O PRERREXURDIMENTO

O PRERREXURDIMENTO

Empezar

ÍNDICE

4- Bibliografía

2- Os primeiros textos

3- Autores destacados

1- Contexto histórico

• Poesía
• O teatro

• Ditame sobre...
• Demografía Galiza
• Emigración
• Economía
• Datos e feitos
• Revolución galega de 1846
• A cuestión do idioma
• A prensa e o ambiente intelectual

• Nicomedes Partor Díaz
• Xoán Manuel Pintos
• Francisco Añón

01

CONTEXTO HISTORICO

Ditame sobre o Informe do Marqués de Croix

acerca do modo de evitar a pasaxe de galegos a Portugal

1. Lei sobre inmposibilidade actual (consisicación dos bens)
2. Expatriación o mal trato que receben en Castela
3. O remedio está en dar actividades á Galiza

DEMOGRAFÍA GALIZA

• Século XVIII-XIX, manten un crecemento demografico.
• Na cuarta década do S.XIX, trúncamento co asentamento do réxime constitucional no Estado Español

• Máis condicións do subdesenvolvemento, dependencia política e desvertebración social
• Séculos Escuros
• Descenso demográfico.

EMIGRACIÓN

FENOMENO SOCIAL E POLÍTICO(S.XIX)

• Expulsión de poboación galega (Portugal e Castela)

• Terras sometidas aos foros
• Explotacións agrarias
• Cargas do Estado para Galiza
• Maltrato aos galegos en Castela

ECONOMÍA

OCLUSIÓN OU AFOGAMENTO DE SECTORES OU SUBSECTORES BÁSICOS

• Sector textil: herdabase do secúlo anterior
• Ferrarias, minaría ou curtición
• incapacidade de conversión en industrias modernas
• subsector gandeiro: carácter colonial
• polìtica arancelaria

DATOS E FEITOS

• 1808: Invasión das tropas francesas e organización dun movemento proteico de resistencia (clero e fidalguía)
• 1815: Xunta Revolucionaria que remata co enforcamento de Porlier.
• 1822: División en catro provincias e máis comarcas de Galiza
• 1833: Desaparición formal como reino ou unidade
• 1838: Iníciase a filiación da nación galega ao mundo céltico, como diferencial dentro de España.

DATOS E FEITOS

• 1846: "Mártires de Carral"
• 1853:Publicación de A Gaita Gallega
• 1856: Revelación dos poetas Aurelio Aguirre
• 1861: Celebración na Coruña dos I Xogos Florais
• 1863:Publicación de Cantares Gallegos ,primeiro monumento da literatura galega contemporánea

Revolución galega de 1846

• 2 de abril de 1846
• O 2º Batallón do Rexemento de Zamora
• Presidente Pío Rodríguez Terrazo e secretario Antolín Faraldo
• Dous eixos reivindicativos:

• Batalla de Cacheiras entre as tropas españolas e as galegas de Solís

Tres días despois...

• Fusilamentos
• Termínase a sublevación militar
• Consecuencias da represión

1. Cuestionar o goberno
2. Recobrar a unidade territorial de Galiza

A cuestión do idioma

• O discurso de Manuel Murguía no acto de constitución da "Real Academia Gallega" resume a crise vivida polo idioma galego.

datos significativos:

1. Murguía dá conta da tensión entre a lingua dominante e a lingua dominada
2. O pensador e patriota galego informa dunha situación de monolingüísmo xeneralizado
3. A reivindicación do idioma vai o fundamental de todo o proceso restaurador galego do século XIX

A prensa e o ambiente intelectual

• El Catón Compostelano (temas políticos-literarios)
• Primeira metade do século
• Aparición dos primeiros textos en galego
• Nacemento de órganos xornalísticos.
• Desenvolvemento político-literario posterior (divulgar a historia de Galiza)
• 1846 e 1868, catorce publicacións desta tendencia existirán na Coruña
• Aumento da importancia das asociacións, liceos, academias...
• Modernidade e Viveza do debate filosófico, ideolóxico e moral.

02

OS PRIMEIROS TEXTOS

OS PRIMEIROS TEXTOS (1808-1863)

• En 1808 publícase un romance anónimo: Un labrador que foi sarxento aos soldados do novo alistamento.

• En 1810 edítase Proezas de Galicia , o libro de Xosé Fernández Neira.

• En 1813, imprímese anonimamente na Coruña o romance titulado Os rogos de un gallego establecido en Londres, dedicado ós seus paisanos para abrirlles os ollos sobre certas iñorancias, e o demais que verá o curioso leutor, que pertence a Manuel Pardo de Andrade.

• En 1823 Pedro Boado Sánchez publica: Diálogo entre dos labradores gallegos, afligidos, y un Abogado instruido, despreocupado y compasivo

A POESÍA (1808-1863)

• Nicomedes Pastor Díaz. É o autor dunha «Alborada» e dunha "Églola. Belmiro e Benigno»

• Tres nomes significativos: Xoán Manuel Pintos, Francisco Añón e Alberto Camino.

2. Alberto Camino (Ferrol, 1820-Madrid, 1861) é situado por Carballo Calero como claro precursor de Rosalía, coidamos que moito máis polo ton poético do que pola intención e polo xorne do escritor. De toda a obra poética de Alberto Camino (como dos seus irmáns Antonio e Domingo), recollida por X. M. Dobarro, esas son as dúas liñas de maior valor literario.

1. Francisco Añón (Boel-Muros, 1812-Madrid, 1878). En 1846, en Lisboa, escrebe o "Hymno dos povos" e outros poemas. A partir de 1850, residirá a maior parte da vida fóra da Galiza. Foi tamén bon cultivador da poesía máis vinculada á fotografía social do pobo galego.

3. Xoán Manuel Pintos (Pontevedra, 1811-Vigo, 1876) é o autor principal deste período, por varias razóns de importancia. Autor do primeiro libro en galego do XIX, A Gaita Gallega (1853)

O TEATRO

• O teatro galego nace en 1882 (ano en que se estrea A Fonte do Xuramento, de Francisco María de la Iglesia), porque unicamente coñecemos unha obra anterior, A Casamenteira , de Bieito Fandiño, publicada en 1849.

• O texto dramático nace para ser representado, coa conseguinte necesidade de os actores disporen dun texto escrito.

• Por outra banda, esa mesma inmediatez do espectáculo teatral, dun público atento ao que se di en escena, é a plataforma ideal para espallar calquera ideario.

A Casamenteira, peciña escrita por Bieito Fandiño, en 1812, por encargo dun amigo que lle impuxo o tema (os casamentos concertados) e o número de personaxes (catro).

O TEATRO

• Antonio Bieito Fandiño, naceu arredor de 1770 en Compostela ou, talvez, en Albixoi (A Coruña). A teimosía na defensa dos seus ideais liberais levouno á cadea en repetidas ocasións; nunha destas estadías no cárcere redacta a obra por encargo dun anónimo amigo, que a publica en Ourense, en 1849, como homenaxe póstuma a Fandiño, que morrera preso en Valladolid arredor de 1831.

• A figura do home ou muller que se dedica a concertar casamentos servirá de eixo a outra das pezas dramáticas máis populares da nosa literatura: O Chufón , de Xesús Rodríguez López, publicada en 1915.

03

AUTORES DESTACADOS

Nicomedes Pastor Díaz

Nicomedes Pastor Díaz

Nicomedes Pastor Díaz

BIOGRAFÍA

• Nacemento
• Pais
• Actividade poética
• Persoa destacada
• Títulos
• Morte
• Homenaxe

OBRAS

• As súas obras en seis volumes
• En galego: " A Alborada" , "Égloga de Belmiro e Benigno".
• Próloga de "A Alborada"
• Poemas amorosos en torno a dúas mulleres
• Compuxo tamén poemas descriptivo-filosóficos
• Desenvolvemento da novela

XOÁN MANUEL PINTOS

BIOGRAFÍA

-Pontevedra, 16 de decembro do 1811. -1829-1935, dereito en Santiago de Compostela. -Xuíz de primeira instancia en Cambados. -Distituído no 1844. -Rexistrador da Propiedade en Vigo. -Vigo, 29 de xuño do 1876.

OBRAS

- A gaita gallega (1853) -POEMAS: -Antonio e Margarida (1857) -Xacinto e Catriña (1858) -Delores e Alexandre (1858) -Contos da aldea que parecen historia da vila. -Consellos da tí Fuca á súa sobriña (1858) -O reiseñor (1858) -A Galicia (1861)

Francisco Añon

BIOGRAFÍA

Naceu o 9 de outubro de 1812 na aldea de Boel, concello de Outes. Fillo dunha familia acomodada.

Despois dos estudos empezou a súa labor como poeta e xornalista tamén membro da Academia Literaria de Santiago.

1861, Añón establécese en Madrid. Participa nos primeiros Xogos Florais co poema "A Galicia", única composición en galego premiada no certame.

En 1875 é presidente da asociación La Galicia Literaria.

Os seus últimos anos sumido na miseria finalmente morreu en Madrid o 20 de abril de 1878.

OBRAS

Ao longo da súa vida, Añón escribiu poesía en galego, castelán e portugués. A súa produción encóntrase espallada en xornais, ou ben conservada por amigos e parentes aos que lles dedicou poemas inéditos. Tras o seu pasamento, os seus contemporáneos comezan o traballo de recoller a súa obra.Obras como:

-O poema Recordos da infancia (1845)

-O poema A Galicia (1861)

-A súa primeira colección política foi La Concordia (1966)

-O poema Poesías galegas(1966)

-O poema A leiteira (2003)

-O poema Amor apresurado(1869)

04

poema musicado

AMOR APRESURADO. Francisco Añón

Miráchesme, miréiche, nos miramos;Sorríchesme, sorrinme, os dous sorrimos;N’os nosos ollos nosa imaxen vimos:Ti n’os meus, eu n’os teus nos retratamos,Desde entonces d’amor nos abrasamos;Un mesmo gusto ou pena os dous sentimos,E anque a paraxes diferentes imos,Decote n’o camiño tropezamos.Xa que d’o corazón libres dispomos,Ós páxaros d’os bosques imitemos,Que os niños fan entre ramaxe e gomos;Nosa doce ventura apresuremos,Que a vida é curta e responsables somosD’o tempo tan precioso que perdemos.

05

LIGAZÓNS

Enlace

Enlace

Enlace

Enlace

Enlace

Enlace

Enlace

Enlace

Enlace

Enlace

¡Gracias!

lUCÍA N., ALBA N.,NATALIA P., LUCÍA R.,IAGO P., EDUARDO A.