ROZMOWA KONTROLOWANA...

ROZMOWA KONTROLOWANA...

M. NOWAKOWSKI "RAPORT O STANIE WOJENNYM"

POROZMAWIAJMY

Co wiesz na temat stanu wojennego? Kiedy go wprowadzono i jakie były realia życia codziennego w czasie jego trwania?

STAN WOJENNY

13 grudnia dekretem Rady Państwa wprowadzono na obszarze Polski stan wojenny, o czym poinformował w porannym wystàpieniu gen. Jaruzelski. Już w nocy komandosi zajęli budynki telewizji i radia oraz centra telekomunikacji i łączności, a do miast wkroczyły kolumny pancerne wojska i milicji. W tej operacji użyto łącznie ok. 70 tys. żołnierzy, 30 tys. funkcjonariuszy milicji, 1750 czołgów, 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych, 9 tys. samochodów. W ramach akcji „Jodła” zatrzymano ok. 5 tys. osób. Miała ona na celu umieszczenie w uprzednio przygotowanych aresztach i więzieniach wytypowanych osób, uznanych za groźne dla bezpieczeństwa państwa.

CO OZNACZAŁO WPROWADZENIE STANU WOJENNEGO?

Wiele zakładów pracy zmilitaryzowano. Oznaczało to, że podjęcie strajku przez załogę traktowano jak dezercję i karano śmiercią!

13 GRUDNIA 1981

MAREK NOWAKOWSKI

SYLWETKA TWÓRCZA

Marek Krzysztof Nowakowski – polski pisarz, przedstawiciel małego realizmu, publicysta, scenarzysta. Wychowywał się w podwarszawskich Włochach (od 1951 dzielnica Warszawy). Uczęszczał do Szkoły Powszechnej nr 1 im. I Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego przy ulicy Parkowej 22 (obecnie SP nr 94 przy ul. Cietrzewia 22), której kierownikiem był jego ojciec, Antoni Nowakowski. Przerwał naukę w szkole średniej, po czym pracował na lotnisku Okęcie, w strukturach Związku Młodzieży Polskiej, a następnie jako górnik dołowy w kopalni Rybnickiego Zjednoczenia Węglowego. W młodości dwukrotnie skazany został na karę więzienia, w którym spędził kilkanaście miesięcy. Wyrok odbywał m.in. w obozie pracy przy ul. Anielewicza w Warszawie („Gęsiówka”).

ARTYKUŁ

DOKUMENT

AUDYCJA

RAPORT O STANIE WOJENNYM- INFORMACJE WSTĘPNE

TYTUŁ

GENEZA

GATUNEK

PROBLEMATYKA

Opowiadania stanowią literacki obraz stanu wojennego wprowadzonego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 13.12.1981. Stan nadzwyczajny trwał przeszło dwa lata. W trakcie jego trwania internowano (czyli zesłano) ponad 10 tys. niewygodnych politycznie osób. Było to rozporządzenie, które w tamtym czasie tłumaczono jako konieczność - dbałość o bezpieczeństwo obywateli w obliczu potencjalnego wejścia wojsk radzieckich do Polski. Dziś mówi się, że stan wojenny był zagrywką polityczną. Władze PRL chciały w ten sposób dokonać czystek i stłumić bunt "Solidarności", związku zawodowego, który pod przewodnictwem Lecha Wałęsy walczył o swobody obywatelskie, podwyżki i wolność w kraju.

Pisarz porusza także kwestie gospodarcze i polityczne, ale także uwydatnia wzajemną nienawiść, którą podszyte było całe społeczeństwo i władza w tamtych latach. Sytuacje, w których Nowakowski umieszcza swoich bohaterów zgoła typowe, wpisujące się w schemat codzienności, a opisane są prostym, zrozumiałym językiem, pozbawionym zbędnego patosu, co sprawia, że opowieści te są tak przejmujące w odbiorze. Zabieg zastosowany przez autora sprawia, ze „raport o stanie wojennym” zamienia się w „raport o stanie codziennym”, jak zgrabnie ujął to Przemysław Czapliński.

SŁUCHOWISKO

OPOWIEŚĆ TAKSÓWKARZA

Przeczytaj opowiadanie Marka Nowakowskiego i wykonaj zadania.

WIOSENNY SPACER

Przeczytaj opowiadanie Marka Nowakowskiego i wykonaj zadania.

POROZMAWIAJMY

Ustal, w jaki sposób Nowakowski pokazuje w opowiadaniach relację miedzy władzą a obywatelami.

POROZMAWIAJMY

Na podstawie opowiadań opisz mechanizmy typowe dla totalitaryzmu.

POROZMAWIAJMY

Przedstaw życie codzienne w stanie wojennym. Porównaj je z twoją codziennością.

POROZMAWIAJMY

Ustal, jaki wydźwięk mają opowiadania Nowakowskiego. Które elementy kreacji świata przedstawionego o tym decydują?

Obejrzyj film fabularny „Babilon - Raport o Stanie Wojennym” (2021) na podstawie prozy Marka Nowakowskiego i wykonaj zadania.

POROZMAWIAJMY

Babilon. Raport o stanie wojennym- wierna ekranizacja czy luźna adaptacja Raportu o stanie wojennym Marka Nowakowskiego? Czy reżyser filmu podobnie jak pisarz przedstawia rzeczywistość stanu wojennego?

PRACA W GRUPACH

GRUPA 4

GRUPA 1

GRUPA 2

GRUPA 3

GRUPA 5

GRUPA 6

Przeczytajcie tekst i nadajcie mu tytuł.

Wybierzcie osobę, która wejdzie w rolę uczestnika opisanych we fragmentach wydarzeń. z własnej perspektywy, to znaczy w pierwszej osobie, wykorzystajcie tekst w sposób precyzyjny. Zaprezentujcie wynik pracy na forum klasy.

Jaki obraz stanu wojennego wyłania się z analizowanych fragmentów opowiadań?

ZBYLUT GRZYWACZ "SIATKA"

Obejrzyj obraz i wykonaj zadania.

DO ZOBACZENIA!