K. K. Baczyński

PATRON ROKU 2021

Krzysztof Kamil Baczyński

Krzysztof Kamil Baczyński był pisarzem i jednym z najwybitniejszych poetów wojennego pokolenia, ale także podchorążym, żołnierzem Armii Krajowej i podharcmistrzem Szarych Szeregów, który oddał życie w walce. Należał do pokolenia Kolumbów, czyli pokolenia literackiego obejmującego pisarzy polskich urodzonych około 1920 roku, dla których okres wchodzenia w dorosłość przypadł na lata II wojny światowej.

DZIECIŃSTWO

Krzysztof Kamil Baczyński urodził się 22 stycznia 1921 roku w Warszawie, jako syn Stanisława Baczyńskiego (działacza Polskiej Partii Socjalistycznej, żołnierza Legionów Polskich, oficera wywiadu , powstańca śląskiego, pisarza i krytyka literackiego) oraz Stefanii z domu Zieleńczyk, (nauczycielki i autorki podręczników szkolnych).

DZIECIŃSTWO

Baczyński od najmłodszych lat wychowywany był w tradycji patriotycznej oraz kulcie dla narodowych zrywów i bohaterów powstań. Jego ojciec brał udział w powstaniu śląskim, natomiast dziadek w styczniowym.

Kamienica Wildera przy ul. Bagatela 10 w Warszawie , w której urodził się Krzysztof Kamil Baczyński

Edukacja

Krzysztof Kamil Baczyński od 1931 uczył się w Państwowym Gimnazjum im. Stefana Batorego, a następnie w tej samej szkole w 1937 roku rozpoczął naukę w nowo utworzonym dwuletnim liceum ogólnokształcącym, w klasie o profilu humanistycznym. W maju 1939 roku otrzymał świadectwo dojrzałości.

W latach 1934-1935 roku był harcerzem działającej przy szkole 23. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej „Pomarańczarnia”. W czasie nauki w gimnazjum Baczyński działał w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Spartakus”. Od 1937 roku był członkiem Komitetu Wykonawczego „Spartakusa” oraz współredaktorem „Strzały”, wydawanego od lutego 1938 roku pisma tej organizacji, na łamach którego zadebiutował jako poeta wierszem „Wypadek przy pracy”.

Wybuch wojny

Gdyby nie wybuch wojny, być może Krzysztof Kamil Baczyński zostałby grafikiem lub ilustratorem, o czym zawsze marzył. Siłą rzeczy nie mógł jednak po 1939 roku rozpocząć studiów na ASP. Zamiast tego jesienią 1942 roku poszedł na studia polonistyczne, a dokładniej tajne komplety Uniwersytetu Warszawskiego, które kontynuował do 1943 roku. W czasie okupacji mieszkał z matką przy ul. Hołówki 3. Pomimo żydowskiego pochodzenia (Stefania Zieleńczyk pochodziła z asymilowanej rodziny warszawskich Żydów), zostali w mieszkaniu po stronie aryjskiej także po utworzeniu warszawskiego getta. Gdyby zostali zdemaskowani, najprawdopodobniej rozstrzelano by ich na miejscu.

Ulica Tadeusza Hołówki

Miłość

W 1941 roku Baczyński na konspiracyjnym odczycie z logiki poznał 19-letnią Barbarę Drapczyńską – szatynkę o ślicznym uśmiechu i lekko skośnych oczach. Dziewczyna podeszła do niego pierwsza – chciała poznać młodego poetę, którego wiersz Serce jak obłok dostała w odpisie od kolegi. Łatwo zaangażowała Krzysztofa w rozmowę, od razu pokazując swoje oczytanie i błyskotliwość. Pozwoliła odprowadzić się do domu.

Śmierć

4 sierpnia 1944, ok. godz. 16:00 w Pałacu Blanka Baczyński pełnił posterunek w narożnym oknie na pierwszym piętrze budynku. Wychylił się zbyt mocno i został śmiertelnie postrzelony w głowę przez strzelca wyborowego, ulokowanego prawdopodobnie w gmachu Teatru Wielkiego. Poeta osunął się na podłogę, doznał chwilowych torsji, po czym jego serce zatrzymało się. Pogrzeb Baczyńskiego odbył się wieczorem tego samego dnia, na tyłach pałacu. Żona Krzysztofa, Barbara, do samego końca nie poznała prawdy na temat losów swojego męża. Ich wspólni znajomi, których spotykała na ulicy, nie mieli odwagi, by przekazać jej tragiczne wieści. Wdowa także zmarła w powstaniu warszawskim. Któregoś sierpniowego dnia wyszła na podwórze z piwnicy, w której się ukrywała. Usłyszała dźwięk spadającego pocisku rakietowego, który trafił w stojącą obok taflę szkła. Jeden ze szklanych odłamków trafił Basię w głowę, uszkadzając mózg. Początkowo rana nie wydawała się zbyt groźna. Kobietę natychmiast zoperowano. Operacja jednak nie przyniosła oczekiwanego rezultatu. Barbara umierała przez tydzień. Majaczyła, miała nudności i mdlała. Czasami odzyskiwała na moment świadomość i mówiła matce, że jeśli Krzysztof nie żyje, ona też nie zamierza. Barbara zmarła 1 września 1944 roku. Była w ciąży. W chwili śmierci ściskała w rękach tomik wierszy męża. Barbara została pogrzebana na chodniku przy ulicy Siennej.

Śmierć

Ruiny Pałacu Blanka

Posłuchaj

Po wojnie ciała Baczyńskich przeniesiono na Cmentarz Wojskowy na Powązkach (kwatera A22–2–25)

Poezja

W okresie okupacji niemieckiej Baczyński ogłosił 4 tomiki poezji: • Zamknięty echem (lato 1940 roku) • Dwie miłości (jesień 1940 roku) • Wiersze wybrane (maj 1942 roku) • Arkusz poetycki Nr 1 (1944 rok) Jego wiersze pojawiły się w antologiach poezji wydawanych konspiracyjnie, m.in. w Pieśni niepodległej (1942 rok) i Słowie prawdziwym (1942 rok).

Tworzył pod wieloma pseudonimami, m.in.: • „Jan Bugaj” • „Emil” • „Jan Krzyski” • „Krzysztof” • „Piotr Smugosz” • „Krzysztof Zieliński” • „Krzyś”.

Poezja

Zachowały się wszystkie dzieła Baczyńskiego: • ponad 500 wierszy • kilkanaście poematów • ok. 20 opowiadań.

Najbardziej znane wiersze Baczyńskiego to: • Elegia o... [chłopcu polskim] • Mazowsze • Historia • Spojrzenie • Pragnienia • Ten czas • Pokolenie • Biała magia • Gdy broń dymiącą z dłoni wyjmę... • Polacy.

Oddzielili cię syneczku, od snów, co jak motyl drżą, haftowali ci, syneczku, smutne oczy rudą krwią, malowali krajobrazy w żółte ściegi pożóg, wyszywali wisielcami drzew płynące morze ELEGIA O... (CHŁOPCU POLSKIM)

ELEGIA O... (CHŁOPCU POLSKIM)WYSŁUCHAJ PIOSENKI DO TEKSTU BACZYŃSKIEGO W WYKONANIU GRZEGORZA WILKA

Nas nauczono. Nie ma litości. Po nocach śni się brat, który zginął, któremu oczy żywcem wykłuto POKOLENIE

wybrane wiersze

MELA KOTELUK & KWADROFONIK

OBEJRZYJ FILM BACZYŃSKI Opowieść o legendarnym poecie oraz bezsensie wojny i sztuce, która jest ponadczasowa, a także nieśmiertelna. Film trwa 1 godz. 10 min.

dziękujemy!

Źródła: www.wikipedia.pl https://culture.pl/pl/tworca/krzysztof-kamil-baczynski https://instytutksiazki.pl/aktualnosci,2,100-lat-temu-urodzil-sie-krzysztof-kamil-baczynski-%E2%80%93-patron-roku-2021,6006.html https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,34862,19516334,95-lat-temu-urodzil-sie-krzysztof-kamil-baczynski-rocznica.html https://www.polskieradio24.pl/39/156/Artykul/2438896,Krzysztof-Kamil-Baczynski-Poeta-z-karabinem https://www.1944.pl/artykul/barbara-i-krzysztof-baczynscy.-tragiczna-histor,5076.html https://youtu.be/d5i2-gwqorM https://vod.tvp.pl/video/poezja-na-kazdy-czas,pokolenie-wiatr-drzewa-spienia-krzysztof-kamil-baczynski,47912879 https://youtu.be/ZAl5KY1xYww https://youtu.be/9Q5pt52oR6s