Deszcz jesienny 3B

"O szyby deszcz dzwoni..." Sposoby tworzenia nastroju w wierszu młodopolskim.

Temat:

Posłuchajmy... Tekst znajduje się na str. 69.-70.

Info

Zapisz najważniejsze informacje.

Leopold Staff

Kontekst literacki

W Młodej Polsce panowało przekonanie, że liryka powinna być wyrazem przeżyć duszy, a te uznawano za pełne sprzeczności – tajemnicze, nieprzeniknione, niedające się ogarnąć rozumem. W poezji Staffa odbijały się charakterystyczne dla epoki emocje i ich skrajności: entuzjastyczne zachwyty nad nowymi ideami i przekonanie o daremności wszelkich ludzkich wysiłków, twórczy szał i zmaganie się z marazmem. W "Deszczu jesiennym" wyrażone zostały ponure nastroje tego czasu. Młodopolscy dekadenci byli przekonani, że cywilizacja europejska doszła do swego kresu – nadzieje pokładane w rozwoju technologii okazały się złudne, a ludzka jednostka we współczesnym świecie coraz bardziej odczuwa brak sensu istnienia, czuje się zbędna i bezradna wobec skomplikowanych procesów historycznych i socjologicznych. Reakcją wobec tej sytuacji był splin objawiający się poprzez wycofanie z życia towarzyskiego, ucieczkę w świat marzeń, zagłębienie się w sobie. Niekiedy towarzyszyła mu także obojętność dla spraw codziennych, wyzbycie się uczuć i przekonanie o marności świata – jakby wzięte z "Księgi Koheleta".

Info

W "Deszczu jesiennym" Staff wyraził schyłkowy nastrój, wyczuwalny w środowisku artystów końca XIX wieku. Posłużył się przy tym popularnymi wówczas konwencjami literackimi. Zgodnie z panującą w epoce modą przedstawił postać szatana, który coraz częściej był ukazywany nie jako władca piekieł, lecz odrzucona istota, pełna zwątpienia i niepokoju, podobna do człowieka. Sam wiersz jest przykładem opisu pejzażu wewnętrznego, formy typowej dla symbolizmu, polegającej na wyrażaniu przeżyć wewnętrznych podmiotu poprzez odniesienia do przyrody i elementów krajobrazu, bez nazywania wprost poszczególnych stanów ducha. Do szczególnie często powracających tematów epoki modernizmu należał deszcz. Opis tego zjawiska idealnie nadawał się do wykreowania przygnębiającego nastroju. Wrażliwi na doświadczenia zmysłowe młodopolanie porównywali towarzyszące opadom wrażenia słuchowe i dotykowe do monotonii egzystencji. W "Deszczu jesiennym" Staff odzwierciedlił za sprawą jednostajnego rytmu i melodii stan towarzyszący wielu swoim współczesnym.

1. Z jakich części - obrazów zbudowany jest wiersz? Który z nich się powtarza i jaką rolę odgrywa?2. Jaką funkcję pełni refren w wierszu? Określ funkcję powtórzeń i synonimów.3. Określ nastrój wiersza.4. W jaki sposób został przedstawiony szatan w tekście? Co ta postać symbolizuje?5. Znajdź w tekście elementy impresjonizmu i symbolizmu. Wskaż synestezję (zadanie dla chętnych).6. W jaki sposób obraz natury jest związany z wewnętrznymi przeżyciami podmiotu lirycznego?7. Sformułuj ogólną refleksję o egzystencji człowieka, wynikającą z analizy wiersza.

Analizujemy i interpretujemy wiersz Leopolda Staffa.

Analiza i interpretacja wiersza Staffa - w wykonaniu pani Marleny.