Mikołaj Kopernik. Patron roku 2023.

"Nic piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko, co piękne" (Mikołaj Kopernik)

Mikołaj Kopernik

2023

Rok 2023 Uchwałą Senatu Rzeczypospolitej Polskiej został ustanowiony rokiem Mikołaja Kopernika – "wybitnego astronoma i twórcy teorii heliocentrycznej". (…)

Dom Kopernika w Toruniu.

Najsłynniejszy i nawybitniejszy mieszkaniec Torunia. Urodził się 19 lutego 1473 roku przy ulicy Św Anny, dzisiaj to ulica Kopernika. Polski astronom, matematyk, ekonomista, strateg, kanonik, lekarz. w 2023 roku obchodzimy 550 rocznicę urodzin i 480 rocznicę śmierci wielkiego Polaka.

Mikołaj Kopernik

1473-1543

Obecnie Muzeum Okręgowe w Toruniu

Dom Rodzinny

Barbara Kopernik z domu Watzenrode

Mikołaj Kopernik Starszy

Rodzicami przyszłego astronoma byli: Mikołaj Kopernik i Barbara pochodząca z rodziny Watzenrodów. Miał troje starszego rodzeństwa: brata Andrzeja, siostrę Barbarę i Katarzynę.

Rodzina

Mikołaj Kopernik pierwszy raz zobaczył na własne oczy zaćmienie słońca gdy miał 12 lat. W tym czasie w Toruniu przebywał Kazimierz Jagiellończyk. Zestawienie rzadkiego zjawiska na niebie z pobytem króla w Toruniu, zrobiło ogromne wrażenie na młodym Mikołaju. Być może właśnie to rozbudziło jego zainteresowania ?

Dzieciństwo w Toruniu

Libraria - to sala dawnej biblioteki Collegium Maius wybudowanej w latach 1516-1540.

W latach 1491-1495 Mikołaj Kopernik pobierał nauki akademickie z dziedziny:- gramatyki - retoryki - geometrii - trygonometrii - matematyki - astronomii

Mikołaj mając 10 lat stracił ojca i trafił pod opiekę surowego wuja Łukasza Watzenrode. Jednak dzięki jego opiece Mikołaj otrzymał gruntowne wykształcenie. W wieku 18 lat rozpoczął studia na Akademii Krakowskiej wraz z bratem Andrzejem.

Alma Mater Cracoviensis

Bolonia - studia prawnicze

Studia we włoszech

Padwa - studia medyczne

Studia we włoszech

Rzym - studia z dziedziny astronomii

Mikołaj Kopernik jako średniowieczny żak

Jan Marcin Szancer, Kopernik. Zbiory PBW w Krakowie.

Mikołaj Kopernik pierwsze lata po powrocie ze studiów spędził na dworze biskupim w Lidzbarku Warmińskim jako osobisty sekretarz i lekarz wuja Łukasza Watzenrode. Kopernik nazywany był "panem doktorem Mikołajem" - dał się poznać jako dobry lekarz, który sam robił leki z dostępnych ziół i składników roślinnych, zalecał też mycie rąk ciepłą wodą. "Portret z konwalią„ Konwalia - symbol medyków.

Mikołaj Kopernik lekarz

Moździerze aptekarskie.

MikołaJ Kopernik lekarz

Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie był zarządzany przez Kopernika jako administratora dóbr kapitulnych od 1516 r. W czasie wojny z Krzyżakami w 1519/1520 r. organizował obronę Olsztyna przed wojskami krzyżackimi. Dobrze znał Warmię i angażował się w życie gospodarcze i polityczne Prus Królewskich. W latach 1510- 1512 sporządził mapę Warmii i zachodnich granic Prus Królewskich. Wygłosił „Traktat o monecie” zawierający projekt reformy systemu monetarnego w Prusach.

MikołaJ Kopernik obrońca olsztyna

We Fromborku Kopernik mieszkał do swojej śmierci w 1543 roku. Mógł spokojnie oddać się pracy naukowej. Według jego biografów żył bardzo skromnie, poniżej przeciętnej pozostałych kanoników. Mimo licznych zajęć znajdował czas na obserwacje nieba, obliczenia i pisanie dzieła, które zawierało nowe spojrzenie na budowę świata i zapewniło swojemu autorowi ważne miejsce w historii nauki.

Astronom Kopernik we Fromborku

"Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" – obraz olejny autorstwa Jana Matejki przedstawiający Mikołaja Kopernika w trakcie obserwacji nieba z jego prywatnej wieży na wzgórzu katedralnym we Fromborku. Obraz znajduje się w zbiorach Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kopernik jest twórcą heliocentrycznego modelu Układu Słonecznego. Jego najważniejszym dziełem była księga: De revolutionibus orbium coelestium - ("O obrotach sfer niebieskich"). Zawiera ona treści przedstawiające wizję wszechświata.

"Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię..."

Dzieło Kopernika "De revolutionibus orbium coelestium" - ("O obrotach sfer niebieskich"). Powstało w latach 1514-1543, składa się z sześciu ksiąg. W latach 1616-1828 dzieło Kopernika było umieszczone w kościelnym Indeksie Ksiąg Zakazanych. Rękopis pisany po łacinie znajduje się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie.

"O obrotach sfer niebieskich"

Mikołaj Kopernik "De revolutionibus".

" W środku zaś wszystkich sfer znajduje się słońce... "

Warsztat pracy Kopernika

Śmierć Astronoma

W grudniu 1542 r. Kopernik doznał udaru mózgu, w wyniku czego utracił mowę, a prawa strona jego ciała została sparaliżowana. W czasie choroby 21 marca 1543 w Norymberdze zostało wydane dzieło astronoma i według legendy dotarło ono do Kopernika w ostatnim dniu jego życia. Mikłaj Kopernik zmarł 21 maja 1543 we Fromborku.

Quizy

Ciekawostki

• Film "Kopernik" (1972 r.), reż. E. Petelska, Cz. Petelski.
• Film dokumentalny "Mikołaj Kopernik" (1954 r.), reż. J. Nasfeter.

Filmy

"Krytyka jest mało użyteczna i nieowocna i zarozumialcem jest ten, kto woli raczej odgrywać rolę złośliwego krytyka niż twórcy".

"Jeśli godność nauk oceniać mamy według ich przedmiotu, to bez porównania najpiękniejszą z nich będzie ta, którą jedni nazywają astronomią, inni astrologią, a wielu z dawniejszych – szczytem matematyki".

Cytaty

"Myśli uczonego są niezależne od osądu ogółu – ponieważ dążeniem uczonego, o ile tylko ludzkiemu rozumowi pozwala na to Bóg, jest szukanie we wszystkim prawdy".

Mikołaj kopernik dla dzieci zbiory PBW w Krakowie

Mikołaj kopernik dla dzieci zbiory PBW w Krakowie

Mikołaj kopernik zbiory PBW w Krakowie

Mikołaj kopernik zbiory PBW w Krakowie

Mikołaj kopernik zbiory PBW w Krakowie

Zapraszamy Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Hugona Kołłątaja w Krakowie.

Dziękujemy za uwagę