miary długości

Miary długości dawniej i dziś

Prezentację wykonała Amelia Autorzy materiałów: Amelia, Oliwia, Bartosz, Kamil

Spis treści, autorzy

1. Jak mierzono długość w starożytności? Amelia Kulawik

2. Miary długości w dawnej Polsce. Oliwia Wiecheć

3. Współczesne miary długości w Polse. Bartosz Kubiela

4. Współczesne miary długości na świecie (wybrane kraje). Kamil Kisiała

Jak mierzono długość w starożytności?

Amelia Kulawik

Pierwsze zdefiniowane miary długości

Obecnie uczeni są zgodni, co do faktu, iż jako pierwsze zostały zdefiniowane miary długości. Przyjmuje się, że miało to miejsce na przełomie IV i III tysiąclecia p.n.e. w Sumerze. Starożytne miary długości miały charakter antropomorficzny – opierały się na długościach określonych przez części ludzkiego ciała. Najstarszą znaną nam miarą długości był łokieć.

Najstarszy znany nam wzorzec łokcia pochodzi z Nippur. Ten miedziany pręt powstał około 4700 lat temu, by służyć mieszkańcom miasta i przyjezdnym kupcom, ułatwiając życie i prowadzenie biznesu. 1 łokieć w Nippur, w połowie III tyś p.n.e. miał długość 0,518 m. Był on prawie równy łokciowi królewskiemu, jakiego używali w Egipcie, a który mierzył 0,525 m.

Najstarszą znana egipską miarą długości jest łokieć królewski , który dzielił się na 7 dłoni. Każda z nich miała po 4 palce . W sumie dawało to 28 palców. Przyjmuje się, że wartość łokcia królewskiego wynosiła około (0,523 ... 0,525)m. Najbardziej znanym eksponatem muzealnym przedstawiającym miarę łokcia jest pochodzący z czasów faraona Tutenchamona drewniany wzorzec należący do ministra Maya. Obecnie na stałe znajduje się on w galerii egipskiej w paryskim Luwrze.

Jest to wzorzec łokcia królewskiego o długości około 0,523m wykonany z drewna. Zachował się on w bardzo dobrym stanie. Zaznaczono na nim podział łokcia na palce (28) i dłonie (7). Oprócz tego zawiera on inne rzadko używane miary jak: pięść i piędź, oraz podział palca na mniejsze części od ½ do 1/16. Każdemu z palców przyporządkowano imię jednego z egipskich bogów poczynając od boga słońca Ra.

Greckie jednostki długości

Podstawouą jednostką długości w starożytnej Grecji była stopa (pous). Jej wielkość była różna, w różnych miastach np.stopa attycka = 0,296m,stopa olimpijska = 0,320 m,stopa pergamońska = 0,330m.

Stopa dzieliła się na 4 palaste, a 1 palaste, był równy szerokości dłoni.W Attyce1 palaste = 0,074 m1 palaste = 4 daktylos (palec)1 daktylos = 0,0185m

Starożytni Grecy stosowali też większe jednostki, m.in.: - łokieć, którego długość wahała się od 0,44 m do 0,525 m.- kalamos (trzcina) = 10 stóp = 2,96 m- plethror (długość bruzdy, po wyoraniu której należało dać odpocząć wołowi) = 100 stóp = 29.6 m- 1 stadion = 600 stóp (pous) = 177,4 m- 1 hippikon = 4 stadiony = 709,6 m- 1 parasanga (jednostka przyjęta od Persów) = 30 stadionom = mniej więcej 5,5 km

Miary długości starożytnych Rzymian

Starożytni Rzymianie mierzyli odległości długością stopy. Krótsze odcinki odmierzali szerokością kciuka. Do pomiaru służyła też jednostka zwana krokiem. Tysiąc kroków rzymskiego żołnierza stanowiło milę. Kupcy handlujący tkaninami stworzyli jednostkę o nazwie jard. Przyciskając materiał brodą, odmierzali kawałki do końca długości wyciągniętej ręki.

Inne rzymskie jednostki długości: pes (stopa) = 0,296 mcubitus (łokieć przyjęty z Egiptu) = 0,44 mgradus (krok) = 0,739 mpassus (podwójny krok) = 1,478 mpertica (tyczka) = 2 passus = 2,956 mactus (długość bruzdy wyoranej przez woły bez zatrzymania dla wypoczynku) = 24 passus = 35,47 mmila (tysiąc kroków) = 1000 passus = 1478 m

Miary długości w dawnej Polsce

Oliwia Wiecheć

W Polsce stosowano wiele systemów miar. Było to związane z wpływami ośrodków władzy i handlu. Wynikało z konieczności ujednolicenia miar stosowanych do wymiaru podatków i w wymianie towarowej. W późniejszym okresie mnogość systemów była wynikiem ujednolicania miar, narzucanego przez zaborców na terenie zaborów. Jednocześnie trwały starania o powszechne ujednolicenie miar, którego efektem było wprowadzenie jednostek metrycznych.

Staropolskie handlowe miary długości.

*sążeń, sięg = 3 łokcie | 1,787m*łokieć = 2 stopy | 0,596m*stopa = 2 ćwierci | 0,298m*ćwierć = 2 dłonie | 0,149m*dłoń = 3 palce | 0,074m*palec, cal = 1/3 dłoni | 0,025m *1 piędź = 1/3 łokcia ≈ 19,8 cm lub 1 piędź = 3/4 stopy ≈ 22,3 cm

Współczesne miary długości w Polsce

Bartosz Kubiela

1. Metr

OZNACZENIE M. METR ZOSTAŁ ZDEFINIOWANY 26 MARCA 1791 ROKU WE FRANCJI W CELU UJEDNOLICENIA JEDNOSTEK ODLEGŁOŚCI. W MYŚLI DEFINICJI ZATWIERDZONEJ PRZEZ XVII GENERALNĄ KONFERENCJĘ MIAR I WAG W 1983 JEST TO ODLEGŁOŚĆ, JAKĄ POKONUJE ŚWIATŁO W PRÓŻNI W CZASIE 1/299 792 458 S.

2. Kilometr

Symbol: km Powszechnie stosowana wielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Dokładniej, kilometr to 1000 metrów.

3. Centymetr

Symbol: cm. Jednostka długości, podwielokrotność metra, równa 1/100m. Składa się z 10 milimetrów. Centymetr jest jednostką podstawową w układzie jednostek miar CGS ( centymetr gram sekunda). Centymetr jest powszechnie używaną jednostką długości do codziennych pomiarów.

4. Milimetr

Symbol: mm. Podwielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. W notacji naukowej można go zapisać jako 1E-3 m oznaczający 0.001 x 1m. Stosowany powszechnie w pomiarach.

5. Decymetr

Symbol: dm. Podwielokrotność metra, podstawowej jednostki długości w układzie SI. Jeden decymetr równa się 10 centymetrom (0,1 metra).

Współczesne miary długości na świecie (wybrane kraje)

Kamil Kisiała

1. Cal

Podstawowa miara długości w USA. W Polsce występuje jako określenie średnicy rur lub rozmiar monitorów, telewizorów. Historyczny cal miał długość trzy razy większą niż przeciętna długość ziarna pszenicy. Dziś 1 cal to 2,54 cm długości.

2. Mila

Miara odległości. Wywodzi się od rzymskiego mille passus, czyli tysiąca kroków. Krok rzymski miał 5 stóp. Oczywiście nie były to tak wielkie kroki, ale liczono je podwójnie, czyli dwa kroki: lewa noga + prawa noga = krok rzymski. Mila to tyle co 1478,5 metra. Współczesna mila lądowa używana w krajach anglosaskich wynosi trochę więcej, czyli 1,609 kilometrów.

3. Jard (Yard)

Podstawowa jednostka długości w systemie anglosaskim. Jego najstarszą definicję określa dekret króla Henryka I z XII wieku, podając, że jest to odległość od czubka królewskiego nosa do kciuka wyprostowanej ręki. Obecnie jard to 0,9144 m.

Dziękujemy za uwagę!

Lorem ipsum dolor