Want to create interactive content? It’s easy in Genially!

Get started free

EUSKAL ELEBERRIGINTZA

Amets Larraza Lopez

Created on October 18, 2021

Start designing with a free template

Discover more than 1500 professional designs like these:

Vaporwave presentation

Animated Sketch Presentation

Memories Presentation

Pechakucha Presentation

Decades Presentation

Color and Shapes Presentation

Historical Presentation

Explore all templates

Transcript

EUSKAL ELEBERRIGINTZA

Lehenengo erabateko euskal eleberria: Txomin Agirreren Auñamendiko Lorea (Euskal Herria kristautzeko lanak eta borrokak kontatu).

EUSKAL ELEBERRIGINTZAREN SORRERA

Kresala eta Garoa gero (garaiko giro eta kontuak).

XIX. mendearen amaiera arte, apenas idatzi zen euskaraz eleberri dei dezakegun idazlanik.

OHITURAZKO ELEBERRIAK: - Aintzinako baserri-giroan eta itsas portuan kokatu. - Oinarrizko 3 elementu: fedea, aberria eta euskaltzaletasuna. - Eguneroko bizitzako gatazka eta borroka txikiak. Amaieran ikasgaia.

Lehenengo nobelatzat hartua izan da Peru Abarka, J.A. Mogelek idatzi zuena (elkarrizketa-sorta).

Eleberrigintza modernoaren ezaugarriak:

euskal eleberrigintza modernoa

- Nobelagilearen gaztetasuna, unibertsitario izatea, garaiko europar literatura ongi ezagutzea, euskaldunberri izatea, hiri kulturakoak izatea. __________________________ - Industrializazioa ---- hiri kultura. - Aniztasun ideologikoa. - Frankismoaren aurkako borroka. - Euskaltzaindiaren Arantzazuko batzarrean ordura arteko euskal idazleen garbizalekeria, herrizalekeria eta baserritarkeria salatu.

Ohiturazko eleberriekiko haustura:

Leturiaren egunkari ezkutua, Txilardegi (1957).

Ramon Saizarbitoriaren Egunero hasten delako

Arantxa Urretabizkaiaren Zergatik Panpox

Txilardegiren Leturiaren egunkari ezkutua

Aipagarria da gertaeren kokalekua eta pertsonaiak atzerrikoak direla, europar izan nahiaren eta euskara edozer azaltzeko baliagarri zela erakutsi nahiaren adierazgarri. Hainbat ahotsen nahasketa.

Nobela garrantzitsu eta berritzailea, baserritik hirira mugitua. Narratzailea lehenengo pertsonan agertzen den euskarazko lehen liburua.

Nobelagilearen lanik biribilena da. Lagunak alde egin ondoren emakume batek bere haurrarekin bizi duen egun normal bat kontatzen digu nobelak.

EUSKAL ELEBERRIGINTZA TRADIZIONALA

ELEBERRIGINTZA MODERNOA

  1. Hirurogeiko hamarkadatik aurrera.
  2. Ekintzak hiri industrializatuetan kokatu. (Batzuetan herrietan, baina ez dute mundu hau idealizatzen).
  3. Gaiak zabaldu: euskara eta Euskal Herria beste ikuspuntu batetik landu, abortoa, askatasun pertsonala, arazo sozialak...
  4. Narratzaile mota berrien erabilera: objektiboa, esaterako. Edo orojakilea.
  5. Ekintzak ez dira beti era kronologikoan ordenatzen. Kontaeraren erritmoa azkartu edo moteltzen da era kontzientean eta euskara herritarragoa da, garbizalekeriatik urrun.
  1. Baserri edo itsas giroan kokatuak. Gai erabilienak: euskara, fedea eta euskal nortasuna eta ohiturak.
  2. Gertaerak kronologikoki antolatu eta kontatu.
  3. Narratzailea gehienetan istoriotik at, 3. pertsonako kontalari orojakilea.
  4. Deskribapen ugari, luze eta landuak, hizkuntza garbia, erdal kutsurik gabea eta aberatsa.
  5. Adib. Kresala eta Garoa, Txomin Agirre.

VS