Krajobraz wysokogórski Himalajów

Cel zajęć: Poznasz świat najwyższych gór świata

TEMAT: KRAJOBRAZ WYSOKOGÓRSKI HIMALAJÓW

Uczeń:

• wskazuje na mapie położenie krajobrazu;
• odczytuje wartość i opisuje przebieg temperatury powietrza oraz rozkład opadów atmosferycznych na podstawie klimatogramów i map klimatycznych;
• przedstawia główne cechy i porównuje poznawane krajobrazy świata oraz rozpoznaje je w opisach, na filmach i ilustracjach;
• rozpoznaje rośliny i zwierzęta typowe dla poznawanych krajobrazów;
• prezentuje niektóre przykłady budownictwa, sposobów gospodarowania, głównych zajęć mieszkańców poznawanych obszarów;
• identyfikuje współzależności między składnikami poznawanych krajobrazów i warunkami życia człowieka;
• ustala zależności między położeniem wybranych krajobrazów na kuli ziemskiej, warunkami klimatycznymi i głównymi cechami krajobrazów.

NaCoBeZU z podstawy programowej:

Krajobraz wysokogórski wyróżnia się charakterystyczną rzeźbą terenu oraz piętrowym układem roślinności Występuje we wszystkich strefach klimatycznych, między innymi w Himalajach - najwyższych górach Ziemi

KLIMAT GÓR Łańcuchy górskie wznoszą się na wszystkich kontynentach Wspólną cechą obszarów górskich, niezależnie od położenia względem równika i biegunów, jest zmienność warunków klimatycznych wraz ze wzrostem wysokości bezwzględnej

Szczególnie dotyczy to OBNIŻANIA SIĘ TEMPERATURY POWIETRZA Taka zależność występuje zarówno w Tatrach, jak i w znajdujących się w Azji Himalajach

W najwyższych partiach Himalajów temperatura powietrza rzadko jest dodatnia Pada prawie wyłącznie ŚNIEG, a wiatr wieje z OGROMNĄ PRĘDKOŚCIĄ

Ponieważ na tej wysokości więcej śniegu spada niż topnieje, gromadzi się on w dolinach W wysoko położonych częściach dolin utworzyły się lodowce górskie Mają one mniejsze powierzchnie niż lądolody i znacznie mniejszą grubość (kilkaset metrów)

Największe lodowce w Himalajach mają ponad 30 km długości

WYSOKOGÓRSKA RZEŹBA TERENU Wysokogórska rzeźba terenu jest w dużej mierze skutkiem działalności LODOWCÓW GÓRSKICH Przesuwające się wolno masy lodu żłobią doliny i podcinają otaczające je stoki gór Skały, z których są one zbudowane, stopniowo się kruszą i osuwają na lodowiec W efekcie stoki stają się coraz bardziej strome

W Himalajach występują liczne formy rzeźby wysokogórskiej, takie jak TURNIE, GRANIE, ŻLEBY I STOŻKI PIARGOWE

Skaliste szczyty gór sięgają ponad 8000 m n.p.m. Najwyższy z nich, Mount Everest, liczy 8848 m n.p.m.

Na Ziemi istnieje 14 szczytów górskich o wysokości przekraczającej 8000 m n.p.m. Aż 10 z nich znajduje się w Himalajach, a 4 leżą w sąsiednim łańcuchu górskim – Karakorum Pierwszym człowiekiem, który zdobył wszystkie ośmiotysięczniki, był Włoch Reinhold Messner, a drugim - Polak Jerzy Kukuczka

ŚWIAT ROŚLIN I ZWIERZĄT HIMALAJÓW We wszystkich górach występują PIĘTRA ROŚLINNOŚCI Ich liczba oraz typowe dla nich gatunki zależą między innymi od wysokości gór i strefy krajobrazowej, w której się one znajdują

Wiesz już, jakie piętra wyróżnia się w Tatrach Te, które występują w innych górach na świecie, nie noszą takich samych nazw jak w Polsce, lecz typowa dla nich roślinność ma zwykle podobne cechy

Najniższe piętro roślinności To WILGOTNE, WIECZNIE ZIELONE LASY

bambusy

damarzyki

figowce

TYGRYSY oraz MAŁPY (makaki)

PIĘTRO LASÓW LIŚCIASTYCH

DĘBY, KLONY

MAGNOLIA

RÓŻANECZNIKI

Dla pięter leśnych charakterystyczne są NIEDŹWIEDZIE HIMALAJSKIE i PANDY MAŁE

jodły, sosny, cedry i świerki

PIĘTRO LASÓW IGLASTYCH

PIĘTRO KRZEWÓW

Jałowce i karłowate brzozy

RÓŻANECZNIKI

trawy, zioła i krzewinki

PIĘTRO GÓRSKICH ŁĄK

W piętrze górskich łąk występują JAKI, NAHURY oraz IRBISY

W górach wyższych od Tatr, takich jak Himalaje, miejsce turni zajmuje PIĘTRO ŚNIEŻNE Występują tam LODOWCE GÓRSKIE (mchy i porosty)

PIĘTRO ŚNIEŻNE

Najwyższe partie Himalajów są zamieszkiwane przede wszystkim przez ptaki, np. ułary

W Himalajach piętra roślinności zaznaczają się wyraźnie tylko na południowych stokach Od północy góry te sąsiadują z Wyżyną Tybetańską leżącą 4000-5000 m n.p.m. Opady są tam bardzo skąpe, dlatego poniżej piętra śnieżnego przeważają pustynie chłodne

ŻYCIE MIESZKAŃCÓW HIMALAJÓW W tak wysokich górach jak Himalaje życie ludzi nie należy do łatwych Niska temperatura powietrza, strome stoki i mało żyzne gleby utrudniają uprawę roślin Żyjący w najwyższych górach świata SZERPOWIE mieszkają nawet na wysokości przekraczającej 5000 m n.p.m.

Budują kamienne, często piętrowe domy, w których na dole znajduje się obora Szerpowie trudnią się hodowlą jaków, owiec i kóz

Na niższych wysokościach, na małych poletkach, uprawiają ryż, herbatę i cytrusy, a niekiedy także ziemniaki

Wielu Szerpów znajduje zatrudnienie w turystyce Mężczyźni są często tragarzami i przewodnikami wypraw w góry

STREFY KRAJOBRAZOWE A PIĘTRA ROŚLINNOŚCI Warunki klimatyczne na Ziemi zmieniają się w miarę wzrostu odległości od równika oraz zwiększania się wysokości nad poziomem morza Wraz ze zmianami warunków klimatycznych zmienia się również szata roślinna

Na podstawie zróżnicowania roślinności wydziela się zarówno strefy krajobrazowe, jak i piętra w górach Można przy tym zauważyć, że roślinność niektórych stref oraz pięter jest podobna Na przykład krajobraz pustyń lodowych przypomina piętro śnieżne, krajobraz tundry - piętro górskich łąk, a krajobraz tajgi - piętro lasów iglastych