SOLE

SOLE

START

SECTION 01

Wstęp

Słowo sól kojarzy nam się najczęściej z produktem spożywczym używanym w kuchni do przyprawiania potraw, tzw. solą kuchenną. Jednak nazwa ta obejmuje wiele związków, które mają pewne wspólne cechy. Na tej lekcji poznasz substancje, które chemicy zaliczają do grupy określanej jednym mianem: sole.

Co to są sole?

<><><><><><><><><><><><><><><>

Sole są substancjami jonowymi, których kryształy zawierają naprzemiennie ułożone kationy metalu i aniony reszty kwasowej. Podczas rozpuszczania jony te są uwalnianie do roztworu i dzięki ich obecności wodne roztwory soli przewodzą prąd elektryczny. Sole zawierają fragmenty pochodzące zarówno od wodorotlenków, jak i od kwasów. Do otrzymania soli nie są jednak konieczne kwas i wodorotlenek, bowiem sole można uzyskać w przemianach, w których biorą udział np. metal lub tlenek metalu i kwas albo tlenek niemetalu i wodorotlenek.

Budowa soli

Sole są zbudowane z kationów metalu (lub kationu amonu) i anionów reszty kwasowej. Ich wzór ma postać:

Mm+

Rn-

Wartosciowość reszty kwasowej

Wartościowość metalu

Kation metalu (lub kation amonu)

Anion reszty kwasowej

Podział soli

Sole dzielimy na:

Sole obojętne

Hydroksole

Wodorosole

Zawierają kationy metalu i aniony reszty kwasowej. np.:NH4Cl, Na2S, K2SO4

Zawierają kationy metalu, aniony reszty kwasowej oraz aniony wodorotlenkowe, np.: CaCl(OH), FeBr(OH)2, AlSO4(OH).

Zawierają kationy metalu i atom lub atomy wodoru związane z resztą kwasową, np.: KHCO3, NaHSO4, Ca(H2PO4)2

TWORZENIE Nazw

hydroksoli

wodorosoli

soli obojętnych

+ info

+ info

+ info

Sposoby otrzymywania soli

Sole otrzymuje się aż dziesięcioma różnymi sposobami. > metal + niemetal → sól kwasu beztlenowego > tlenek metalu + tlenek niemetalu → sól kwasu tlenowego > wodorotlenek + tlenek niemetalu → sól kwasu tlenowego + woda > metal + kwas → sól + wodór > metal1 + sól1 → sól2 + metal2 > tlenek metalu + kwas → sól + woda > wodorotlenek + kwas → sól + woda > sól1 + sól2 → sól3 + sól4 > sól1 + wodorotlenek1 → sól2 + wodorotlenek2 > sól1 + kwas1 → sól2 + kwas2

+ info

Otrzymywanie chlorku miedzi (II)

STR. 102

Video

Odczynniki: kwas chlorowodorowy, stały tlenek miedzi (II)

Właściwości soli

• Są substancjami krystlicznymi, bezbarwnymi lub różnobarwnymi.

• Sole mają wysokie temp. topienia i wykazują różną rozpuszczalność w wodzie.

• Przewodzą prąd elektryczny są elektrolitami

• W solach występują wiązania jonowe między kationami metalu a anionami reszty kwasowej.

Zastosowania soli

+ info

ZADANIA

• Wyjaśnij, co to są sole. Przedstaw ich budowę.
• Opisz zasady nazewnictwa soli.
• Wymień co najmniej 3 znane ci sposoby otrzymywania soli.
• Wyjaśnij, na czym polega reakcja zobojętniania.
• Przedstaw zastosowania następujących soli: węglanów, siarczanów(VI), azotanów(V) i fosforanów(V).
• Napisz jonowy skrócony zapis reakcji zobojętniania.
• Zapisz równanie reakcji zobojętniania zasady potasowej kwasem solnym. Nazwij produkt tej reakcji.
• Lit wypiera wodór z kwasów. Przedstaw równanie reakcji tego pierwiastka chemicznego z kwasem siarkowym(VI). Nazwij produkty tej reakcji.
• Napisz reakcję dwutlenku węgla z wodorotlenkiem potasu. Nazwij powstałą sól.

Wystepowanie w środowisku przyrodniczym

Sole są składnikami skał i minerałów

Głównym składnikiem skał wapiennych jest węglan wapnia CaCO3

Skały wapienne: - wapień - kreda - marmur

Eureka!

Dziękujemy za uwagę!

• Maria Wawok
• Milena Kubic
• Igor Hodurek
• Hubert Dyczkowski
• Artur Kobiałka