TRUE OR FALSE

Z okazji święta języka ojczystego proponujemy Wam grę:

Prawda

albo

Fałsz

start

Pytanie 1/15

Gdyby kózka nie skakała, toby nóżki nie złamała

"TOBY" CZY "TO BY"?

Fałsz

Prawda

Pytanie 1/15

„By” – razem czy osobno?

Toby – „to” pełni funkcję spójnika (cząstkę „by” ze spójnikami piszemy łącznie). Uwaga!Gdy „to” pełni funkcję zaimka wskazującego, wówczas zapis wygląda tak: „To by było bardzo pomocne”.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 2/15

Nie zamierzam pracować zagranicą.

"ZAGRANICĄ" czy "za granicą"?

Fałsz

Prawda

Pytanie 2/15

„za granicą” czy "zagranicą" – razem czy osobno?

Zasadniczo wszystkie formy są poprawne, ale w różnych kontekstach. „Zagranicą” to narzędnik od rzeczownika „zagranica” np.„Kontakty z zagranicą układają się przyzwoicie”. „Za granicą” jesteśmy wtedy, kiedy przekraczamy linię graniczną - „Zamierzam pracować za granicą”.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 3/15

Ten quiz jest wartościowy i nadwyraz zaskakujący.

"NAD WYRAZ" czy "NADWYRAZ"?

Fałsz

Prawda

Pytanie 3/15

„nad wyraz" czy "nadwyraz" – razem czy osobno?

„Nad wyraz”, czyli wyjątkowo. Jest to wyrażenie przyimkowe pisane zawsze osobno.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 4/15

Pytania quizu zostały napisane pod kierunkiem prof. dr hab. Ewy Igrekowskiej i prof. dr. hab. Adama Iksińskiego.

z kropką czy bez?

Fałsz

Prawda

Pytanie 4/15

„DR." CZY "DR" ?

płk

Jeśli rzeczownik i jego skrót kończą się tą samą literą, kropka jest zbyteczna. Pamiętajmy zatem, że jeśli zmienia się przypadek (np. na dopełniacz), ostatnie litery są już różne (doktor, doktora). Zatem napiszemy: „dr Iksiński”, ale „dr. Iksińskiego”.

inż.

mjr

dr

mgr

arch.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 5/15

Magda założyła się z Elą, że wypije w półtora minuty półtorej litra mleka.

PÓŁTOREJ CZY PÓŁTORA?

Fałsz

Prawda

Pytanie 5/15

„półtorej" czy "półtora" ?

Forma liczebników ułamkowych zależy od rzeczowników, do których się one odnoszą. Jeśli rzeczownik ma rodzaj żeński (minuta), zapiszemy: półtorej.Jeśli ma rodzaj męski (rok, litr), zapiszemy: półtora. Zdanie powinno brzmieć: "Magda założyła się z Elą, że wypije w półtorej minuty półtora litra mleka".

ZAKŁAD?

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 6/15

Ela poddała w wątpliwość poddanie się próbie Magdy. Nikt nie jest w stanie w tak krótkim czasie wypić tyle mleka!

Podawać - poddawać?

Fałsz

Prawda

Pytanie 6/15

„pOD(D)AWAĆ W WĄTPLIWOŚĆ

Wyrażając wątpliwość, zapiszemy tylko jedno „d”. Istnieją w polszczyźnie zwroty podobne fonetycznie: „poddać pod rozwagę”, „poddać próbie” itp., stąd przekonanie, że i „wątpliwość” wymaga podwójnego „d”.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 7/15

Na pewno dzisiaj po południu rozstrzygniemy wyniki quizu. Tak naprawdę na razie w ogóle nie wiemy, kto zostanie zwycięzcą.

Na pewno-napewno, na prawdę-naprawdę, na razie-narazie, w ogóle-wogóle?

Prawda

Fałsz

Pytanie 7/15

NA PEWNO NAPRAWDĘ PO POŁUDNIU W OGÓLE CO DZIEŃ CO NAJMNIEJ NA RAZIE

Razem czy osobno?

Reguły są zwykle jasne: przyimki w zestawieniu z rzeczownikami (na podłodze), liczebnikami (we dwoje), przysłówkami (na szybko) oraz zaimkami (beze mnie) piszemy osobno. Są jednak w polszczyźnie wyrażenia przyimkowe, których zapisu nie da się umotywować żadną regułą – są skostniałe, utarte i należy je po prostu zapamiętać. Najlepiej czytając i używając ich często.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 8/15

Magda zapisała w cudzysłowiu słowa M. Reja: "A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają."

W cudzysłowiu czy w cudzysłowie?

Fałsz

Prawda

Pytanie 8/15

" " " " "

Rzeczowniki rodzaju męskiego zwykle w miejscowniku przybierają formę -owie. Żeby zapamiętać tę odmianę, warto odmieniać „cudzysłów” przez analogię – jak „rów” („W cudzysłowie jak w rowie” – podpowiadają wykładowcy na wydziałach filologicznych).

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 9/15

Moje spostrzeżenia odnośnie quizu są jednoznaczne -dzięki niemu można się dowiedzieć wielu ciekawostek.

Fałsz

Prawda

Pytanie 9/15

ODNOŚNIE

POPRAWNA FORMA: 'odnośnie do"

To jest: w stosunku, w odniesieniu do kogoś lub czegoś. Częściej słyszymy „odnośnie czegoś” niż „odnośnie do czegoś” – tymczasem wariant pierwszy jest pożyczką z rosyjskiego (kalki i zapożyczenia językowe uważa się za błędy), a drugi wynika z polskiej tradycji.

DO

CZEGOŚ

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 10/15

W każdym bądź razie powinniście spróbować go skończyć :)

Fałsz

Prawda

Pytanie 10/15

W KAŻDYM BĄDŹ RAZIE

W każdym (bądź) razie...

Poprawna forma brzmi:"W każdym razie". W zwrocie doszło do kontaminacji. Połączyły się ze sobą zwroty „w każdym razie” i „bądź co bądź”. Powinniśmy się jednak zdecydować tylko na jeden.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 11/15

Ela z Magdą są zadowolone, dlatego, bo sporo Czytelników postanowiło wziąć udział w quizie.

Fałsz

Prawda

Pytanie 11/15

- DLATEGO, -BO, A NIE -DLATEGO, BO

Dlatego… bo…

„Dlatego” wprowadza do zdania element przyczynowości. I samo w sobie w zupełności wystarcza. Warianty: „dlatego bo” lub „dlatego ponieważ”. są zbyteczną potrzebą wzmocnienia przekazu.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 12/15

Naraz Magda wypiła na raz mleko i wygrała zakład.

na raz i naraz

Fałsz

Prawda

Pytanie 12/15

NARAZ = NAGLE NA RAZ = NA JEDEN RAZ

na raz i naraz

Często stosowane zamiennie, tymczasem znaczą co innego. „Naraz” to synonim „nagle”, „niespodziewanie”. „Na raz” oznacza „na jeden raz”.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 13/15

Magda z Elą zmęczyły się na tyle że już dzisiaj nic więcej nie zrobią.Tyle że nie wiedzą, co zrobić z pozostałym czasem.

"tyle, że" czy "tyle że"?

Fałsz

Prawda

Pytanie 13/15

ZWŁASZCZA ŻE TYLE ŻE CHYBA ŻE MIMO ŻE

tyle że i tyle, że

„Tyle że”, „chyba że”, „mimo że”, „zwłaszcza że” to klasyczne spójniki złożone – jednostki niepodzielne. Przecinek poprzedza je w całości (bo wprowadza zdanie podrzędne). Na przykład: „Tyle że nie wiedzą, co zrobić z pozostałym czasem”. W niektórych kontekstach cząstki te nie pełnią funkcji spójnika złożonego. Jeśli chcemy podkreślić przyczynę jakiegoś stanu rzeczy, akcent logiczny zdania się przesuwa, przecinek stawiamy więc dopiero przed „że”: „Magda z Elą zmęczyły się na tyle, że już dzisiaj nic więcej nie zrobią”.

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 14/15

Bez pracy nie ma kołaczy, więc czas wziąć się do roboty.

"wziąść" czy "wziąć"?

Fałsz

Prawda

Pytanie 14/15

WZIĄĆ CZY WZIĄŚĆ?

WZIĄĆ WZIĄŚĆ

Piszemy i mówimy poprawnie tylko WZIĄĆ. WZIĄĆ to bardzo stary czasownik pochodzący bezpośrednio od jeszcze starszego czasownika JĄĆ (dzisiaj już rzadko używanego i występującego tylko w jednym z dawnych znaczeń – „zacząć”). Czasownik JĄĆ to ojciec bardzo licznej rodziny wyrazowej, wykorzystującej niemal wszystkie przedrostki czasownikowe: JĄĆ – UJĄĆ, OBJĄĆ, WZIĄĆ, PODJĄĆ, ODJĄĆ, ZDJĄĆ, WYJĄĆ, PRZYJĄĆ, PRZEJĄĆ, NAJĄĆ (i wynająć, i podnająć, i odnająć), ZAJĄĆ, POJĄĆ...

PRAWDA

Następne pytanie

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 15/15

Wszem i wobec ogłaszamy, że to ostatnie pytanie quizu.

Fałsz

Prawda

Pytanie 15/15

WSZEM WOBEC

wszem wobec

Z historycznego punktu widzenia „wszem wobec” oznacza „każdemu z osobna”. Dzisiaj zyskało nowe znaczenie: „wszystkim razem”. Spójnik „i” nie ma tu zatem żadnego uzasadnienia i wydaje się pozostałością po dłuższej formie: „Wszystkim razem i każdemu z osobna”.

PRAWDA

Przejdź do "HASŁA"

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

HASŁO:

„Pchnąć w tę łódź jeża lub ośm skrzyń fig”

Hasłem jest to dość wyjątkowe zdanie, bo zawiera 32 litery polskiego alfabetu. Takie zdania nazywami PANGRAMAMI.