stefan czarniecki

polski szlachcic Stefan Czarniecki, wybitny dowódca, który nękał Szwedów prowadząc z nimi walki podjazdowe. Był architektem wielu zwycięstw, zasłynął m.in. pokonując nieprzyjaciela pod Warką

STEFAN CZARNIECKI

TYKOCIN

URSYNÓW

CZARNCA

WARKA

Stefan Czarniecki jest uważany za polskiego bohatera narodowego. Obecny jest nie tylko w literaturze, malarstwie, czy rzeźbie, ale jest też patronem wielu szkół w Polsce, takiej jak nasza. W Polsce mamy 4 pomniki naszego patrona, które położone są w takich miastach jak:

Stefan Czarniecki urodził się około roku 1599 w Czarncy. Jego rodzicami byli Krzysztof Czarniecki oraz Krystyna Rzeszowska. Jego rodzina pochodziła ze średniozamożnej szlachty. Ponieważ Stefan miał aż 9 braci, nie było możliwości zapewnienia wszystkim majątku oraz kariery. Z tego powodu 4 synów – w tym również Stefan, trafiło do zawodowej służby wojskowej. Stefan Czarniecki był żonaty tylko raz – z Zofią Kobierzyńską.

Dokładne zrekonstruowanie początków kariery wojskowej przyszłego hetmana jest wobec szczupłości materiałów źródłowych w zasadzie niemożliwe. Czarniecki mógł wstąpić w roku 1618 lub 1619 na służbę do lisowczyków, idąc za przykładem braci. Być może brał udział w wyprawie na Węgry oraz bitwie pod Humiennem, nazywanej pierwszą odsieczą wiedeńską. W 1621 roku znalazł się, jak należy sądzić, w obozie pod Chocimiem.

Nie chcąc odchodzić z wojska po likwidacji etatu wojennego armii koronnej, musiał związać się z jakimś oddziałem. Przesłanką do wysunięcia takiej hipotezy jest fakt, iż w początkach lat 20. spotykamy w wykazach oddziałów koronnych chorągiew kozacką brata Stefana Czarnieckiego, Pawła. Biograf przyszłego hetmana, Adam Kersten, idąc tym tropem doszedł do wniosku, iż młody Stefan towarzyszył bratu w wyprawach wojennych. Jeśli przyjmiemy tę interpretację za właściwą, możemy przypuszczać, że Czarniecki walczył pod Martynowem w 1624 roku oraz w kampanii kurukowskiej w 1625 roku. Wówczas zetknął się tatarską oraz kozacką sztuką wojenną oraz został wciągnięty w wir spraw ukraińskich, które będą mu towarzyszyć do końca życia.

Po zakończeniu wojny ze Szwecją oraz podpisaniu rozejmu w Altmarku doszło do demobilizacji wojska koronnego. Część chorągwi zaciągnęła się na służbę cesarską i niewykluczone, że postąpili tak również bracia Czarnieccy, Paweł występuje bowiem w źródłach austriackich jako pułkownik cesarski. Stefan Czarniecki mógł być w tym czasie związany z Jakubem Butlerem, organizującym w Rzeczypospolitej zaciągi dla Habsburgów, i wykonywać pośrednie zadania dla armii Wallensteina. Do Polski wrócił na stałe najpóźniej w 1632 roku. Rok później widzimy Stefana Czarnieckiego jako porucznika chorągwi kozackiej Marcina Kazanowskiego, który w 1633 roku został mianowany hetmanem polnym koronnym.

Porucznikowanie chorągwi hetmańskiej było dla Czarnieckiego wyróżnieniem oraz nagrodzeniem jego dotychczasowej służby wojskowej. Warto także podkreślić, że od tej pory Czarniecki zaczął pełnić w wojsku samodzielną funkcję. Związawszy swoje losy z Kazanowskim, uczestniczył w wojnie smoleńskiej. Najdonioślejszym wydarzeniem z tego okresu była dla Czarnieckiego wyprawa dywersyjna hetmana polnego w głąb państwa moskiewskiego. Porucznik został wówczas wysłany przez Kaznowskiego na Kaługę oraz Kozielsk, gdzie jego zagon brał udział w terroryzowaniu miejscowej ludności. Zadanie to wykonano z powodzeniem, skłaniając stronę rosyjską do większej uległości. W uznaniu zasług król Władysław IV nadał Stefanowi Czarnieckiemu 200 włók ziemi w Popowej Górze. Przy czym Czarniecki powiększył ten majątek wykupując kolejnych 300 włók

Chorągiew Pawła Czarnieckiego służyła pod Stanisławem Koniecpolskim. W początkach 1627 roku brała udział w ataku na Nytyk. W 1628 roku Pawłowi Czarnieckiemu powierzano dowództwo większych zgrupowań jazdy. Brał on udział w działaniach pod Brodnicą oraz potyczce ze Szwedami pod Kazanicami. Czy walczył pod Górznem oraz Trzcianą? Tego, niestety, nie wiemy. Chorągiew Czarnieckiego jest za to widoczna w drugiej połowie 1629 roku pod Kwidzynem oraz Malborkiem

26 letni Stefan Czarniecki był zatem już doświadczonym żołnierzem, który swoje pierwsze szlify zdobywał na południowym teatrze działań wojennych. Nasz bohater trafił w kolejnych latach do Prus, gdzie walczył ze Szwedami. O jego udziale w tej wojnie ponownie nie wiemy nic pewnego. Niektórzy historycy w ogóle negowali uczestnictwo Czarnieckiego w tych walkach, inni natomiast wyolbrzymiali jego zasługi. W źródłach dotyczących wojny pruskiej nierzadko spotykamy określenie „chorągiew P. Czarnieckiego”, jednakże w każdym z tych przypadków chodzi o Pawła. Jeżeli Stefan istotnie służył pod bratem, musiał w jego chorągwi zajmować istotne miejsce

by Julia Maj Wanessa Duda

źródła:https://eszkola.pl/historia/stefan-czarniecki-biografia-i-dokonania-8504.htmlhttps://zyciorysy.info/stefan-czarniecki/

dziękuje za uwagę!!