TRUE OR FALSE

Z okazji święta języka ojczystego proponujemy Wam grę:

start

albo

Prawda

Fałsz

"TOBY" CZY "TO BY"?

Pytanie 1/15

Fałsz

Prawda

Gdyby kózka nie skakała, toby nóżki nie złamała

Pytanie 1/15

„By” – razem czy osobno?

Następne pytanie

PRAWDA

Toby – „to” pełni funkcję spójnika (cząstkę „by” ze spójnikami piszemy łącznie). Uwaga!Gdy „to” pełni funkcję zaimka wskazującego, wówczas zapis wygląda tak: „To by było bardzo pomocne”.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

"ZAGRANICĄ" czy "za granicą"?

Pytanie 2/15

Fałsz

Prawda

Nie zamierzam pracować zagranicą.

Pytanie 2/15

„za granicą” czy "zagranicą" – razem czy osobno?

Następne pytanie

PRAWDA

Zasadniczo wszystkie formy są poprawne, ale w różnych kontekstach. „Zagranicą” to narzędnik od rzeczownika „zagranica” np.„Kontakty z zagranicą układają się przyzwoicie”. „Za granicą” jesteśmy wtedy, kiedy przekraczamy linię graniczną - „Zamierzam pracować za granicą”.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

"NAD WYRAZ" czy "NADWYRAZ"?

Pytanie 3/15

Fałsz

Prawda

Ten quiz jest wartościowy i nadwyraz zaskakujący.

Pytanie 3/15

„nad wyraz" czy "nadwyraz" – razem czy osobno?

Następne pytanie

PRAWDA

„Nad wyraz”, czyli wyjątkowo. Jest to wyrażenie przyimkowe pisane zawsze osobno.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

z kropką czy bez?

Pytanie 4/15

Fałsz

Prawda

Pytania quizu zostały napisane pod kierunkiem prof. dr hab. Ewy Igrekowskiej i prof. dr. hab. Adama Iksińskiego.

arch.

inż.

dr

mjr

płk

mgr

Pytanie 4/15

„DR." CZY "DR" ?

Następne pytanie

PRAWDA

Jeśli rzeczownik i jego skrót kończą się tą samą literą, kropka jest zbyteczna. Pamiętajmy zatem, że jeśli zmienia się przypadek (np. na dopełniacz), ostatnie litery są już różne (doktor, doktora). Zatem napiszemy: „dr Iksiński”, ale „dr. Iksińskiego”.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

PÓŁTOREJ CZY PÓŁTORA?

Pytanie 5/15

Fałsz

Prawda

Magda założyła się z Elą, że wypije w półtora minuty półtorej litra mleka.

ZAKŁAD?

Pytanie 5/15

„półtorej" czy "półtora" ?

Następne pytanie

PRAWDA

Forma liczebników ułamkowych zależy od rzeczowników, do których się one odnoszą. Jeśli rzeczownik ma rodzaj żeński (minuta), zapiszemy: półtorej.Jeśli ma rodzaj męski (rok, litr), zapiszemy: półtora. Zdanie powinno brzmieć: "Magda założyła się z Elą, że wypije w półtorej minuty półtora litra mleka".

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Podawać - poddawać?

Pytanie 6/15

Fałsz

Prawda

Ela poddała w wątpliwość poddanie się próbie Magdy. Nikt nie jest w stanie w tak krótkim czasie wypić tyle mleka!

Pytanie 6/15

„pOD(D)AWAĆ W WĄTPLIWOŚĆ

Następne pytanie

PRAWDA

Wyrażając wątpliwość, zapiszemy tylko jedno „d”. Istnieją w polszczyźnie zwroty podobne fonetycznie: „poddać pod rozwagę”, „poddać próbie” itp., stąd przekonanie, że i „wątpliwość” wymaga podwójnego „d”.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Na pewno-napewno, na prawdę-naprawdę, na razie-narazie, w ogóle-wogóle?

Pytanie 7/15

Fałsz

Prawda

Na pewno dzisiaj po południu rozstrzygniemy wyniki quizu. Tak naprawdę na razie w ogóle nie wiemy, kto zostanie zwycięzcą.

NA PEWNO NAPRAWDĘ PO POŁUDNIU W OGÓLE CO DZIEŃ CO NAJMNIEJ NA RAZIE

Pytanie 7/15

Razem czy osobno?

Następne pytanie

PRAWDA

Reguły są zwykle jasne: przyimki w zestawieniu z rzeczownikami (na podłodze), liczebnikami (we dwoje), przysłówkami (na szybko) oraz zaimkami (beze mnie) piszemy osobno. Są jednak w polszczyźnie wyrażenia przyimkowe, których zapisu nie da się umotywować żadną regułą – są skostniałe, utarte i należy je po prostu zapamiętać. Najlepiej czytając i używając ich często.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

W cudzysłowiu czy w cudzysłowie?

Pytanie 8/15

Fałsz

Prawda

Magda zapisała w cudzysłowiu słowa M. Reja: "A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają."

Pytanie 8/15

" " " " "

Następne pytanie

PRAWDA

Rzeczowniki rodzaju męskiego zwykle w miejscowniku przybierają formę -owie. Żeby zapamiętać tę odmianę, warto odmieniać „cudzysłów” przez analogię – jak „rów” („W cudzysłowie jak w rowie” – podpowiadają wykładowcy na wydziałach filologicznych).

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 9/15

Fałsz

Prawda

Moje spostrzeżenia odnośnie quizu są jednoznaczne -dzięki niemu można się dowiedzieć wielu ciekawostek.

DO

CZEGOŚ

ODNOŚNIE

Pytanie 9/15

POPRAWNA FORMA: 'odnośnie do"

Następne pytanie

PRAWDA

To jest: w stosunku, w odniesieniu do kogoś lub czegoś. Częściej słyszymy „odnośnie czegoś” niż „odnośnie do czegoś” – tymczasem wariant pierwszy jest pożyczką z rosyjskiego (kalki i zapożyczenia językowe uważa się za błędy), a drugi wynika z polskiej tradycji.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 10/15

Fałsz

Prawda

W każdym bądź razie powinniście spróbować go skończyć :)

Pytanie 10/15

W KAŻDYM BĄDŹ RAZIE

W każdym (bądź) razie...

Następne pytanie

PRAWDA

Poprawna forma brzmi:"W każdym razie". W zwrocie doszło do kontaminacji. Połączyły się ze sobą zwroty „w każdym razie” i „bądź co bądź”. Powinniśmy się jednak zdecydować tylko na jeden.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 11/15

Fałsz

Prawda

Ela z Magdą są zadowolone, dlatego, bo sporo Czytelników postanowiło wziąć udział w quizie.

Pytanie 11/15

- DLATEGO, -BO, A NIE -DLATEGO, BO

Dlatego… bo…

Następne pytanie

PRAWDA

„Dlatego” wprowadza do zdania element przyczynowości. I samo w sobie w zupełności wystarcza. Warianty: „dlatego bo” lub „dlatego ponieważ”. są zbyteczną potrzebą wzmocnienia przekazu.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

na raz i naraz

Pytanie 12/15

Fałsz

Prawda

Naraz Magda wypiła na raz mleko i wygrała zakład.

NARAZ = NAGLE NA RAZ = NA JEDEN RAZ

Pytanie 12/15

na raz i naraz

Następne pytanie

PRAWDA

Często stosowane zamiennie, tymczasem znaczą co innego. „Naraz” to synonim „nagle”, „niespodziewanie”. „Na raz” oznacza „na jeden raz”.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

"tyle, że" czy "tyle że"?

Pytanie 13/15

Fałsz

Prawda

Magda z Elą zmęczyły się na tyle że już dzisiaj nic więcej nie zrobią.Tyle że nie wiedzą, co zrobić z pozostałym czasem.

ZWŁASZCZA ŻE TYLE ŻE CHYBA ŻE MIMO ŻE

Pytanie 13/15

tyle że i tyle, że

Następne pytanie

PRAWDA

„Tyle że”, „chyba że”, „mimo że”, „zwłaszcza że” to klasyczne spójniki złożone – jednostki niepodzielne. Przecinek poprzedza je w całości (bo wprowadza zdanie podrzędne). Na przykład: „Tyle że nie wiedzą, co zrobić z pozostałym czasem”. W niektórych kontekstach cząstki te nie pełnią funkcji spójnika złożonego. Jeśli chcemy podkreślić przyczynę jakiegoś stanu rzeczy, akcent logiczny zdania się przesuwa, przecinek stawiamy więc dopiero przed „że”: „Magda z Elą zmęczyły się na tyle, że już dzisiaj nic więcej nie zrobią”.

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

"wziąść" czy "wziąć"?

Pytanie 14/15

Fałsz

Prawda

Bez pracy nie ma kołaczy, więc czas wziąć się do roboty.

Piszemy i mówimy poprawnie tylko WZIĄĆ. WZIĄĆ to bardzo stary czasownik pochodzący bezpośrednio od jeszcze starszego czasownika JĄĆ (dzisiaj już rzadko używanego i występującego tylko w jednym z dawnych znaczeń – „zacząć”). Czasownik JĄĆ to ojciec bardzo licznej rodziny wyrazowej, wykorzystującej niemal wszystkie przedrostki czasownikowe: JĄĆ – UJĄĆ, OBJĄĆ, WZIĄĆ, PODJĄĆ, ODJĄĆ, ZDJĄĆ, WYJĄĆ, PRZYJĄĆ, PRZEJĄĆ, NAJĄĆ (i wynająć, i podnająć, i odnająć), ZAJĄĆ, POJĄĆ...

WZIĄĆ WZIĄŚĆ

WZIĄĆ CZY WZIĄŚĆ?

Następne pytanie

PRAWDA

Pytanie 14/15

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Pytanie 15/15

Fałsz

Prawda

Wszem i wobec ogłaszamy, że to ostatnie pytanie quizu.

wszem wobec

Przejdź do "HASŁA"

PRAWDA

Z historycznego punktu widzenia „wszem wobec” oznacza „każdemu z osobna”. Dzisiaj zyskało nowe znaczenie: „wszystkim razem”. Spójnik „i” nie ma tu zatem żadnego uzasadnienia i wydaje się pozostałością po dłuższej formie: „Wszystkim razem i każdemu z osobna”.

Pytanie 15/15

WSZEM WOBEC

BŁĘDNA ODPOWIEDŹ

Powrót do pytania

Hasłem jest to dość wyjątkowe zdanie, bo zawiera 32 litery polskiego alfabetu. Takie zdania nazywami PANGRAMAMI.

„Pchnąć w tę łódź jeża lub ośm skrzyń fig”

HASŁO: