ambagan 2009) Mahadlok-Takot Sauna-Dati Gutumon- Nagugutom Mokaon- Kumakain

HIGAONON Kaamulan- piyestang Kultural Kapu-un- pinagmulan ng lahat LAGUNA Kinis- magkasabay na pamumulat pamamawis Was was- Ubos na ubos KINARAY-A Bungkag-paghiwalayin Pasi- Trumpo

ILOKANO Kabus- Kabilugan ng Buwan Kibin- Magkahawak kamay habang naglalakad KAPAMPANGAN Tangi- Pag airing nakuha sa panahon ng pagpapakasal ng mag asawa Sibul ning lugud- walang hangganang pagmamahal

Mga karagdagang halimbawa:Salitang AKLAOHON Panakayon- Biyahe Panaad- Pangako

Pagkakaiba ng Ambagan at Susing Salita:

Layunin ng palihan ng mga Salita:

Ang Ambagan ay isang paraan ng pagpapayaman ng wikang filipino na guhit mula sa bokabularyo at gramatika mula sa iba't ibang wika sa Pilipinas. Habang ang susing salita ay ang pagbuo ng kaalaman gamit ang mga konseptong nakapaloob sa isang salita mula sa alinmang wika sa Pilipinas.

Bumuo ng mga pangunahing konsepto sa terminong pinili mo. Magkaroon ng kamalayan sa potensyal nito para sa pagbuo ng kaalaman sa mga larangan ng pag-aaral at pananaliksik.

Maraming Salamat!