Klasa 4 - Jak kot w butach pomógł Jankowi zostać księciem - baśń

09.10.2021

Lekcja 12, 13

Temat: Jak kot w butach pomógł Jankowi zostać księciem - poznajemy baśń.

80

800

NA DZIEŃ DOBRY😃

Powtórka z ostatniej lekcji

Sięgnij do worka, wybierz przedmiot i nie wyjmując go, opisz w kilku zdaniach to, co trzymasz w ręku. Postaraj się, aby inni odgadli, co to jest na podstawie twojego opisu.

Pamiętaj, żeby podać informacje na przykład o:

• wielkości tego przedmiotu
• jego kolorze
• kształcie
• materiale, z którego został wykonany
• przeznaczeniu
• innych cechach szczególnych.

Wybierzmy dyżurnego

Zakręć kołem, podaj pytanie do przypadka i odmień wyraz 'przypadek'.

Powtórka z ostatniej lekcji

Jesteśmy . Poznajemy cele lekcji!

Cele lekcji

- poznasz ,,Baśń o kocie w butach",- podasz przebieg zdarzeń oraz uzasadnisz zdanie, - wskażesz morał baśni, - uzupełnisz teksty podanymi wyrazami, - poznasz cechy baśni,

Ewa Szelburg - Zarembina

Kot w butach

Dobrze było żyć we młynie z turkoczącym kołem. Dobrze było we dnie, w nocy tak pracować społem. Ale oto się zdarzyło, co się nieraz zdarza: przyszła śmierć, by zabrać z sobą starego młynarza. A gdy ojca już nie stało, dzielili się społem trzej synowie. Dwaj usiedli za dębowym stołem, a ten trzeci stał u okna, cały zapatrzony w daleki, cichy cmentarz od brzózek zielony. Rzecze starszy: – Ja zabiorę młyn, łąkę i pole. Rzecze średni: – Weźmę złoto i futra sobole. A potem do najmłodszego rzekli: – Drogi bracie, toć sam widzisz, że nie stało już majątku dla cię. Ot, jest stary kot ojcowy, który już nie może łowić myszy ani szczurów w młynie i w komorze. Nic nam po nim. Ty weź, Jaśku, tego darmozjada. – I zaśmiali się źli bracia. A Jaś tak powiada: – Niźli ziemię, niźli stroje, niżeli wór złota lepiej dostać przyjaciela, choćby tylko... kota. Więc go wezmę.

Jadą wozy przez groblę, przez łąkę: wiozą żyto, pszenicę na mąkę, wiozą jęczmień i proso na kaszę. – Miel, młynarzu, a prędko miel, wasze! Całe dzionki i noce młyn nad rzeką terkoce. Woda koło obraca, bez ustanku wre praca. Młynarzowi w jego pracy pomagają dzieci: syn najstarszy, ten syn średni i najmłodszy trzeci.

Przeczytaj tekst

Lecz kot bury (posłuchajcie!) nie był zwykłym kotem. Dziesięć lat go znali we wsi – nikt nie wiedział o tym, że ten kot był kotem z bajki, mówił ludzką mową. Więc do Jaśka kot bajkowy szepnął słowo w słowo: – Nie zazdrościsz swoim braciom ojcowskich dostatków, jeno mnie, starego kota, wziąłeś na ostatku. Chcę się tobą opiekować, boś jest chłopiec dobry. I ja od dziś dnia dla ciebie będę także szczodry. Od dziś słuchaj mnie we wszystkim, niech cię nic nie dziwi, a będziemy obaj, chłopcze, zobaczysz, szczęśliwi. Idź na jarmark, kup mi torbę myśliwską i buty. A but każdy niechaj będzie podkówką podkuty. Tak jak kot chciał, Jasiek zrobił.

Wziął się kot pod boki, ruszył wąsem i powiada:- Chodźmy w świt szeroki. - Poszli. A kot w butach stawiał wielgolaśne kroki. A gdy przyszli na rozstaje, rzecze kot do chłopca: - Zapoluję na przepiórki, sztuka ta ci obca. Więc idź, wykąp się w jeziorze, co błyszczy pod lasem. - Jaś się kąpie. Kot poluje. A drogą tymczasem jedzie król w złotej karecie z królewną w boku. Kot z przepiórek pełną torbą wnet przyśpieszył kroku. Na sam środek drogi skoczył, stuknął obcasami: - Panie, królu, stój, stój, proszę! Zlituj się nad nami! - Król wychylił się z karety. -Prr! - woźnica woła. I stanęły cztery konie, w piach wryły się koła.

Przeczytaj tekst

– Oto niosłem ci przepiórki od mojego pana, każda tłusta, sama w usta wejdzie bez podlania. Ale biada! Mości królu, pan mój jest w obierzy. Zbóje w wodę go wrzucili oddarłszy z odzieży! – (A kot chytry, po kryjomu, wcześniej, na czworakach, złapał szarą świtkę Jaśka i ukrył ją w krzakach). Król, że serce miał gołębie: – Masz tu szaty – rzecze. – I siadajcie do karety, kocie i człowiecze. Gdzie cię podwieźć mam, młodzieńcze? Gdzie twój dom rodzinny? – Lecz nim Jasiek otwarł usta, kot go ubiegł zwinny: – Pan mój mieszka w tym zamczysku, co na górze stoi. Stąd, o, widać złote wieże.

„W głowie mi się troi” – myśli Jasiek, ale wsiada, bo król grzecznie prosi: – Siądź, młodzieńcze, przy mej córce, przy królewnie Zosi. Kot biegł pieszo i karetę wyprzedził o milę, aż napotkał tłum żniwiarzy w złotym zboża pyle. Tym żniwiarzom ze zdziwienia aż się włosy jeżą: – Kot, kot w butach! Co za dziwo! – ledwo oczom wierzą. – Będzie jechał król – zakrzyknie kot – w złotej karecie! Gdy zapyta: – Czyje łany?, to wy odpowiecie, że to łany księcia Jana. – I kot, nie czekając, skacze miedzą, a tak szybko, jakby skakał zając. I kot w butach biegnie dalej, biegnie prostą drogą, a te buty z podkówkami niosą go, jak mogą! Przybiegł wreszcie do wrót zamku. Łapką – stuk! we wrota. A mieszkał tam czarnoksiężnik. Wyszedł. Ujrzał kota.

Przeczytaj tekst

Kot podkręcił wąs do góry, stuknął obcasami: – Rzecz ci powiem niezbyt miłą: źle z czarownikami. Pono, mości czarowniku – tak mówią we świecie – już nie umiesz robić czarów. Lada małe dziecię kpi se z ciebie. I mnie także śmieszne się wydaje, że ty jeszcze mieszkasz w zamku i rządzisz tu krajem. – Co? – czarownik z gniewu wrzasnął. – Roznosić potwarze , to jest, kocie, niebezpieczna gra! Ja ci pokażę! – Szast! i w lwa zmienił się zaraz. Widok był tak srogi, że kot skoczył, hyc! na drzewo, choć miał w butach nogi.

Z czubka drzewa rzecze raźnie: – Lwem nie sztuka zostać! Lew jest duży. Małej myszki spróbuj przybrać postać! Ale tego nie potrafisz, proszę jegomości! Lew-czarownik ryknął głośno, pełen strasznej złości: – Wszystko umiem! Mogę wszystko! – i... z lwa stał się myszką. Na to tylko i czekało przechytre kocisko. Chrup! i znikła mysz bez śladu w burym pyszczku kota. To rozumiem! To nazywa się dobra robota - mruczy kot, sam z siebie rad. A już w zamku wrota wtacza się kareta z królem, z Jaśkiem i z królewną. – No, ucieszę ja ich wszystkich. Ucieszę na pewno. Stanął w progu nasz kot w butach, a król go zapytał: – Czyj ten zamek, kocie w butach? – Nasz on jest, i kwita! Książę Janie, ugość króla, królewnę i lud. Masz napitków i jedzenia tutaj w zamku w bród.

Przeczytaj tekst

– Ale Jasiek rzecze: – Hola, hola, bury kocie. Ja nie jestem księciem, który chadza w srebrze, w złocie. Zbójcy mnie nie napadali, nie moje to łany, a i nie mój także zamek tutaj zbudowany. – Ja daruję ci go chętnie – mruczy kot strapiony. – Już schrupałem czarownika: nie wróci w te strony. Teraz możesz ty, Jasieńku, wziąć sobie te włości. Na to Jasiek rzekł gwałtownie, bo już się rozzłościł: – Złą przysługę chcesz mi oddać, przyjacielu kocie! Są tu ludzie, co stracili siły na robocie w służbie tego czarownika, który żył z ich pracy. Oni wezmą sobie wszystko.

Przeczytaj tekst

– A co my, biedacy? – kot miauknął i zjeżył się, lecz Jaś go pogładził. – Jestem zwykłym młynarczykiem i biednym sierotą, nie chcę w błąd wprowadzać ludzi, choćby i za złoto. Dosyć ciebie już słuchałem, oszustw nie chcę więcej. Zapracuję na nas obu. Patrz, mam silne ręce. Czyś zrozumiał, kocie w butach? A kot kiwnął głową: – Dobrze, Jaśku, zrobię, jak chcesz. Daję kocie słowo! Wtedy pierwszy raz się ozwał głos królewny Zosi: – Miły Jaśku, chodź na chwilę, mam ja ci rzec cosik! Był domyślny ten kot w butach, rzekł: – Królu i panie, gdzie jest dwoje młodych, ładnych, tam bywa kochanie. Uśmiechnęło się wesoło poczciwe królisko. – Widzi mi się, kocie w butach, będzie weselisko! Na dworze u dziadka-króla kot w butach wnuczęta lula. A że lubi zmyślać, gadać, musi... bajki opowiadać! W bajkach zmyślać to nie grzech, a dzieciakom z tego śmiech.

Przeczytaj tekst

1. Ponumeruj ilustracje zgodnie z przebiegiem zdarzeń w „Baśni o kocie w butach”. Następnie nadaj każdej ilustracji tytuł.

Ćwiczenia

Ćwiczenia

____________________

____________________

____________________

sprawdź

25

____________________

____________________

2. Zaznacz poprawne odpowiedzi.

Co zdecydowało o tym, że kot ujawnił swoją magiczną moc?

Kot chciał się opiekować Jaśkiem.

Ćwiczenia

Ćwiczenia

Kot chciał pochwalić się mocą przed nowym właścicielem.

VALIDER

sprawdź

Dlaczego kot chciał, by Janek został księciem i zniszczył czarownika?

Kot był głodny i dlatego zamienił czarnoksiężnika w mysz.

Kot chciał, by Janka uznano za księcia.

Dlaczego kot przyczynił się do szczęśliwego zakończenia historii?

Kot zaczarował księżniczkę i dzięki temu pokochała Janka.

Dzięki kotu Janek poznał księżniczkę.

3. Uzupełnij tekst podanymi wyrazami.

w butach

króla

Jankowi

Uczciwość

podstęp

czarnoksiężnika

majątku

Ćwiczenia

Ćwiczenia

Sprawdź

4. Odpowiedz na pytanie:

__________________

__________________

Czego uczy Baśń o kocie w butach?

Ćwiczenia

__________________

__________________

Kot w butach to baśń z morałem, która uczy, że w życiu ważna jest: szczerość, prawdomówność, uczciwość, mądrość i dobroć.

25

5. Pokoloruj pola z nazwami cech kota. Czy wiesz, jaka to część mowy?

Ćwiczenia

Ćwiczenia

6. Ktoś usunął niektóre słowa z opisu baśni. Przywróć je, by zdania odzyskały sens.

Baśń to rodzaj _______________ o pewnych charakterystycznych cechach:

- __________: nieokreślone (np. za _____________ górami, za siedmioma rzekami).

- Czas: ____________ (np. dawno, dawno __________ ; pewnego razu).

Ćwiczenia

- Świat: są dwa światy, prawdopodobny i ______________ – pełen magii, cudownych zdarzeń.

- Bohaterowie ______________: (np. król, biedak, sierota) i fantastyczni (np. smok, wróżka, krasnoludek); ____________ (np. Szewczyk ____________ , Kopciuszek) i źli (np. wiedźma, macocha).

- _______________: prawdopodobne (np. podróż, narodziny dziecka) i fantastyczne (np. zamiana królewny w żabę, latanie na miotle).

sprawdź

- Przedmioty: zwyczajne (np. kubek, klucz, miecz) i ________________(np. zaczarowany pierścień, czarodziejska różdżka).

- Zakończenie: na ogół szczęśliwe dla dobrych _________________ (np. żyli długo i szczęśliwie).

- Morał: rzadko wyrażony ____________, ale czytelny: dobro zostaje ______________ , a zło ukarane.

dobrzy

siedmioma

bohaterów

Dratewka

fantastyczny

wprost

temu

Miejsce

Wydarzenia

realistyczni

opowiadania

nieokreślony

magiczne

nagrodzone

1. Dorysuj zwierzę, które mogłoby być bohaterem twojej baśni. Obok postaci wpisz jego nadzwyczajne moce i umiejętności. Nadaj mu/jej imię.

Praca domowa - wykonaj w zeszycie

2. Napisz w kilku zdaniach o tym, jak kot w butach pomógł Jankowi zostać księciem, wykorzystując podane pod spodem słownictwo.

niesprawiedliwi bracia Janek o szlachetnym sercu kot, który miał cudowną moc zły czarownik król i królewna Zosia

Musisz powtórzyć tę część, której nie pamiętasz.

Brawo, jestem z Ciebie bardzo dumna.

Po dzisiejszej lekcji:

1. Znam ,,Baśń o kocie w butach".2. Umiem podać bieg wydarzeń oraz uzasadnić zdanie. 3. Znam morał baśni. 4. Uzupełniam teksty podanymi wyrazami. 5. Znam cechy baśni. 6. Potrzebuję powtórzyć materiał.

Sprawdzamy zrealizowane cele lekcji

VALIDER

sprawdź

Dziękuję!