8.2.3

Cel zajęć: Poznasz właściwości, zastosowanie oraz metodę powstawania kwasu chlorowodorowego

Temat: Kwasy beztlenowe - kwas chlorowodorowy

NaCoBeZU:

• Wyjaśniam, w jaki sposób można otrzymać kwas chlorowodorowy i siarkowodorowy i zapisuję równania tych reakcji chemicznych, nazywam reagenty
• Wymieniam właściwości kwasu chlorowodorowego i siarkowodorowego
• Wymieniam zastosowania kwasu chlorowodorowego i siarkowodorowego

Dwa kwasy beztlenowe, o których będziemy mówić to HCl i H2S

KWASY BEZTLENOWE - związki chemiczne powstałe w wyniku rozpuszczenia w wodzie związku wodoru z niemetalem (innym niż wodór)

KWAS SOLNY O STĘŻENIU OKOŁO 0,4% Wypicie kwasu solnego o takim stężeniu spowodowałoby poparzenie przełyku, który - w przeciwieństwie do ścian żołądka - nie jest pokryty błoną śluzową.

Nadmiar tego kwasu jest przyczyną „nadkwasoty", a niedobór - „niedokwasoty„

Kwas chlorowodorowy jest składnikiem SOKU ŻOŁĄDKOWEGO SSAKÓW Odgrywa on ważną rolę w procesie trawienia, a także zabija bakterie chorobotwórcze i inne drobnoustroje znajdujące się w pokarmie

Nazwa systematyczna – kwas chlorowodorowy, a zwyczajowa – kwas solny

Nazwa systematyczna – kwas chlorowodorowy Nazwa zwyczajowa – kwas solny

Wizytówka kwasu chlorowodorowego Notujemy …

model kulkowy – wykonujemy z plasteliny

-reszta kwasowa

wzór strukturalny

wzór sumaryczny

H-Cl

HCl

Wzór sumaryczny, strukturalny, model kulkowy

Piktogramy – substancja drażniąca i żrąca

Stężenie maksymalne tego kwasu to 38%

Wzór sumaryczny Model kulkowy Stężenie maksymalne - 38% Piktogramy – substancja drażniąca i żrąca

Wizytówka kwasu chlorowodorowego Notujemy …

Oznaczenia w dolnych indeksach sugerują stan skupienia substancji: (g) – gazowy, (c) – ciekły, (s) - stały, (aq) - roztwór wodny

Jednym ze sposobów otrzymywania kwasu chlorowodorowego jest ROZPUSZCZANIE CHLOROWODORU - gazu - W WODZIE

A SKĄD WZIĄĆ CHLOROWODÓR?

JAK OTRZYMAĆ KWAS CHLOROWODOROWY?

Doś. Otrzymywanie kwasu chlorowodorowego przez rozpuszczenie chlorowodoru w wodzie

Otrzymywanie kwasu chlorowodorowego

Doś. Otrzymywanie kwasu chlorowodorowego przez rozpuszczenie chlorowodoru w wodzie

FILM Z MULTITEKI NOWEJ ERY

Doś. Otrzymywanie kwasu chlorowodorowego przez rozpuszczenie chlorowodoru w wodzie

Otrzymywanie kwasu chlorowodorowego

Schemat:

Obserwacja: Pod wpływem chlorowodoru barwa roztworu z oranżem metylowym zmieniła się z pomarańczowej na czerwoną Wniosek: Chlorowodór to gaz, który rozpuszczony w wodzie tworzy KWAS CHLOROWODOROWY

Chlorowodór można otrzymać również w reakcji stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) i soli kamiennej Od nazwy tego substratu pochodzi często stosowana, potoczna nazwa kwasu chlorowodorowego - kwas solny

Pokaz nauczycielski

FIZYCZNE I CHEMICZNE

Właściwości kwasu chlorowodorowego

Kwas jest cieczą: BEZBARWNĄ LOTNĄ ZAPACH OSTRY-DRAŻNIĄCY

Gaz - chlorowodór łączy się z para wodną i powstaje kwas chlorowodorowy

PO OTWORZENIU BUTELKI POJAWIAJĄ SIĘ BIAŁE DYMY!

Jakie właściwości ma kwas chlorowodorowy?

F-nie zabarwia się, OM i PU oraz WCK na CZERWONO

• Na szalkę Petriego zapodać:

kroplę F, kroplę OM, kroplę WCK oraz kawałek PU

• Nauczyciel zakrapia po kropelce kwasu

PO PRZYSTAWIENIU PAPIERKA UNIWERSALNEGO OD RAZU POWSTAJE ZABARWIENIE CZERWONE

Jakie właściwości ma kwas chlorowodorowy?

Po jakimś czasie sprawdzić …

• Na szalkę Petriego zapodać:

kawałek tkaniny i kawałek papieru

• Nauczyciel zakrapia po kropelce kwasu

HCl pali skórę, niszczy tkaninę i papier

Jakie właściwości ma kwas chlorowodorowy?

• Do probówki nalać wody i dodawać troszkę kwasu chlorowodorowego – sprawdzić:
• Gęstość
• Rozpuszczalność (bagietka)
• Czy wydziela się ciepło podczas rozpuszczania

Jakie właściwości ma kwas chlorowodorowy?

Po dodaniu kwasu do probówki z wodą kwas opada na dno - czyli ma większą gęstość i rozpuszcza się w wodzie wydziela się ciepło

Nauczyciel sprawdza przewodzenie ciepła: Roztwór jego przewodzi prąd elektryczny – mocny elektrolit

Jakie właściwości ma kwas chlorowodorowy?

Fizyczne:

• Ciecz bezbarwna
• Ciecz lotna, dymiąca (białe dymy)
• Cięższa od wody
• Dobrze rozpuszczalna w wodzie
• Roztwór przewodzi prąd (mocny elektrolit)

Chemiczne:

• Ciecz silnie żrąca
• Zapach ostry drażniący
• Niszczy tkaniny, papier, parzy skórę
• Barwi poznane wskaźniki

(z wyjątkiem fenoloftaleiny) na czerwono

WŁAŚCIWOŚCI ST. KWASU CHLOROWODOROWEGO (CP=36-38%)

(koszyk z butelką, cukrem-sztuczny miód, tabletkami, autkiem, butelkami i wodą)

Zastosowanie kwasu chlorowodorowego praca domowa lub praca z tabletami

• Stosuje się go do wytrawiania cynkowych, ołowianych płytek przed lutowaniem-czyści je! (nie złoto, nie srebro, nie miedź)-oczyszczanie metali
• Odczynnik chemiczny do otrzymywania siarkowodoru i kwasu siarkowodorowego
• W metalurgii, w obróbce metali, otrzymywanie metalu z rud, do oczyszczania powierzchni metalowych
• Przemysł chemiczny - do produkcji włókien i tworzyw sztucznych, do niektórych kosmetyków
• W włókiennictwie
• W cukrownictwie-do produkcji sztucznego miodu, cukru i przypraw do zup

Zastosowanie kwasu chlorowodorowego

• Do produkcji barwników
• Do produkcji tworzyw sztucznych
• Do produkcji cukru, miodu sztucznego i lekarstw
• Do uzdatniania wody
• Do oczyszczania powierzchni metali – cynkowych i ołowiowych

Do przygotowania pomocy:

• zasoby Internetu (wikipedia, giphy.pl, gfycat.pl i inne)
• treści i zdjęcia oraz fragmenty tekstów pochodzące z podręczników i zeszytów ćwiczeń wydawnictw MAC i Nowa Era

Podsumowanie wiadomości

Gratuluję dotrwałeś/aś do końca…