Renesans informacje

Renesans

Autorstwa Uli Slusarskiej

Start

KONTEKST HISTORYCZNO -SPOŁECZNY

Nazwa ePOKI

Renesans, zwany w Polsce również odrozeniem jest pierwszą epoką w dziejach kultruy europejskiej, której nazwę nadali żyjący wówczas uczeni, pisarze i artyści. Określili ją tak, ponieważ chcieli zmian w średniowiecznym sposobie pojmowania świata i myślenia o człowieku.

Wzorce antyku

Pisarze, artyści i uczeni epoki odrodzenia byli przekonani o potrzebie odnowienia życia umysłowego i kulturalnego. Renesans dziedziczy antyczny ideał piękna, antyczne postrzeganie człowieka, a także filozofię starożytnych. Twórcy renesansowi chętnie powracają do antycznych tematów, postaci mitologicznych i starożytnych motywów.

Pojecia

Antropocentryzm - Poglądy stawiające człowieka w centrum zainteresowania; oznaczają taki tok myślenia, w którym przyjmuje się ludzki punkt widzenia w odbieraniu i analizowaniu wszelkich zjawisk

Makiawelizm - Nazwa pochodzi od nazwiska włoskiego pisarza renesansu – Nicollo Machiavelliego. Postawa wyrażająca się cynizmem, brakiem skrupułów w dążeniu do realizacji swoich celów, dopuszczająca zdradę, podstęp, a nawet zbrodnię

rAMY CZASOWE (xV-xVI W.)

1453

Koniec średniowiecza, początek renesansu(upadek Konstantynopola)

XV w.

Początek renesansu w Polsce

1455

Wynalezienie druku przez Jana Gutenberga

1548

Koniec renesansu(sobór trydencki)

1584

Symboliczny koniec odrodzenia w Polsce(śmierć Jana Kochanowskiego)

zMIANY WPROWADZONE PRZEZ EPOKE

Władcy i członkowie bogatych rodzin wspierali uczonych pisarzy i artystów, sprzyjali silnym indywidualnościom, ludziom zdolnym, odważnym i przedsiębiorczym. W społeczeństwie renesansowym powszechna była fascynacja tym, co nowe, a także chęć poznania świata i siebie samych.

Odkrycia renesansu

Wynalezienie druku

Odkrycia geograficzne

Teoria Heliocentryczna

Teoria heliocentryczna Mikołaja Kopernika podważyła obowiązujący dotychczas koncept wszechświata.

Dokonane przez Krzysztofa Kolumba i Ferdynarda Magellana, zmieniły dawne przekonania co do liczby i kształtu kontynentów.

Dokonane przez Jana Gutenberga umożliwiło masową produkcję książek, a tym samym zrewolucjonowało obieg idei.

rENESANSOWY HUMANIZM

Prąd umysłowy, który zrodził się we Włoszech, a stamtąd promieniował na całą Europę. Dewizją humanistów było stwierdzenie greckiego filozofa Protogorasa "Człowiek jest miarą wszechrzeczy". Zdaniem filozofa każda jednostka jest istotą wolną i twórczą. Tylko od niej zależy, jak ukształtuje swój los. Działalność humanistów przyświęcało hasło zaczerpnięte z komedii antycznego pisarza Terencjusza: "Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce". Podkreślali oni znaczenie indywidualnego sumienia.

Reformacja

W epoce renesansu zaszły duchowe i religijne przemiany, które były skutkiem głębokiego kryzysu Kościoła katolickiego u schyłku średniowiecza. Powszechnym zjawiskiem był wówczas handel urzędami i godnościami kościelnymi. Powodowało to falę krytyki i coraz częściej odzywały się głosy co do reformy tej instytucji. Przełomowe okazało się wystąpienie niemieckiego zakonnika Marcina Lutra. W 1517 r. przybił on na drzwiach miejscowej katedry pismo zawierające 95 tez przeciwko rozpowszechnionej wówczas praktyce sprzedaży przez duchownych odpustów. W ciągu kilku następnych lat nauki Lutra zdobyły licznych zwolenników w krajach środkowej i północnej Europy. W 1534 r. pod wpływem poglądów Lutra własną doktrynę religijną sformułował francuski teolog Jan Kalwin. Wkrótce kalwinizm zyskał licznych wyznawców. Zwolennicy ruchu reformacyjnego uznawali Pismo Święte za jednyne źródło objawienia. Odrzucali pośrednictwo kapłanów w drodze do zbawienia, kult świętych i celibat księży. Wzywali wiernych do prostoty, skromności i pracowitości, uczciwego pomnażania majątku.

Czlowiek renesansu

Człowiek odrodzenia najbardziej cenił szczęście doczesne. Marzył o ziemskim raju, dlatego dążył do tego, aby jego życie było wygodne i przyjemne. Odrzucał średniowieczną ascezę i umartwianie się. Pragną dostatku i powodzenia.

zycie codzienne

W odrodzeniu pojawiło się wiele innowacji technicznych, które uczyniły codzienną egzystencję wygodniejszą. Miasta straciły swoją funkcję obronną, co pozwalało na budowę szerszych ulic i większych domostw. Podobnie jak w średniowieczu rzemieślnicy mieli swoje pracownie w domu. Ogromną uwagę przywiązywano do ubiorów. Stroje szyto z różnych tkanin: wełny, jedwabiu, bawełny. Okrycia były dopasowane do sylwetki i bogato zdobione. Odkrycia geograficzne i zamiłowanie do biesiad przyczyniło się do wzbogacenia jadłospisu. Ludzie renesansu cenili życie rodzinne, więcej czasu poświęcano dzieciom i im potrzebom. Wzrosła także pozycja kobiety, zaczęto ją traktować jako partnerkę konwersacji i intelektualnych rozrywek.

KONTEKST FILOZOFICZNY

Filozofia

Filozofia renesansu wzorowała się w znacznej mierze na filozofii antycznej. Dwa podstawowe nurty filozoficzne to epikureizm i stoicyzm. Epikureizm za najważniejszy cel ludzkiej egzystencji uważał dążenie do szczęścia i czerpanie z przyjemności dnia codziennego. Stoicyzm zaś nauczał, że należy zachować spokój i opanowanie wewnętrzne, niezależnie od sytuacji, z jaką przyjdzie nam się zmierzyć.

Filozofia w renesanie

Poglądy Machiavellego

Filozofia Erazma

- człowiek ma takie same skłonności do czynienia zarówno dobra, jak i zła- władca powinien działać na rzecz pomyślnosci państwa - władca może czynić zło, to zapewni korzyści państwu

- przestrzeganie ewangelicznych zasad zapewnia człowiekowi zbawienie- głupota, nieuctwo i zabobon są głównymi przeszkodami na drodze do pokoju i szczęścia ludzi

vs

KONTEKST ARTYSTYCZNY

Rzezba

Malarstwo

- zaczęto eksponwać je jako pojedyncze dzieła sztki - rozpowszechnienie formy należącej do sztuki antycznej - wykorzystanie motywów mitologiczny oraz Starego i Nowego Testamentu

- popularność wątków i tematów zaczerpniętych z mitologii- ukazywanie nagich postaci ludzkich w formie aktu o idealnych kształtach, zgodnym z klasycznym kanonem piękna - umieszczanie postaci religijnych we współczesnej malarzowi scenerii - zyskanie na popularności portretów - powstawanie pierwszycg samodzielnych pejzaży - dążenie do realizmu

aRCHITEKTURA

- wznoszono świątynie nie tylko na chwałę Boga, ale także z myślą o człowieku- dazenie do harmonii, regularności i dopasowania formy -rozwój architektury świeckiej - popularne były półkoliste łuki, sklepienia kolebkowe i kasetonowe stopy

MALARSTWO

"Mona Lisa" Leonardo da Vinci

"Zaślubiny Marii" Rafael

"Dama z gronostajem" Leonardo da Vinci

rzezba

"Dawid" Michał Anioł

"Dawid" Donatello

"Putto z delfinem" Andrea del Verrocchio

Architektura

Villa Rotonda

Zamek Chenonceau

rENESANS W POLSCE

Takim określeniem nazywano wiek XVI w Polsce za czasów Jagiellonów (Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta); to czas rozkwitu Rzeczypospolitej szlacheckiej, z przestrzeganiem zasad tolerancji religijnej i spokojem wewnętrznym; ogłoszona zostaje wtedy teoria heliocentryczna Kopernika, Akademia Krakowska staje się ośrodkiem naukowym znanym w świecie, powstają pierwsze utwory literackie i publicystyczne w języku polskim, przekładano na polski najwybitniejsze dzieła literatury europejskiej.

Dziekuje za uwage!