MUZYCZNOŚĆ LITERATURY

MUZYCZNOŚĆ LITERATURY

TUWIM, GAŁCZYŃSKI, STAFF

POROZMAWIAJMY

Jakie utwory śpiewane najbardziej zapadają w pamięć? Jaką rolę odgrywa w nich melodia, a jaką- tekst?

WPROWADZENIE

Przełom XIX i XX w. to okres rozwoju kabaretów i kawiarni. Odbywały się tam występy rewiowe i taneczne przyciągające masową publiczność. Ważną rolę w repertuarze odgrywała piosenka. Forma ta, dotąd kojarzona przede wszystkim z kulturą ludową, szybko stała się nie tylko źródłem rozrywki, lecz także środkiem kształtowania opinii publicznej (np. piosenka satyryczna). W dwudziestoleciu międzywojennym sławę zyskały takie kabarety jak Qui Pro Quo, Czarny Kot czy Morskie Oko, a wykonywane w nich piosenki miały wpływ na ówczesną poezję, która stała się szczególnie wyczulona na melodyczność i rytmiczność.

MUZYCZNOŚĆ LITERATURY MOŻNA ROZUMIEĆ NA TRZY SPOSOBY:

Jest widoczna w warstwie brzmieniowej tekstu dzięki zastosowaniu elementów prozodycznych (np. akcent, intonacja), różnego rodzaju zabiegów udźwięczniających wypowiedź (np. onomatopeja, instrumentacja głoskowa), rytmizujących (np. wersyfikacja, rym);

Pisanie o muzyce, wymienianie w utworze na przykład tytułów, gatunków, postaci związanych z muzyką;

Stosowanie w poezji form i technik muzycznych, czyli uwzględnianie obecności kompozycji muzycznej w utworze literackim.

JULIAN TUWIM "SCHERZO"

SYLWETKA TWÓRCZA

Po jego teksty sięgali przed wojną Mieczysław Fogg czy Hanka Ordonówna. Później wykonywali je piosenkarze kojarzeni z nurtem poezji śpiewanej jak Ewa Demarczyk czy Marek Grechuta, ale też muzycy z głównego nurtu, jak choćby Czesław Niemen - ostatnio coraz częściej muzycy rockowi, punkowi a nawet hip-hopowi. Co jest takiego w Tuwimie, że z jego wierszy naturalnie powstają genialne piosenki?

1894-1953

SCHERZO

K.I. GAŁCZYŃSKI "MELODIA"

SYLWETKA TWÓRCZA

23 stycznia 1905 roku w domu przy ulicy Mazowieckiej 11 przychodzi na świat pierworodny syn Konstantego Gałczyńskiego i Wandy Cecylii z Łopuszyńskich. Otrzymuje imiona Konstanty Ildefons. Ojciec przyszłego poety jest technikiem kolejowym. Matka — reprezentuje warszawskie mieszczaństwo. Babka K.I., Marianna Amelia z Paszkowskich, była właścicielką kilku kamienic oraz popularnych wówczas restauracji „U Wróbla”.

1905-1953

MELODIA

LEOPOLD STAFF "NOKTURN"

Leopold Staff urodził się 14 XI 1878 r. we Lwowie, w rodzinie mieszczańskiej pochodzenia czesko–niemieckiego. W swoim rodzinnym mieście ukończył V Gimnazjum Klasyczne. Po zdaniu egzaminu dojrzałości studiował prawo oraz romanistykę i filozofię na Uniwersytecie Lwowskim. Należał wtedy do Kółka Literackiego Czytelni Akademickiej, które gromadziło młodzież o zainteresowaniach literackich. Poznał w nim przyszłego dziennikarza i krytyka literackiego Ostapa Ortwina, który odegrał silną inspirującą rolę w twórczości Staffa.

SYLWETKA TWÓRCZA

1878-1957

NOKTURN

PODSUMUJMY...

Określ, jak odniesienia do muzyki zawarte w tytułach wierszy wpływają na ich interpretację.

Jaką funkcję w tworzeniu nastroju pełni muzyczność wierszy?

W jaki sposób kompozycja tekstów poetyckich podkreśla ich muzyczność?

DO ZOBACZENIA!