Akcent wyrazowy
Obejrzyj filmiki
AKCENT w języku polskim #12 POLSKI Z PASJĄ
39. Akcent w języku polskim. Wiedza z Wami.
GWO, kl. 7, s. 103
Współczesna polszczyzna zwykle charakteryzuje się akcentem paroksytonicznym, a więc położonym na przedostatnią sylabę wyrazu. Istnieją jednak wyjątki w postaci akcentu inicjalnego, akcentu na czwartą sylabę od końca, akcentu oksytonicznego, a także akcentu proparoksytonicznego. Brzmi skomplikowanie?
Akcent inicjalny to inaczej akcent położony na pierwszą sylabę.
Akcent położony na czwartą sylabę od końca
Akcent oksytoniczny to z kolei akcent położony na ostatnią sylabę
Akcent proparoksytoniczny to natomiast akcent położony na trzeciej sylabie od końca
Akcent proparoksytoniczny – kiedy występuje? Z tym akcentem mamy do czynienia w następujących przypadkach:
czasowniki w pierwszej oraz drugiej osobie liczby mnogiej czasu przeszłego. Na przykład w wyrazach: myśleliśmy, prosiliście,
tryb przypuszczający czasowników liczby pojedynczej oraz trzeciej osoby liczby mnogiej. Na przykład: zrobiłabym, myśleliby,
dwusylabowe liczebniki występujące z cząstkami: -kroć,-sta,-set. Na przykład: siedemset, osiemkroć, cdn.
Akcent proparoksytoniczny – kiedy występuje? Z tym akcentem mamy do czynienia w następujących przypadkach:
cd. rzeczowniki zakończone na -yka lub -ika utworzone na wzór łaciny lub z niej zapożyczone. Na przykład gramatyka lub kosmonautyka, cybernetyka,
spójniki zespolone z morfemami (najmniejszymi fonemami) trybu warunkowego lub ruchomymi końcówkami osobowymi czasownika. Przykładowo: jeśliby.
GWO, kl. 7, s. 104
Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj artykuł