Historia klasa 5

H I S T O R I A - klasa V

Prezentacje2021 - 2022

Ostatnia lekcja

klasa Va

klasa Vb

LekcjaTemat: Życie pierwszych ludzi.1. Przodkowie wspołczesnych ludzi- najstarsi przodkowie dzisiejszego człowieka - praludzie żyli około 4 milionów lat temu- posługiwali się prosytymi narzędziami (kijami, kamieniami) z czasem nauczyli się korzystac z ognia- wykształcenie się mowy pozwoliło na lepszą komunikację2. Od myśliwego do rolnika- na początku dawni ludzie prowadzili koczowniczy tryb życia, nie budowali stałych domów, budowali tymczasowe szałasy lub wykorzystywali jaskinie- z czasem nauczyli się wysiewać i zbierać plony - koło 10.000 lat temu narodziło się rolnictwo

- w związku z tym ludzie przestali się przenosic z miejsca na miejsce i zmienili koczowniczy tryb życia na osiadły- przejście z koczowniczego trybu życia na osiadły nazywamy rewolucją neolityczną3. Od epoki kamienia do epoki żelaza.- na początku myśliwi wykorzystywali do polowania broń wykonaną z kamienia - okres ten nazywamy epoką kamienia- później poszukiwano trwalszych materiałow, zaczęto wypalać metale. Najpierw miedź, później dodano do niej cynę z czego powstał brąz. Nadawał się do wyrobu broni, narzędzi i ozdób. Okres w którym go wykorzystywano nazywamy epoką brązu.- około 1200 lat p.n.e ludzie opanowali sztuke wytopu żelaza. Wykuwano z niego siekiery, ostrza włoczni, haczyki do łowienia ryb, ozdoby. Czasy, w których zaczęto używać żelaznych narzędzi i broni, nazywamy epoką żelaza.

LekcjaTemat: Miasta-państwa Mezopotamii1. Cywilizacje wielkich rzek.- dawniej ludzie osiedlali się w pobliżu wielkich rzek- jednym z takich miejsc była Mezopotamia na Bliskim Wschodzie- kraina ta leżała między rzekami Tygrys i Eufrat- wysokie temperatury powodowały, że abyb doprowadzić wodę do najdalej położonych pól rolnicy musieli budować kanały nawadniające- aby praca podczas ich budowania była skuteczniejsza, pracę zaczął nadzorować jeden człowiek, którego władza z czasem obejmowała coraz wiekszy obszar, a robotnicy stawali się jego podwładnymi. - spowodowało to powstanie pierwszych miast i państw. Rozwinięte społeczeństwo, które stworzyło własne państwo, nazywamy cywilizacją

2. Cywilizacja Sumerów-osiedlili sięnad Eufratem i Tygrysem w połowie IV tysiąclecia przed naszą erą (p.n.e)- zakładali państwa-miasta czyli niewielkie państwa, w których skład wchodziło otoczone murami maisto z najbliższą okolicą- na czele takiego państwa stał król, a podlegli mu urzednicy pobierali podatki (obowiązkowa opłata w pieniądzach lub towarze na rzecz państwa) oraz nadzorowali prace poddanych3. Dokonania Sumerów- najważnieszym osiągnięciem mieszkańców Sumeru było stworzenie pisma, a także wynalezie żagla, koła, koła garncarskiego.- Sumeryjscy uczeni przyczynili się do rozwoju matematyki, opracowali system liczenia, którego podstawą była liczba 60. Wykorzystuje się to do dzisiaj w systemie godzinowym.

4. W Babilonii- z czasem na terenie Mezopotamii zaczęły rozwijać się inne cywilizacje- w drugim stuleciu p.n.e. powstało silne państwo zwane Babilonią- jego stolicą stał się Babilon, jedno z najwspanialszych miast starożytności- największy rozkwit tego państwa nastapił pod panowaniem Hammurabiego, który stworzył jeden z nzjastarszych zbiór praw zwanych od jego imienia Kodeksem Hammurabiego- Babilończycy przejęli od Sumerów wiele odkryć i wynalazków, ale sami też wnieśli wielki wkład w rozwój matematyki, prowadzili dokładne badania astronomiczne, opracowali 12-m kalendarz

LekcjaTemat: W Egipcie faraonów1. Egipt darem Nilu- około 3.000 lat p.n.e. na pólnocy Afryki, w dolinie rzeki Nil powstało państwo Egipskie- Egipt był krajem rolniczym i istniał dzieki Nilowi2. Egipt i jego mieszkańcy- ludność Egiptu dzieliła się na kilka grup (faraon, kapłani, urzędnicy, rzemieślnicy, żołnierze, chłopi, niewolnicy )3. Świat pełen bogów- Egipcjanie wierzyli w wielu bogów, talkie wierzenia określamy jako politeizm. - na cześć bogów wznosili świątynie (gdzie kapłani odprawiali obrzędy religijne), składali ofiary z płodów rolnych, wyrobów rzemieślniczych oraz kosztowności.

4. Wiara w życie po śmierci- Egipcjanie wierzyli w życie pozagrobowe, uważali, że po śmierci człowieka jego uczynki będa osądzone przez Ozyrysa- ubogich Egipcja zakopywano w piaskach pustyni. Faraonów i wysokich dostojników poddawano mumifikacji, umieszczano w sarkofagach i składano do grobowców. Dla niektórych faraonów wznoszono wspaniałe piramidy.5. Dorobek cywizlizacyjny Egipcjan- opracowali pismo obrazkowe zwane hieroglifami- dzięki mumifikacji zwłok poznali tajniki budowy ludzkiego ciała- rozwineli matematykę- opracowali kalendarz składający się z 365 dni Zadanie domowe nr 1Ćwiczenia do historii - strona 10 zadanie 3 i 4, strona 11 zadanie 5.

Lekcja Temat: W starożytnym Izraelu.1. Burzliwe dzieje Izraelitów- najdawniejsze dzieje Izraelitów zwanych też Żydami, nie są dobrze znane- wiele informacji znajdziemy w Biblii- niektórzy badacze uważają, że byli koczowniczym plemieniem (grupa spokrewnionych ze sobą rodów, mieszkających na określonym obszarze)żyjącym w Mezopotamii. - pod wodza Abrahama udali się na zachód do Palestyny, zwanej w staożytności Ziemią Kanaam, póxniej przenieśli się do Egiptu- około XIII wieku p.n.e. pod wodzą Mojżesza powrócili do Palestyny. Na początku X wieku p.n.e. utworzyli własne państwo.2. Okreś świetności i niewola babilońska- najwiekszy okres potęgi to lata panowania króla Dawida i jego syna Salomoma

- Dawid zjednoczył plemina izraelskie i zdobył Jerozolimę- na początku VI wieku p.n.e. Babilończycy zdobyli Jerozolimę i uprowadzili Izraelitów w niewolę - ten okres nazywamy niewolą babilońską- po upadku Babilonii, Żydzi wrócili do Palestyny, ale nie zaznali wolności, w I wieku p.n.e. zostali podbici przez Rzymian- powstania, które organizowali w I i II wieku n.e.,zakończyły się ich wypędzeniem z Palestyny. Rozproszyli się wtedy po całym świecie.3. Wyznawcy Jahwe- religię Żydów nazywamy judaizmem, religia ta była w tamtych czasach wyjątkowa gdyż była monoteistyczna (wierzyli w jednego boga)- świętą księgą judaizmu jest Biblia hebrajska, których pierwszych pięć najważniejszych ksiąg określamy nazwą Tora- głowne zasady judaizmu zawarte są w Dziesięciorgu Przykazań zwanych Dekalogiem, a głoszone były przez proroków, którzy nauczali

o Mesjaszu, który ma wyzwolić Żydów.

LekcjaTemat: Cywilizacje Indii i Chin1. W dolinie Indusu- najstarsza cywilizacja Azji Środkowej narodziła się w III tysiącleciu p.n.e. w dolinie rzeki Indus (dzisiejszy Pakistan i Indie)- cywilizacja miała charakter miejski, duża ilość ludności zamieszkiwała w maistach wyposażonych w wodociągi i kanalizację- miejscowa ludnośc posługiwała sie pismem, niestety do dziś nie udało się go odczytać 2. Pod rządami Ariów- około 1500 roku p.n.e. ludnośc doliny Indusu została podbita przez koczowniczy lud zwany Arianami- podzilili oni miejscowe społeczeństwo na zamknięte grupy - kasty- Ariowie przyjeli wiarę w tamtejsze bóstwa i połączyli je z własnymi wierzeniami - powstał politeistyczny system wierzeń nazywany współcześnie hinduizmem

- najważniejsi bogowie to: Brahma-stwórca świata, Wisznu-bóg utrzymujący świat przy życiu, Sziwa-bóstwo śmierci i zagłady- wielkimi dokonaniami tej cywilizacji był rozwój matematyki-stosowanie w obliczeniach i zapisywaniu systemu dzisiętnego oraz astronomii3. Starożytne Chiny- cywilizacja chińska narodziła się nad rzekami Huang He (Żółta Rzeka, i Jangcy około III tysiąclecia p.n.e.- klimat sprzyjał uprawie roli a sieć kanałów nawadniających pozwalała uzykiwać ogromne plony ryżu i innych zbóż, stąd bardzo duża liczba ludności na tym terenie- ziemie chińskie były podzileone przez wiele rywalizujących królestw, dopiero w III wieku p.n.e. zostały one zjednoczone a na czele państwa stanął cesarz- ziemie były narażone na najazdy plemion koczowniczych z północy dlatego zdecydowano o wybudowaniu Wielkiego Muru Chińskiego

4. Osiągnięcia cywilizacji chińskiej- stworzyli własne pismo i opracowali kalendarz- dokonali wielu wynalazków: papier, porcelana, proch strzelniczy, igła magnetyczna- wielką sławę przyniosła im produkcja delikatnej tkaniny - jedwabiu- medycyna oparta na zielarstwie- rozwinęli budownictwo - wznoszone na planie prostokąta miasta były otaczane murami obronnymi, w środku znajdowały się światynie zwane pagodami Zadanie domowe nr 2Ćwiczenia do historii - strona 13 zadanie 3 i 4 (Izrael), strona 14 zadanie 1 i 2 (Chiny)

LekcjaTemat: Od hieroglifów do alfabetu1. Dlaczego powstało pismo ?- nasi przodkowie zaczęli gromadzić coraz więcej wiadomości i z czasem trudno było je zapamiętać, teraz mogli przekazywać najważniejsze treści- pozwalało zachować opowieści o zwycięskich podbojach i rzadach władców, zapisać legendy i mity o bogach i bohaterach2. Początki pisma- powstało na Bliskim Wschodzie, już w IV tysiącleciu p.n.e. stosowali je Sumerowie- wykorzystywano proste schematy a pismo miało charakter obrazkowy. Było to pismo obrazkowe (piktogramy, klinowe w kamieniu, hieroglify na papirusie)Papirus - materiał pisarski z trzciny rosnącej nad Nilem

3. Pismo alfabetyczne- przełomu w dziejach psma dokonali Fenicjanie- około XI wieku p.n.e. powstało pismo alfabetyczne , liczyło ono 22 znaki odpowiadające spółgłoskom- Grecy dodali litery odpowiadające samogłoskom i wprowadzili zasadę pisania od lewej strony- później pismo od Greków przejęli Rzymianie, zmienili kształ liter i wprowadzili własny alfabet nazywany łacińskim

Lekcja Temat: Trening przed sprawdzianem - powtórzenie wiadomości1. Daty:- narodziny rolnictwa- pierwsze państwa sumeryjskie- pojawienie się pierwszych ludzi- powstanie Kodeksu Hammurabiego- podbicie palestyny przez Rzymian- powstanie cesarstwa chińskiego- powstanie państwa egipskiego- przejście człowieka do osiadłego trybu życia- wynalezienie pisma- uprowadzenie Izraelitów w niewolę babilońską2. Pojęcia:dymarka, włocznia, pięściak, żarna, menora, jedwab, mumia, piramida,zikkurat, papirus, Tora

3. Wiedza ogólna- jakie były pierwsze cywilizacje i ich osiągnięcia- nad jakimi rzekami leżały pierwsze cywilizacje i ich rola - grupy społeczne w starożytnych cywilizacjach- rozwój pisma na przestrzeni wieków- religie starożytnych cywilizacji4. Tematy do powtórzeniaa. Życie pierwszych ludzib. Miasta-państwa Mezopotamiic. W Egipcie faraonów d. W starożytnym Izraelu e. Cywilizacje Indii i Chinf. Od hieroglifów do alfabetu Zadanie domowe nr 3Zeszyt ćwiczeń - strona 17 zadanie 4 i 5

LekcjaTemat: Demokratyczne Ateny 1. Starożytna Grecja i jej mieszkańcy.- na południu Europy otoczona 3 morzami leży Grecja. W II tysiącleciu p.n.e. osiedliły się tutaj pierwsze greckie plemiona. Nazywały onr siebie Hellenami, a swój kraj Helladą- zakładali samodzielne miasta-państwa określane jako polis, które ukształtowały się w VIII wieku p.n.e. Zazwyczaj obejmowały one miasto i okoliczne wsie ale były też większe takie jak Ateny czy Sparta- polis miały własne władze i wojsko, a granice wyznaczały góry2. Demokracja ateńska- w V w.p.n.e najbogatszą polis były Ateny- panowała tam demokracja (władza ludu), najważniejsze decyzje podejmowano na zgromadzeniu ludowym, a decyzje zapadały wiekszością głosów- twórcą demokracji ateńskiej był Perykles

Zadanie domowe nr 4Zeszyt ćwiczeń - strona 23 zadanie 4 i 5

LekcjaTemat: Sparta i wojny z Persami1. Sparta i jej mieszkańcy- położenie - południe Grecji, kraina zwana Lakonią- ludnośc podbitą nazywali helotami- najważniejsi byli mężczyźni spartańscy, tylko oni mogli brac udział w zgromadzeniu obywateli i kandydowac do władz- podstawowym zajęciem Spartan była służba wojskowa- trzecia kategoria spłeczeństwa to periojkowie wolni ludzie bez praw, zajmujący się rzemiosłem i handlem- etapy życia Spartanina: dzieciństwo, po 7 roku chłopcy zaczynali naukę, od 12 roku życia trafiali do koszar, gdy mieli 20 lat rozpoczynali służbę wojskowa, która trwała 10 lat. Potem zakładali rodzini, a po 60 roku życia mogli sprawować władzę w radzie starszych.2. Imperium perskie u bram Grecji- na wschód od Grecji na terenie Azji i Afryki istniało imperium Persów

- podbili oni wiele krajów azjatyckich, w tym Mezopotamię oraz Egipt- podporządkowali oni także gerckie polis na zachodnich wybrzeżach Azji Mniejszej- w roku 499 p.n.e Grecy z tamtych terenów wszczeli powstanie przeciw Persom, zostało ono zgładzone a król perski Dariusz wysłał flotę wraz z 20-tysięcznąarmią i ruszył na Ateny- w bitwie pod Maratonem w roku 490 p.n.e. armia perska uległa jednak mniejszym oddziałom ateńskim3. Zwycięstwo Greków nad Persami- w roku 480 p.n.e. król perski Kserkses ponowinie wyprawił się na Ateny- sojusz (umowa między państwami, zakładająca wzajemną pomoc) miast-państw greckich w obliczu wroga- połączone siły zastapiły drogę armii perskiej w wąwozie Termopile- sławna obrona Termopil przez 300 Spartan pod wodzą Leonidasa- decydująca bitwa pod Salaminą w roku 480 p.n.e

Zadanie nr 5Zeszyt ćwiczeń strona 24 zadanie 2 i strona 25 zadanie 5 i 6Proszę o przyniesienie zeszytów ćwiczeń do kontroli !!!

LekcjaTemat: Bogowie i mity.1. Świat pełen bogów- Grecy wyznawali politeizm- bogów wyobrażali sobie jako nieśmiertelne istoty (dzięki ambrozji i nektarowi) o ludzkim wyglądzie- najważniejsi bogowie mieszkali na Olimpie- mieszkańcy każdego miasta wybierali sobie patrona czyli bóstwo opiekuńcze- najważniejsi bogowie to Zeus, Atena, Hermes, Hades, Apollo, Hefajstos, Posejdon, Afrodyta, Hera2. Herosi- opowieści o życiu i czynach bogów to mity- mity opowiadały też o herosach czyli półbogach z których jedno z rodziców było bogiem a drugie człowiekiem (np. Herakles)3. Iliada o Odyseja

- w VIII wieku p.n.e. część z mitów została spisana w dwóch utworach nazywanych Iliadą i Odyseją, których autorstwo przypisuje się Homerowi- Iliada opowiada o walkach pod Troją, Odyseja przedstawia dzieje tułaczki Odyseusza

LekcjaTemat: Kultura starożytnej Grecji1. Kultura Greków- starozytni Grecy wyznawali tych samych bogów, mówili podobnym językiem, mieli podobne obrzedy i obyczaje- jednoczyli się podczas wojen w obronie swoich ziem- kultura i sztuka greckich polis była podobna i dlatego możemy dzis mówić o kulturze starożytnych Greków- ich dokonania w wielu dziedzinach takich jak sztuki plastyczne, teatr, nauka czy sport stały się fundamentami kultury całego świata2. Malarstwo i rzeźba- malarstwo Greków możemy poznać głównie dzięki wspaniałym wazom, amforom, które służyły do przechowywania wina i oliwy- Grecy byli słynnymi rzeźbiarzami, początkowo rzeźbili w kamieniu, później zaczęli wykorzystywać marmur, brąż a także drzewo- nasłynniejszymi rzeźbiarzami byli Fidiasz i Myron

- do nasłynniejszych dzieł Fidiasza zaliczamy rzeźbę Ateny na ataeńskim Akropolu oraz posąg Zeusa w Olimpii3. Narodziny teatru greckiego- pierwszymi aktorami byli uczestnicy uroczystości religijnych ku czci boga wina Dionizosa zwanych Wielkimi Dionizami- tak narodził się około VI wieku p.n.e. teatr grecki- wyrózniamy dwa rodzaje przedstawień : tragedie i komedie- w Atenach przedstawienia odbywały się początkowo na Agorze, póxniej jednak przeniesiono je do dużej, kamiennej budowli połozonej na stokach wzgórza, gdzie publiczność siadała na widowni w kszytałcie półkola. Obecnie takie budowle nazywa się amfiteatrami4. Nie tylko mity- dla Greków ważne były nie tylko mity. Ogromne znaczenie miał dla nich także rozum i dośwaidczenie- pojawili się ludzie zwani filozofami czyli dosłownie tłumacząc ludzie miłujący mądrość( np. Sokrates)

- wiele uwagi poświęcali matematyce (Pitagoras, Tales) i medycynie (Hipokrates)5. Sport w starożytnej Grecji- podczas niektórych świąt Grecy rozgrywali zawody sportowe, najsłynniejsze z nich odbywały się co cztery lata w miejscowości Olimpia na Peloponezie- w tym czasie zawierano pokój- w zawodach mogli brac udział tylko mężczyźni- największą nagrodą był wieniec z gałązek drzewa oliwnego, symbolizujący chwałę i uznanie, na cześć zwycięzców układano pieśni i poematy

LekcjaTemat: Imperium Aleksandra Wielkiego1. Wielkie plany króla Filipa- rywalizacja o dominację w świecie greckim między Spartą i Atenami- wzrost znaczenia Macedonii w IV wieku p.n.e. pod panowaniem Filipa II, który podbił inne greckie polis i planował podbicie Persji2. Zdobycze Aleksandra na wschodzie- po śmierci Filipa II dowództwo objął jego syn Aleksander Macedoński- w roku 334 p.n.e pokonał Persów nad rzeką Granik- drugie zwycięstwo nad Persją odniósł w roku 333 p.n.e. pod Issos- decydujące zwycięstwo odnosi w roku 331 p.n.e. pod Gaugamelą3. Powstanie i upadek imperium Aleksandra Wielkiego- w roku 327 p.n.e. oddziały Aleksandra docierają do Indii- podczas pobytu w Babilonie Aleksander umiera, imperium dzieli się na kilka mniejszych4. Skutki bodbojów Aleksandra Wielkiego

- Grecy osiedlali się w krajach podbitych przez Aleksandra Wielkiego i przynosili ze sobą swoje osiągnięcia (świątynie, teatry, stadiony)- zakładali nowe miasta, upowszechniali język grecki- Grecy wykorzystywali osiągnięcia podbitych krajów (np. Babiloni) w zakresie astronomii i matematyki- powstała z połączenia kultury greckiej i krajów Wschodu kulturę nazywamy hellenistyczną - panowanie Greków we wschodnich krajach trwało 300 lat, zakończył je rzymski podbój. Zadanie nr 6Zeszyt ćwiczeń - strona 31 zadanie 6 i 7, strona 33 zadanie 4 i 6

-

Lekcja Temat: Trening przed sprawdzianem - powtórzenie wiadomości1. Daty:- śmierć Aleksandra Macedońskiego- bitwa pod Issos- wyprawa Aleksandra Wielkiego do Indii- pierwsze igrzyska olimpijskie- bitwa pod Maratonem- podbój Persji przez Aleksandra Wielkiego- bitwa pod Termopilami- śmierć Aleksandra Wielkiego- bitwa pod Salaminą- bitwa pod Gaugamelą2. Pojęcia:agora, polis, akropol, geruzja, amfora, olimpiada, Hellada, danina, sojusz, hoplita, mity, heros

3. Postacie historyczne i mityczne:Filip II, Leonidas, Perykles, Aleksander Macedoński, Dariusz, Kserkses,Homer, Fidiasz, Myron, Sokrates, Hipokrates, Platon, bogowie i herosi greccy, 3.Wiedza ogólna- znajomość mapy, położenie: Grecji, Sparty, Macedonia, Persja, miejsca bitew - demokracja ateńska- wychowanie spartańskie- mitologia grecka - starozytne igrzyska olimpijskie- teatr grecki- kultura greckaDemokratyczne Ateny Sparta i wojny z Persami Bogowie i mityKultura Starożytnej Grecji Imperium Aleksandra Wielkiego

LekcjaTemat: Ustrój starożytnego Rzymu1. Początki Rzymu- według legendy został założony w roku 753 p.n.e. nad rzeką Tyber- początkowo tę niewielką osadę zamieszkiwali Latynowie- z czasem Rzym rozrósł się i zajął 7 okolicznych wzgórz- z biegiem lat Rzym stał się stolicą potężnego imperium2. Republika rzymska- według tradycji w rzymie panowało 7 królow- w roku 509 p.n.e. Rzymianie wypędzili ostatniego króla i wprowadzili system określany jako republika (rzecz wspólna)- wybierano urzędników podczas zgromadzenia ludowego, w którym brali udział mężczyźni będący obywatelami Rzymu- senat był głownym organem władzy w państwie, senatorowie podejmowali najważniejsze decyzje dotyczące finansów i wojny

3. Konflikt między patrycjuszami i plebejuszami- początkowo władzę w rzymie sprawowali patrycjusze - członkowie bogatych i znaczących rodów- druga grupa zwana plebejuszami - ludzie wolni lecz bez praw obywatelskich, którzy nie mogli obejmować urzędów ani zawierać małżeństw z dziećmi patrycjuszy- w wyniku prostestów wywalczyli oni sobie prawo wyboru własnych urzędników - trybunów ludowych- ostatecznie po długim konflikcie, w III wieku p.n.e. plebejusze zostali dopuszczeni do piastowania większości urzędów4. Koniec republiki i początek cesarstwa- w I wieku p.n.e. Rzymem wstrząsnęły wojny domowe- wykorzystał to jeden z wodzów armii - Gajusz Juliusz Cezar, który cieszył sie popularnością po podbiciu Galii-zdobył on ogromną władzę, przyznał sobie tytuł dożywotniego dyktatora

- w wyniku spisku został zabity w roku 44.p.n.e.- nie przywrócono jednak republiki - do władzy doszedł Oktawian August, na cześć swojego poprzednika używał tytułu cezar- stąd wzięło się określenie cesarz - jako władca i cesarstwo jako państwo samodzielnie rządzone przez cesarza- od czasów Oktawiana Imperium Rzymskie zaczęto nazywać cesarstwem Zadanie nr 6Zeszyt ćwiczeń - strona 39 zadania 5, 6, 7

LekcjaTemat: Imperium Rzymskie1. Droga do potęgi- Rzymianie przez stulecia prowadzili wojny, w wyniku których powiększali swoje terytorium- w III i II wieku p.n.e. Rzym toczył wojny z Kartaginą, w ich wyniku roku 146 p.n.e. Rzymianie pokonali i zniszczyli to państwo-miasto- w I wieku n.e. Rzymianie podbili Grecję, Azję Mniejszą, Syrię i Egipt- na zachodzie zajęli Hiszpanię, Galię oraz Brytanię- na linii Renu i Dunaju wzniesiono potężny system umocnień zwany limesami2. Okres świetności Imperium Rzymskiego- dzięki podbojom powstało mocarstwo określane Imperium Rzymskim- aby utrzymać posłuszeństwo w podbitych prowincjach stacjonowały tam legiony rzymskie- Rzym czerpał z prowincji liczne korzyści m.in podatki

- od I wieku na terenie Imperium rozpoczłą się czas pokoju okreslany jako pax romana- część podbitej ludności uległa romanizacji (zaczęła się posługiwac językiem łacińskim, przyjęła wzorce kulturowe, zwyczje i rozrywki rzymskie, wznioszono budowle na wzór rzymski)3. Podział cesarstwa rzymskiego- od III wieku n.e. Rzymowi zaczęły zgrażać plemiona barbarzyńskie głownie Germanie- koszty wojen, chaos polityczny doprowadziły do podziału- dużego znaczenia nabrał Konstantynopol - miasto załozone przez cesarza Konstantyna Wielkiego w miejscu greckiej kolonii Bizancjum. W IV wieku n.e został nową stolicą cesarstwa rzymskiego- zbyt duże terytorium doprowdziło do podziału w roku 395 n.e na zachodniorzymskie ze stolicą w Rzymie i wschodniorzymskie ze stolicą w Konstantynopolu4. Upadek cesarstwa zachodniorzymskiego.

- w IV wieku n.e plemiona germańskie zostały zaatakowane przez przez Hunów- uciekjąc przed Hunami plemiona wkroczyły w granice państwa rzymskiego , nastapił okres wielkiej wędrówki ludów- w roku 476 n.e. jeden z barbarzyńskich wodzów pozbawił korony ostatniego cesarza Romulusa Augustulusa, kładąc kres istnieniu cesarstwa zachodniorzymkiego- to wydarzenie według historyków zakończyło epokę starozytności a zapoczątkowało średniowiecze Zadanie nr 7Zeszyt ćwiczeń do historii - strona 42 zadanie 4,5 oraz zes strony 43 zadanie 6.

LekcjaTemat: Życie w wiecznym mieście1. Rzym - wieczne miasto- okres świetności Rzymu to dwa pierwsze wieki- znajadowały się tutaj teatry, świątynie, bazyliki, termy- najważniejsze obiekty znajdowały się wokół rynku - Forum Romanum- mieszkańcy mysleli że wspaniałość Rzymu będzie trwać na zawsze dlatego nazywali go Wiecznym Miastem 2. Życie codzienne Rzymian- styl życia zależał od zamożności- ulubiona rozrywka Rzymian było ucztowanie oraz oglądanie igrzysk- społeczeństwo Rzymu dzieliło się na patrycjuszy, plebejuszy, niewolników3. Religia starożytnych Rzymian- Rzymianie wyznawali politeizm, początkowo czcili przodków i bóstwa domowe, były to lary, które opiekowały się domostwem i penaty

opiekunowie spiżarni- w VI wieku p.n.e. narodził się kult Jowisza, Junony i Minerwy, na wzgórzu Kapitol wzniesiono dla nich wspaniała świątynię- podczas podbojów Rzymiani chętnie przyjmowali wierzenia innych narodów- od III wieku p.n.e. Rzymianie zaczęli wyobrażać sobie swoich bogów na podobieństwo greckich (Jowisz-Zeus, Junona-Hera, Minerwa-Atena, Mars-Ares, Neptun- Posejdon, Wenus-Afrodyta)- wazną rolę pełniła bogini Westa - opiekunka domowego ogniska, obrzędy ku jej czci sprawowały kapłanki zwane westalkami Zadanie nr 8Zeszyt ćwiczeń - strona 44 zadanie 3 oraz strona 45 zadanie 4 i 5

LekcjaTemat: Dokonania starożytnych Rzymian1. Rzymianie wielcy budowniczy- największe sukcesy odnieśli Rzymianie w dziedzinie architektury, literatury i prawa- swoją inspirację i gotowe wzorce czerpali od kultur podbitych cywilizacji- byli doskonałymi budowniczymi: stosowali takie rozwiązania architektoniczne jak łuk czy kopuła dzięki wynalezieniu betonu- aby zapewnic wodę budowali akwedukty czyli wodociągi2. Literatura rzymska- wpływ na sztukę i naukę Rzymian mieli przede wszystkim Grecy- mimo ich wpływów Rzymianie mieli swój własny dorobek literacki, który rozwinął się na przełomie I w.p.n.e. i I w.n.e- tworzyli wtedy tacy twórcy jak Wergiliusz (twóraca "Eneidy") czy Horacy, który zasłynął jako autor pieśni zwanych odami

3.Prawo rzymskie- Rzymianie uważali, że silne państwo powinno mieć nie tylko świetną armię i doskonałych dowódców, ale także mądre prawo- w V wieku p.n.e. powstał najstarszy zbiór przepisów określany jako Prawo XII tablic- w VI wieku n.e. juz po upadku zachodniego Imperium Rzymskiego, cesarz Justynian I Wielki postanowił zebrać wszystkie prawa w jednym kodeksie. Od jego imienia dokument został nazwany Kodeksem Justyniana. Zadanie nr 9Zeszyt ćwiczeń - strona 46 zadanie 2 oraz strona 47 zadanie 3

LekcjaTemat: Początki chrześcijaństwa1. Narodziny nowej religii w Palestynie- w pierwszej połowie I wieku p.n.e. swoje nauki w podbitej przez Rzymian Palestynie głosił Jezus z Nazaretu zwany później Chrystusem- nauczał on zupełnie nowej religii, krytykował inne religie w tym judaizm co nie podobało się niektórym Żydom, którzy doprowadzili do ujęcia Jezusa przez władze rzymskie- w 33 r.n.e. Jezus został skazany na śmierć przez ukrzyżowanie- nauki jego rozpowszechnili jego uczniowie - apostołowie- głosili oni zmartwychwstanie Jezusa u udzielali chrztu jego wyznawcom- dzięki ich działalności nowa religia zwana chrześcijaństwem rozpowszechniła się także poza Palestynę2. Życie pierwszych chrześcijan- bardzo ważną rolę wśród zwolenników Jezusa odegrał Paweł z Tarsu

- głosił on że religię chrześciajńską może przyjąć każdy, dobre uczynki będą nagrodzone życiem w raju, ważne jest miłowanie bliźniego i wybaczanie winy- pierwsi chrześcijanie skupiali się we wspólnotach czyli gminach, a na ich czele stali biskupi- według tradycji pierwszym biskupem Rzymu był apostoł Piotr- jego następcy z upływem wieków zyskiwali zwierzchnictwo nad wyznawcami na całym świecie i przyjmowali tutuł papieża3. Od prześladowań do zwycięstwa- po początkowym obojętnym podejściu Rzymian do chrześcijaństwa, władze rzymu zaczęły traktować go wrogo i zaczęto rozpowszechniać na temat tej religii fałszywe pogłoski, a chrześcijan prześladować- w roku 313 n.e. cesarz Konstantyn Wielki wydał dekret zwany Edyktem mediolańskim Zadanie nr 10 Proszę przynieść ćwiczenia do kontroli !!!Zeszyt ćwiczeń - strona 50 zadanie 5 i strona 51 zadanie 7

Lekcja Temat: Trening przed sprawdzianem - powtórzenie wiadomości1. Daty:- założenie Rzymu- śmierć Juliusza Cezara- podbój Kartaginy przez Rzymian- podział cesarstwa rzymskiego- upadek cesarstwa zachodniorzymskiego- skazanie i ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa- wydanie Edyktu mediolańskiego2. Pojęcia:monarchia, obywatel, republika, zgromadzenie narodowe, kadencja, senat, patrycjusze, plebejusze, trybun ludowy, konsul, pretor, kwestor, dyktator, cesarstwo, cesarz, limesy, prowincja, legoony, pax Romana, romanizacja, Imperium Rzymskie, podatki, barbarzyńcy, bazylika, termy, Forum Romanum, Wieczne Miasto, wille, amfiteatr, gladiator,

bogowie rzymscy, beton, akwedukt, Prawo XII tablic, Kodeks Justynianaapostoł, chrześcijaństwo, biskup, papież, Edykt mediolański, Hunowie3. Postaci historyczne i mitologiczneRomulus i Remus, Gajusz Juliusz Cezar, Oktawian August, Konstantyn Wielki, Romulus Augustulus, bogowie rzymscy, Wergiliusz, Horacy, Justynian I Wielki, Jezus z Nazaretu, Paweł z Tarsu, apostoł PiotrUstrój starożytnego RzymuImperium Rzymskie Życie w wiecznym mieście Dokonania starożytnych RzymianPoczątki chrześcijaństwa

LekcjaTemat: Bizancjum w czasach świetności.1. Bizancjum- cesarstwo powstało w roku 395 na skutek podziału Imperium Rzymskiego- na czele cesarstwa stał cesarz, największa świetność przypada na czasy panowania Justyniana I Wielkiego w VI wieku, zdobyto wtedy Italię, północną Afrykę, południową Hiszpanię, Sycylię2. Konstantynopol - Nowy Rzym - leżał na styku Europy i Azji, nas cieśniną Bosfor, łączącą Morze Czarne ze Śródziemnym- wzniesiono tutaj forum, akwedukty, hipodrom, pałac cesarski, liczne kościoły (bazylika Hagia Sofia)- większość budowli powstała w stylu bizantyjskim (wspaniałe dekoracje i bogactwo kolorów), wnętrza kościołów zdobiono freskami (malowidłami na ścianach) oraz mozaikami z drobnych kamyczków

3. Osiągnięcia naukowe- Kodeks Justyniana - zbiór zasad prawnych - rozwijano matematykę, geografię, historię, astronomię- w szkołach bizantyjskich czytano dzieła antycznych autorów- uratowano wiele kopii starozytnych rękopisów- mieszkańcy nazywali siebie Rzymianami, uważając sie za spadkobierców Imperium Rzymskiego4. Upadek Konstantynopola- przez stulecia cesarstwo bizantyjskie odpierało ataki wrogów, w końcowej swojej historii władza cesarza ograniczała się tylko do obrębu stolicy strzeżonej przez ogromne mury- w roku 1453 ogromna armia Turków rozpoczęła oblężenie miasta, stolica była atakowana i od lądu i od wody. Po 53 dniach stolica padła. Zadanie nr 11Strona 56 zadanie 3 oraz strona 57 zadanie 4 i 5

Lekcja Temat: Arabowie i początek islamu1. Arabowie- zamieszkiwali pustynne obszary nazywane współcześnie Półwyspem Arabskim- prowadzili koczowniczy tryb życia, zajmowali się pasterstwem, handlem, nieliczni uprawiali ziemię w oazach- początkowo wyznawali różne religie2. Działalność Mahometa- zamieszkiwał Mekkę- około 610 roku zaczął głosić, że doznał objawień, przekazanych przez archanioła Gabriela

- Mahomet ogłosił się prorokiem, zaczła twierdzić że istnieje jeden Bóg po arabsku Allach, a człowieka obowiązuje zupełne poddanie się woli bożej co po arabsku znaczy islam- religię stworzoną przez Mahometa nazywamy islamem a jej wyznawców muzułmanami- poczatkowo religia nie przyjęła się, a Mahomet w roku 622 musiał uciekać do Medyny- po kilku latach wrócił, pokonał przeciwników i islam zaczła zdobywac w szybkim czasie licznych wyznawców- data ucieczki Mahometa stała się dla muzułmanów początkiem nowej ery 3. Zasady islamu- po śmierci Mahometa zostały spisane w Koranie - świętej księdze islamu

- wedługtej Koranu muzułmanin musi przestrzegać pięciu filarów islamu(publicznego wyznania wiary, modlitwy pięc razy dziennie, jałmuzny, postu i pielgrzymki do Mekki)- Koran określa oprócz prawd wiary także przepisy dotyczące codziennego życia muzułmanina4. Podboje Arabów- po śmierci Mahometa przywódcami muzułmanów zostali kalifowie uważani za następców proroka- pod ich wodzą Arabowie ruszyli na podbój sąsiednich krajów co nakazywał im dżihad czyli obowiązek umacniania wiary- w połowie XVII wieku kalifowie podbili imperium perskie i odebrali Bizancjum rozległe posiadłości na Bliskim Wschodzie- w VIII wieku pod rządami Arabów znalazły się ziemie od Indii aż do Morza Śródziemnego, pólnocna Afryka i część terytorium Hiszpanii

- sukcesy swoje zawdzieczali Arabowie niechęci miejscowej ludności do Persów i Bizantyjczyków- podbity obszar ze względu na jego wielkość został podzielony na kilka mniejszych państw zwanych kalifatami- kres potęgi arabskiej przypadł na XI wiek5. Osiągnięcia Arabów- Arabowie przejmowali osiągnięcia innych ludów i je rozpowszechniali( np. cyfry zwane arabskimi), tłumaczyli dzieła filozofów starożytnych- rozwinęli matematykę, alchemię, produkcję przedmiotów stalowych (stal damasceńska), dzięki arabskim kupcowm do Europy docierały osiągnięcia cywilizacji Dalekiego Wschodu Zadanie domowe nr 12Ćwiczenia do historii - strona 59 zadanie 4, strona 60 zadanie 6

LekcjaTemat: Nowe państwa w Europie1. Powstanie państwa Franków- na przełomie starozytności i średniowiecza Frankowie - germański lud barbarzyński zasiedlił Galię- po uapdku cesarstwa zachodniorzymskiego, pod wodzą króla Chlodwiga stworzyli tutaj własne państwo- w roku 496 przyjeli chrześcijaństwo- w latach późniejszych władza przeszła w ręce urzędników dworskich zwanych majordomamami- w roku 751 jeden z nich Pepin Mały przejął władzę królewską i zapoczątkował dynastię Karolingów

2. Panowanie Karola Wielkiego- następcą Pepina Małego został Karol Wielki, który bardzo rozszerzył granice państwa Franków- obszary rzygraniczne przekształcono w marchie ze stojacymi na ich czele margrabiami- nastapił rozwój nauki i kultury, przy kościołach powstawały szkoły, uczono czytania i pisania oraz znajomości Biblii- w roku 800 Karol Wielki przyjmuje tytuł cesarski zawiera sojusz z Kościołem katolickim3. Podział państwa Franków- po śmierci Karola Wielkiego, na mocy układu w Verdun w roku 843, państwo zostaje podzielone na trzy części między jego wnuków

- Lotar zostaje cesarzem o otrzymuje część środkową (Italia plus pas ziem ciągnących się az po Morze Pólnocne)- Ludwik Niemiecki dostaje ziemie położone na wschodzie- Karol Łysy otrzymuje częśc zachodnią, a wszyscy musza uznawać zwierzchnictwo Lotara- ze wzgledu na język i kulturę ukształtowały sie na tych terenach odrębne państwa: z części wschodniej powstały Niemcy, na zachodzie wyłoniła się Francja, z połudnowych części powstały Włochy 4. Korona cesarska w rękach władców niemieckich- kiedy w roku 911 umiera władca wschodniofarankońskiego państwa (późniejsze Niemcy) w prowadzono zasadę wyboru władcy przez możnowładców. Powstało w ten sposób państwo nazwane Rzesza Niemiecka- w X wieku książęta niemieccy ofiarowują koronę Ottonowi I

- ten utalentowany władca w roku 962 opanowuje Rzym, gdzie zostaje koronowany przez papieża na cesarza rzymskiego

LekcjaTemat: Konflikt papiestwa z cesarstwem.1. Podział chreścijaństwa- w X wieku chrześcijaństwo mocno się różniło: obrzędami, językiem jako był uzywany podczas mszy, sporami o prawdy wiary czyli dogmatami, a także tym , kto ma stać na czele Kościoła (papież czy patriarcha)- doprowadziło to do podziału chrześcijaństwa czyli schizmy w roku 1054- za zamknięcie kościołow obrządku zachodniego w Konstantynopolu przez patriarchę , papiez nałozył na niego ekskomunikę czyli klątwę- wschodni chrześcicjanie nazywanie są prawosławnymi, a zachodni uznający papieża katolikami- rozłam ten nazywamy wielką schizmą wschodnią

2. Konflikt papieża z cesarzem- Kościół katolicki walczył w średniowieczu także z władzą świecką- jedna z przyczyn tego konfliktu był spór o iwestyturę czyli o prawo do wybierania dostojników kościelnych, które to prawo mieli władcy świeccy- w drugiej połowie XI wieku za panowania papieża Grzegorza VII ten konflikt się zaostrzył. Papież dążył do reformy Kościoła i wyzwolenia duchowieństwa spod władzy osób świeckich- zaniepokojony tymi działaniami cesarz Henryk IV skłonił niemieckich biskupów do buntu przeciw papieżowi za co on rzucił klątwę na cesarza, która pozwalała poddanym na nieposłuszeństwo wobec cesarza- w roku 1077 cesarz udał się do Canossy gdzie okazła pokorę wobec papieża i ten cofnął klątwę- cesarz po powrocie rozprawił się z buntownikami, wrócił znów do

Włoch i wygnał z Rzymu Grzegorza VII3. Kompromisowe porozumienie- spór między cesarzem Henrykiem IV a papieżem Grzegorzem VII trwał nawet po smierci obu dostojników- w roku 1122 w niemieckim mieście Wormacja, obie strony doszły do porozumienia i podpisały konkordat czyli umowe między papieżem a danym państwem- na jego mocy cesarz zrzekł się prawa do mianowania biskupów na podległych mu ziemiach, zachował za to prawo do nadawania majątku ziemskiego kościołowi, aby móc go otrzymać dostojnicy kościelni musieli składać cesarzowi przysięgę na wierność Zadanie domowe nr 14Zeszyt ćwiczeń - strona 64 zadanie 2 oraz strona 65 zadanie 5

LekcjaTemat: Wyprawy krzyżowe 1. Ziemia Święta w średniowieczu- Palestyna to obszar ważny dla chrześcijan. Tutaj żył i nauczał Jezus z Nazaretu, tutaj znajdują się: Jerozolima, Betlejem, Nazareth. Często ten obszar nazywany jest Ziemią Świętą- często Europejczycy podążali tutaj na pielgrzymki- Arabowie, którzy od VII wieku władali tymi krainami życzliwie odnosili się do pielgrzymów- w XI wieku teren tez został podbity przez Turków, a ci z wrogością traktowali chrześcijan- Turcja zaczęła także zagrażać cesarstwu bizantyjskiemu

2. Papieskie wezwanie- w roku 1095 papież Urban II zwołał w Clermont we Francji synod (zjazd dostojników kościelnych), na którym zwrócił się do zebranych z apelem o wyzwolenie Ziemi Świętej z rąk Turków, w zamian obiecywał zbawienie- znakiem rozpoznawczym miał być przyszyty do ubrań krzyż, stad pochodzi nazwa krucjaty (od łac. słowa crux - krzyż) lub wyprawy krzyżowe, uczestników nazywamy krzyżowcami3. Dwa stulecia krucjat- na wezwanie ruszyli nie tylko rycerze, ale też spragnieni tak rozgrzeszenia jak i przede wszystkim łupów przedstawiciele wszystkich

gruo społecznych- w roku 1096 rudzyła pierwsza krucjata, która po ciężkich bojach dotarła po trzech latach do Palestyny, gdzie krzyżowcy utworzyli Królestwo Jerozolimskie oraz kilka mniejszych miast- rozpoczęły się trwające ponad 200 lat wojny 3. Zakony rycerskie- w trakcie walk o Ziemię Świętą powołano kilka zakonów rycerskich- ich członkowie byli jednoczesnie zakonnikami i rycerzami- do zadań zakonów należało prowadzenie szpitali, przytułków, ochrona wiernych podczas pielgrzymek do Palestyny- najwieksze zakony rycerskie templariusze, joanici, Krzyżacy- na czele zakonu stał wielki mistrz4. Skutki wypraw krzyżowych- krucjaty które prowadzono przez ponad 200 lat nie przyniosły

oczekiwanego sukcesu- chrześcijanom nie udało się utrzymać panowania nad Ziemią Świętą- śmierć poniosło tysiące ludzi, zniszczono wiele miast i wsi- znaczenie utraciło Bizancjum, a jego stolica Konstantynopol została splądrowana- nasiliła się wrogość między muzułmanami a chrześcijanami- były tez pozytywne skutki: Europejczycy poznali kulturę Bliskiego Wschodu, zapożyczono od Arabów wiele osiągnięć (papier, cyfry, szklane lustra, dywany czy ozdobne tkaniny)- rozwiną się bardzo mocno handel (rozwinęły się Wenecja, Genua)- krzyżowcy zostawili wiele budowli, głownie obronnych, któte można podziwiać do dziś Zadanie domowe nr 15Zeszt ćwiczeń do historii - strona 66 zadanie 2 i 3

Lekcja Temat: Trening przed sprawdzianem - powtórzenie wiadomości 1. Daty- upadek Konstantynopola- ucieczka Mahometa do Medyny- przyjęcie tytułu cesarskiego przez Karola Wielkiego- układ w Verdun, dotyczący podziału państwa Karola Wielkiego- koronacja na cesarza rzymskiego Ottona I- Wielka schizma wschodnia- porozumienie między papieżem Grzegorzem VV i Henrykiem IV- pierwsza krucjata 2. Pojęciafresk, mozaika, Kodeks Justyniana, oaza, Czarny Kamień, Allach, islam, muzułmanin, Koran, pięć filar islamu, dżihad, cyfry arabskie, stal

dalmaceńska, dynastia, majordomowie, marchia, możnowładca, dogmaty, patriarcha, schizma, ekskomunika, prawosławni, inwestytura, konkordat, Ziemia Święta, synod, krucjaty, wyprawy krzyzowe, krzyżowcy, zakony rycerskie, arabeska3. Postaci historyczneJustynian I Wielki, Mahomet, Karol Wielki, Otton I. Grzegorz VII, Henryk IV, Urban IIBizancjum w czasach świetnościArabowie i początek islamu Wyprawy krzyżoweNowe państwa w Europie Konflikt papiestwa z cesarzem

LekcjaTemat: System feudalny1. Społeczeństwo seniorów i wasali- w średniowieczu obowiązywała zasada, że państwo jest prywatną własnością władcy- z czasem król przekazywał część swoich posiadłości rycerzom, dworzanowm, duchownym- króla lub księcia nadającego dobra ziemskie nazywano seniorem, a obdarowanych wasalami- ziemię, którą otrzymywał wasal od seniora określano jako lenno2. Drabina feudalna- system zależności między poszczególnymi seniorami i wasalami

3. Społeczeństwo stanowe w średniowieczu- do uprawnień władców należało nadawanie przywilejów czyli szczególnych uprawnień określonym osobom lub grupom- dzieliło to społeczeństwo na stany, czyli grupy społeczne, które rózniły się od siebie prawami i obowiązkami- najważniejsze stany w średniowieczu to : duchowieństwo, rycerstwo (które z czasem przekształciło się w szlachtę), mieszczaństwo i chłopów Zadanie domowe nr 16Zeszyt ćwiczeń - strona 72 zadanie 2 i 3, strona 73 zadanie 5 (proszę przesłać zdjęcia zrobionych zadań przez platformę TEAMS)

LekcjaTemat: Epoka rycerzy1. Rycerze - obrońcy wiary i bezbronnych.- w średniowieczu ważną role odgrywali rycerze, ktorych głownym zadaniem była ochrona państwa i jego mieszkańców- powstał wtedy ideał rycerza czyli wyobrażenie jaki powinien byc wojownik- oprócz cech charakteryzujących rycerza ważny tez był kodeks honorowy czyli sposób postepowania oraz pobożność- rycerze mieszkali w siedzibach budowanych na ziemiach otrzymanych od władcy, najbogatsi mieszkali w zamkach, czyli budowlach które pełniły funkcje zarówno obronne jak i mieszkalne.

2. Od pazia do rycerza- droga do stanu rycerskiego była długa i dostępna tylko dla synów rycerzy- najpierw od 7 roku życia chłopiec słuzył jako paź, póxniej około 14 roku życia jako giermek- gdy wykazał się wierna słuzbą i odwagą mógł dostąpić zaszczytu pasowania na rycerza- podczas tej ceremonii składał przysięgę o otrzymywał pas z mieczem oraz ostrogi rycerskie Zadanie domowe nr 17Zeszyt ćwiczeń do historii strona 74 zadanie 3 i 4, strona 75 zadanie 5

LekcjaTemat: Średniowieczne miasto i wieś1. Jak powstały miasta ?- najpierw powstawały grody, klasztory, zamki. Później przy nich rozwijały się osady rzemieślników- na skrzyżowaniach szlaków handlowych zakładano osady targowe- w XIII wieku osady targowe i rzemieślnicze przekształcały się w miasta- niektóre miasta powstawały jednak od podstaw, najczęściej nad rzekami lub w pobliżu portów morskich2. Kto sprawował władzę w mieście ?-zasadźca czyli osoba która zakładała miasto zostawała wójtem- z czasem mieszczanie otrzymali prawo do samorządu miejskiego

- swojego grona wybierli radę miejską oraz burmistrza- są mieszczański nazywany był ławą miejską3. Wśród rzemieślników i kupców- rzemieślnicy danej specjalności byli zrzeszeni w cechu - kupcy czerpali zyski z handlu: sprzedawali sukno, przyprawy, skóry, zboże- mieszczanie dzielili się na patrycjuszy, pospólstwo i plebs4. Życie w średnowiecznym mieście- nie było wody ani kanalizacji, co prowadziło do częstych epodemii- z powodu drewnianej zabudowy, często wybuchały pożary- mieszczanie często zbierali się gospodach- niedziele i święta były wolne od pracy

5. Warunki życia na wsi- na czele wsi stał sołtys, był on także przewodniczącym sądu zwanego ławą wiejską- głownym zajęciem chłopów była uprawa ziemi, jako siły pociągowej używali woły, rzadziej konie- hodowali krowy, świnie, drób oraz owce- prace wykonywano za pomocą prymitywnych narzędzi takich jak radło czyli drewniany zaostrzony konar ciągnięty przez konie- w czasie wonym w niedziele i święta chłopi uczestniczyli w mszach , odwiedzali jarmarki i targi, gdzie mogli kupić lub wymienić rzeczy potrzebne w gospodarce takie jak na przykład sól.

LekcjaTemat: Kościół w średniowieczu1. Stan duchowny- szeregi duchowieństwa mogła zasilić osoba z każdego stanu- duchowni musieli być wykształceni i musieli przyjąć święcenia- księża pełnili funkcje religijne, odprawiali nabożeństwa i udzielali sakramentów- ze wzlędu na to że umieli czytać i pisać, często pełnili funkcje doradcze na dworach panujących- duchowni podlegalai papieżowi- papież udzielał zgody na uzysknaie korony przez władców świeckich 2. Powstanie zakonów

- zakony to wspólnoty religijne- zaczęły powstawać w pierwszych wiekach średniowiecza- członkowie zakonu składali śluby ubóstwa, celibatu i posłuszeństwa- siedzibami zakonów były klasztory- życie klasztorne przebiegało według ściśle określonych zasad nazywanych regułą zakonną- całością życia w kościele kierował opat 3. Zakony powstałe w średniowieczu- jeden z pierwszych zakonów utworzył w VI wieku świety Benedykt, załozył on zakon benedyktynów- powstały też zakony cystersów, franciszkaów, dominikanów zwane zakonami żebraczymi istniejącymi tylko w miastach i utrzymujące się z tego co oferują im wierni

4. Szkolnictwo w rękach kościoła- duchowni w średniowieczu organizowali szkolnictwo- pierwsze lata nauki spędzani w szkołach parafialnych gdzie uczono języka łacińskiego, modlitw oraz spiewu kościelnego- dalsza nauka prowadzona była w szkołach katedralnych lub klasztornych- później zaczęto organizować szkoły wyższe zwane uniwersytetamina których kształcono przyszłych prawników, lekarzy i duchownych- nauki mogli pobierać tylko chłopcy Zadanie domowe nr 18Zeszyt ćwiczeń do historii strona 80 zadanie 6, strona 81 zadanie 2 i 3

LekcjaTemat: Sztuka średniowieczna1. Ku chwale Boga- głownym zadaniem sztuki średniowiecznej było głoszenie chwały bożejprzybliżanie Biblii, wyjaśnianie zasad wiary- głownym tematem dzieł średniowiecza były historie i postacie znane z Pisma Świętego oraz żywotów świętych2. Średniowieczna architektura- także wiązała się religią, budowano kościoły i klasztory- w X stuleciu zaczęto budować według zasad, które nazywamy stylem romańskim (kamienne, masywne budowle o grubych murach )- w XII wieku wprowadzono nowy styl budownictwa nazywany stylem

romańskim- w Polsce styl rozpowszechnił się w XIV stuleciu

-

Lekcja Temat: Trening przed sprawdzianem - powtórzenie wiadomości1. Pojęcia:Wasal, senior, lenno, społeczeństwo feudalne, grupy społeczne w średniowieczu, przywilej, rycerze, kodeks honorowy, paź, giermek, pasowanie, ostrogi rycerskie, herb rycerski, grody, rzemieślnicy, lokacja, zasadźca, suzeren, samorząd miejski, rada miejska, ława miejska, cech, grupy społeczne w mieście, sołtys, ława wiejska, radło, pług, post, duchowieństwo, asceza, reguła zakonna, zakon, klasztor, opat, kopista, skryptorium, zakony powstałe w średniowieczu, zakony żebracze, uniwersytet, styl romański, styl gotycki.System feudalny Kościół w średniowieczu Epoka Rycerzy Średniowieczne miasto i wieś Sztuka średniowieczna

LekcjaTemat: Zanim powstała Polska cz.11. Pradzieje ziem polskich- najstarsze ślady przodków pochodzą sprzed około 800 tysięcy lat- od VI tysiąclecia p.n.e. na naszych ziemiach zamieszkiwało wiele ludów- plemiona te uprawiały ziemię, hodowały zwierzęta, budowały osady (Biskupin)- pozostawiły też mogiły zwane kurhanami2. Przybycie Słowian do Europy- po upadku Cesarstwa Rzymskiego około (IV-VI wieku) rozpoczęło się wielkie przemieszczanie ludzi po kontynencie zwane wielką wędrówką ludów- w następnych wiekach (V-VII) na ziemie dzisiejszej Polski przybyli

ze wschodu Słowianie- lud ten był podzielony na plemiona, opodonmych obrzędach i języku- zajmowali się rolnictwem, rybołówstwem i łowiectwem, garncarstwem- potrafili walczyć, posiadali włócznie, łuki i drewniane tarcze- mieszkali w niewielkich osadach skupiających po kilka-kilkanaście zbudowanych z drewna ziemianek, niekiedy otoczonych wałem obronnym 3. Wierzenia Słowian- wierzyli w wielu bogów , najważniejsi z nich to Swaróg bóg ognia i słońca oraz Perun władający niebem i piorunami, Świętowit pan wojny i urodzaju.- Słowianie otaczali kultem opiekujących się drzewami i strumieniami, duchy dbające o dom-znaczenie miał świat zmarłych, na groby przynoszono jedzenie i picie- obrzedy odprawiano w miejscach uważanych za święte: szczyty gór, gaje, polany, źródła, pieczary

LekcjaTemat : Zanim powstała Polska - cz.21. Pierwsze państwa słowiańskie i Węgry-około roku 830 na Morawach powstało Państwo Wielkomorawskie- na jego terenie działali misjonarze: Cyryl i Metody- na początku X wieku Państwo Wielkomorawskie upadło m.in w wyniku najazdu koczowniczych Węgrów- w tym samym czasie pojawiły się kolejne państwa: Czechy, Ruś Kijowska, Serbia i Chorwacja- Polska, Czechy i Chorwacja przyjęły chrześcijaństwo z Rzymu, Ruś Kijowska i Serbia z Konstantynopola2. Słowianie na ziemiach polskich- w X wieku północną część zasiedlali Pomorzanie- środkową Polanie i Mazowszanie

- na południu terytoria zajmowały plemiona Wiślan, Lędzian, Opolan- w IX wieku wokół Krakowa i Wiślicy powstało państwo Wiślan, ale nie przetrwało długo- mieszkającym w okolicy Gniezna Polanom, dzieki podbojom udało się podporządkować wiekszośc plemion żyjących na terenach dzisiejszej Polski. W X wieku stworzyli oni silne państwo Polan. Zadanie nr 15Zeszyt ćwiczeń do historii - strona 88 zadanie 3, strona 89 zadanie 4 Proszę przynieść zeszyty ćwiczen do kontroli !!!

LekcjaTemat: Mieszko I i początki Polski - cz.1 1. Od państwa Polan do Polski- plemieniem Polan rządzili książęta z dynastii Piastów- około 960 roku władzę przejął książe Mieszko I- w trakcie swoich rządów podporządkował sobie ziemie należące do Pomorzan, Wiślan, Ślęzan, i Opolan- w ten sposób powstało państwo, które zaczęto nazywać Polską2. Przyjęcie chrztu- historyczna decyzja Mieszka I- celem przyjęcia chrztu było wzmocnienie pozycji Polski w Europie, zapobieżenie najazdów na Polskę sąsiadów, podniesienie poziomu kultury- dzieki sojuszowi z Czechami, Mieszko I poślubił księżniczkę Dobrawę i został ochrzczony w roku 966- w roku 968 powstało w Poznaniu pierwsze biskupstwo

3. Polska w gronie państw chrześcijańskich- przyjęcie chrztu podniosło rangę księcia w Europie- podniósł sie poziom kultury - ułatwiony został kontakt ze światem Zachodu- ksiąze nabrał znaczenia w oczach ludu- duchowni stali się doradcami władcy4. Skutki chrztu- rozwój kulturalny Polski- duchowni zakładali szkoły, opiekowali się ubogimi, leczyli chorych- tworzyli biblioteki, gromadzili dzieła sztuki- zaczęły powstawać nowe budynki - kościoły i klasztory- zaczęło kształtować się jednolite polskie społeczeństwo5. W obronie granic- rozwój państwa Mieszka I zagrażał niemieckiemu margrabiemu Hodonowi- w roku 972 zaatakował polskie ziemie, do głownego starcia doszło

-

w okolicach Cedyni nad Odrą , gdzie Niemcy zostali zupełnie rozbici- zwycięstwo to utrwaliło władzę Mieszka I na Pomorzu Zachodnim Zadanie nr 20Zeszyt ćwiczeń do historii - strona 90 zadanie 2,3,4

LekcjaTemat: Polska Bolesława Chrobrego1. Misja biskupa Wojciecha- po Mieszku I władzę w Polsce objął jego syn Bolesław zwany Chrobrym- w roku 997 udzielił on wsparcia czeskiemu duchownemu biskupowi Wojciechowi w zorganizowaniu wyprawy misyjnej do plemion Prusów- w rezultacie tej misji biskup poniósł śmierć i został ogłoszony świętym, a jego szczątki zosytały uznane za relikwie i złożone w Gnieźnie2. Zjazd gnieźnieński- w roku 1000 z pielgrzymką do grobu św.Wojciecha przybył cesarz rzymski i król niemiecki Otton III- spotkanie władców zostało nazwane zjazdem gnieźnieńskim, a jego skutkiem było zawarcie przymierza między władcami- ogłoszono utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie orz biskupstw w Krakowie, Kołobrzegu i Wrocławiu

3. Panowanie Bolesława Chrobrego- śmierć Ottona III zakończyła okres dobrych stosunków z z Niemcami- Bolesław zaatakował i zajął ziemie zamieszkane przez plemiona słowiańskie Milsko i Łużyce, co zapoczątkowało wojny z Niemcami- w ich wyniku na mocy pokoju z cesarzem Henrykiem II w roku 1018, Milsko i Łużyce pozostaly przy Polsce- Bolesław najechał też w roku 1003 na Czechy i zajął stolicę Pragę, przez rok Czechy znajdowały się pod jego panowaniem- przez kilkanaście lat rządził Morawami i Słowacją- w roku 1018 zorganizował wyprawę na Ruś, pokonał księcia Jarosława Mądrego i zajął Kijów, w wyniku tej wyprawy przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie 4. Pierwszy król Polski-zwieńczeniem starań o wzmocnienie pozycji państwa polskiego była koronacja Bolesława Chrobrego w roku 1025 w Gnieźnie

- mimo wielkich zasług dla Polski jego panowanie miało też słabe strony- prowadzenie licznych wojen- wrogie nastawienie sąsiadów- niezadowolenie mieszkańców obciążonych dodatkowymi daninami w celu finansowania wojen- wszystko to stało się w późniejszych latach przyczyną poważnego kryzysu naszego państwa Zadanie domowe nr 21Zeszyt ćwiczeń strona 92 zadanie 2 i strona 94 zadanie 6

LekcjaTemat: Kryzys i odbudowa państwa polskiego 1. Kryzys państwa polskiego- po śmierci Bolesława Chrobrego, królem Polski został w roku 1025 jego syn Mieszko II - walczył z cesarstwem, wzmacniał państwo i Kościół- w roku 1031 atak cesarstwa na zachodzie i Rusi na wschodzie doprowadził do utraty Milska, Łużyc oraz Grodów Czerwieńskich- władzę w Polsce przejmuje brat Mieszka II - Bezprym, który rezygnuje z koronacji a insygnia królewskie odsyła do cesarzowi- wkrótce Bezprym zostaje zamordowany, do Polski wraca Mieszko II2. Okres zamętu i upadku- Mieszko II umiera w roku 1034, w kraju zaczyna panowac zamęt, buntują się możni, ludność chce powrotu pogaństwa, od Polski odrywa się Mazowsze i Pomorze Gdańskie- syn Mieszka II - książe Kazimierz ucieka z kraju

- w roku 1038 na Polskę napadają Czesi , ktorzy pustoszą całą Wielkopolskę, niszcząc doszczętnie Poznań i Gniezna, z którego wywożą relikwie św. Wojciecha oraz przyłączają do swojego państwa Śląsk- państwo oraz organizacja kościelna na naszych ziemiach przestają istnieć3. Odbudowa państwa polskiego- cesarz był zaniepokojony wzrostem znaczenia Czech, dlatego Kazimierz uzyskał pomoc zbrojną- w roku 1039 Kazimierz wrócił do Polski, zdobył Wielkopolskę oraz Małopolskę, głowną siedzibą państwa został Kraków- w nastepnych latach Kazimierz odzyskał Mazowsze i Pomorze Gdańskie, odebrał Czechom Śląsk- stłumił bunty ludności, przywrocił chrześcijaństwo, budował kościoły, odbudował biskupstwa- mimo, że nie odzyskał korony, dzięki swoim osiągnięciom nazywamy go Kazimierzem Odnowicielem

4. Panowanie Bolesława Śmiałego- po śmierci Kazimierza Odnowiciela, władze przejął jego syn Bolesław Śmiały- - prowadził wiele wojen, z Czechami, odzyskał Grody Czerwieńskie, włączył sie w konflikt między Grzegorzem VII i Henrykiem IV, popierając papieża- dzieki temu papież przywrócił arcybuskupstwo w Gnieźnie i w roku 1076, Bolesław został koronowany na króla Polski- niestety wybuchł przeciwko niemu bunt wspierany przez biskupa krakowskiego Stanisława- Bolesław stłumił bunt a biskupa skazał na śmierć, co wywołało oburzenie i wroku 1079 Bolesław musiał uchodzic na Węgry,gdzie w niewyjasnionych okolicznościach zmarł Zadanie domowe nr 22Zeszyt ćwiczeń strona 95 zadanie 2, strona 96 zadanie 4 i 5

LekcjaTemat: Rządy Bolesława Krzywoustego1. W Polsce Władysława Hermana- po ucieczce Bolesława Śmiałego panowanie w Polsce objął jego brat Władysław Herman- bardzo silną pozycję w czasach jego panowania posiadał jego palatyn - Sieciech- z jego pozycji nie byli zadowoleni synowie Hermana: Bolesław Krzywousty oraz jego przyrodni brat - Zbigniew- sprzymierzyli się oni przeciw Sieciechowi, pokonali jego wojska i wygnali z kraju- synowie wymusili na Hermanie podział Polski - Zbigniew dostał Wielkopolskę i Kujawy, a Bolesław - Małopolskę i Śląsk. Władysław Herman zatrzymał dla siebie Mazowsze2. Bratobójcza wojna- Władysław Herman zmarł w roku 1102, między synami wybuchł

konflikt- po czterech latach, Bolesławowi Krzywoustemu udało się zmusić Zbigniewa do opuszczenia kraju- konflikt postanowił wykorzystać cesarz Henryk V i udzielił pomocy Zbigniewowii w roku 1109 najechał Polskę- najazd udało się zatrzymać (słynna postawa obrońców Głogowa), a cesarz wycofał się z Polski- w roku 1111 zawarto porozumienie między braćmi, Bolesław zgodził się na powrót Zbigniewa do kraju, jednak wkrótce Bolesław pojmał brata, uwięził go i oślepił- Bolesław Krzywousty został jedynym władcą Polski3. Panowanie Bolesława Krzywoustego- po odparciu najazdu niemieckiego, Bolesław podjął starania o odzyskanie Pomorza Gdańskiego i Zachodniego- w roku 1116 odzyskał Pomorze Gdańskie w w roku 1122 podporzadkował sobie Pomorze Zachodnie

3. Testament Bolesława Krzywoustego- chcąc uniknąć bratobójczych walk Bolesław dokonał podziału Poslki między synów- powstał tzw. testament Boleława Krzywoustego- ustanawiał on zasadę senioratu (najstarszy syn jako senior sprawuje władzę nad pozostałymi czyli juniorami)- testament zaczął obowiązywać po śmierci Bolesława Krzywoustego w roku 1138 Zadanie domowe nr 23Zeszyt ćwiczeń str 98 zadanie 3 i strona 99 zadanie 5 i 6

LekcjaTemat: Społeczeństwo w czasach pierwszych Piastów1. W państwie Piastów- większość kraju była porośnięta puszczami- mieszkali w niewielkich osadach i grodach- w czasach Mieszka I mieszkało w naszym kraju około 1 miliona ludzi- żyli z uprawy roli i hodowli, uzywali motyk, wideł, drewnianych grabi a ziemię orano z uzyciem drewnianego rodła ciągniętego przez woły- zboża ściano za pomocą sierpów, a młócono cepami- uprawiano proso, pszenicę, jęczmień i len- hodowano owce, kozy, woły , drób, łowiono ryby , polowano 2. Obowiązki mieszkańców państwa- państwo Piastów było traktowane jak własnośc władcy- władca był najwyższym sędzią i wodzem

- poddani musieli przestrzegać prawa książęcego- musieli płacić daniny i świadczyć posługi- ich obowiązkiem było goszczenie władcy i jego orszaku- musieli stawać do naprawy umocnień grodu i pełnienia służby wartowniczej- aby zapewnić zapotrzebowanie dworu na przedmioty codziennego uzytku powstawały osady służebne- porzadek i bezpieczeństwo w państwie władca zapewniał dzięki drużynie wojów- powstanie rycerstwa Zadanie domowe nr 24Zeszyt ćwiczeń - strona 100 zadanie 3, strona 101 zadanie 4 i 5

Lekcja Temat: Trening przed sprawdzianem - powtórzenie wiadomości1. Daty:- przyjęcie chrztu przez Mieszka I- wyprawa biskupa Wojciecha- Zjazd Gnieźnieński- koronacja Bolesława Chrobrego- najazd Czechów na Polskę, spustoszenie Wielkopolski- koronacja Bolesława Śmiałego- obrona Głogowa w czasach Bolesława Krzywoustego- testament Bolesława Krzywoustego2. Pojęcia historyczne:kurhany, Słowianie, poganin, dyplomacja, margrabia, relikwie, włócznia św. Maurycego, relikwiarz, koronacja, insygnia królewskie, palatyn, senior, seniorat, testament, prawo książęce, danina, posługa, osada służebna, podgrodzie, drużyna

3. Postaci historyczne i mitolgiczne, miejsca bitew, krainy geograficzne:- bogowie słowiańscy, Mieszko I, Dobrawa, Cedynia, biskup Wojciech, Otton III, Milsko, Łużyce, Grody Czerwieńskie, Bolesław Chrobry, Mieszko II, Kazimierz Odnowiciel, Bolesław Śmiały, Władysław Herman, Zbigniew (przyrodni brat Krzywoustego), Henryk V, Głogów, Pomorze Gdańskie i Zachodnie, Bolesław Krzywousty Zanim powstała Polska Rządy Bolesława KrzywoustegoMieszko I i początki Polski Polska Bolesława Chrobrego Społ. w czas. pier. Piastów Kryzys i odbudowa państwa polskiego

LekcjaTemat: Rozbicie dzielnicowe1. Synowie Bolesława Krzywoustego w walce o władzę- Władysław otrzymał Śląsk oraz dzielnicę senioralną z Krakowem, Bolesław miał rządzić Mazowszem, Mieszko III - Wielkopolską, Henryk - ziemią sandomierską - Władysław chciał stać się jedynym władcą. ale go przegnano - w 1177 roku Kazimierz Sprawiedliwy przy wsparciu możnowładztwa i duchownych przejmuje władzę2. Dalsze rozdrobnienie kraju- w roku 1227 rządy przejmuje Leszek Biały, zwołuje do Gąsawy zjazd książąt oraz możnowładców na którym zostaje zamordowany- Polska staje się zbiorem samodzielnych, rywalizujących stron- trwający od śmierci Krzywoustego proces stopniowego podziału państwa polskiego, nazywamy rozbiciem dzielnicowym

3. Krzyżacy nad Bałtykiem- Polsce od północy zagrażali pogańscy Prusowie- najeżdżali oni zwłaszcza Mazowsze, którym władał brat Leszka Białego - Konrad Mazowiecki- w roku 1226 nakazał sprowadzic do Polski zakon krzyżacki, któremu przekazał w darze ziemię chełmińską jako siedzibę- Krzyżacy szybko podbili ziemie Prusów i stworzyli silne państwo, które stało się zagrożeniem dla osłabionej podziałami Polski4. Skutki rozbicia dzielnicowego- każdy ksiąze prowadził własną politykę- brak znaczenia Polski na arenie międzynarodowej- utrata Pomorza Gdańskiego- powstanie na naszych terenach silnego państwa krzyżackiego- najazd Mogołów (Tatarów) na Polskę w roku 1241 (bitwa pod Legnicą)

5. Rozwój kraju- wiek XVIII to czas kolonizacji czyli zakładania licznych wsi- rozpowszechniła się trójpolówka oraz nowe narzędzia- zaczęły się w tym czasie liczne lokacje miast (zakładanie)- powstawały nowe wsie , miasta, kościoły Zadanie domowe nr 20Zeszyt ćwiczeń strona 106 zadanie 2 i 3, strona 107 zadanie 4 Proszę przynieść zeszyty ćwiczeń do kontroli !!!

LekcjaTemat: Zjednoczenie Polski1. Pierwsze próby zjednoczenia Polski- rozbicie dzielnicowe stawało się coraz bardziej uciążliwe: osłabiało kraj, Polska nie potrafiła się obronić przed najazdem Prusów, Litwinów, Tatarów a potem jeszcze Krzyżaków- w XIII wieku nieudolne próby zjednoczenia podejmowali książęta śląscy, m.in. Bolesław Pobożny, który jednak zginął pod Legnicą- próby scalenia Polski podjął się książe Wielkopolski Przemysł II- przejął on w spadku Pomorze Gdańskie- w roku 1295 w Gnieźnie odbyła się jego koronacja, jednak kilka miesięcy później władca zmarł2. Walka Łokietka o władzę- po śmierci Przemysła II, do walki o zjednoczenie ziem polskich włączył się Władysław Łokietek- opanował Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie

- przeciwko niemu wystapił król czeski Wacław II, który rośćił sobie prawa do polskiej korony- Wacław II opanował Małopolskę z Krakowem, a potem Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie, zmuszając Łokietka do ucieczki z kraju- w roku 1300 w Gnieźnie odbyła się koronacja Wacława II na króla Polski- dążył on do stworzenia dobrze prosperującego państwa , powołał m.in nowych urzędników - starostów - którzy zarządzali poszczególnymi dzielnicami Polski- wygnany Łokietek uzyskał pomoc Węgier i w roku 1304 wrócił do kraju, gdzie poparła go część możnowładców i rycerzy- w roku 1305 umiera Wacław II a rok później zostaje zamordowany jego syn- droga do władzy staje dla Łokietka otworem3.Władysław Łokietek królem Polski- po śmierci Wacława III Łokietek opanował w roku 1306 Małopolskę

- ziemię sieradzko-łęczycką oraz Kujawy i Pomorze Gdańskie- Łokietek został zaatakowany przez Brandenburczyków na Pomorzu Gdańskim, poprosił więc Krzyżaków o pomoc, ale oni sami zagarnęli te ziemie w roku 1309- Łokietek w roku 1314 przjmuje władzę w Wielkopolsce a w roku 1320 za zgodą papieża koronuje się w Krakowie na króla Polski4. Konflikt z Krzyżakami- Łoketek podejmuje próbę odzyskania Pomorza Gdańskiego, droga dyplomatyczną prosi papieża o rozsądzenie sporu. Papież nakazuje zwrócić Polsce zagrabione ziemie, ale Krzyżacy nie stosuja się do jego wyroku, mało tego zajmują na dodatek w roku 1329 Ziemię Dobrzyńską- w roku 1331 Polska zostaje zaatakowana z dwóch stron , od pólnocy przez Krzyżaków , a od południa przez Czechów. Polska odpiera ataki- pod Płowcami zostaje rozbity jeden z oddziałów krzyżackich- niedługo później Krzyżacy odrywają kolejną dzielnicę Polski - Kujawy

- roku 1333 Władysław Łokietek umiera Zadanie numer 26Zeszyt ćwiczeń do historii - strona 108 - zadanie 2 oraz strona 109 zadanie 4 i 6

LekcjaTemat: Czasy Kazimierza Wielkiego1. Polska otoczona przez wrogów- nastepcą Łokietka został jego syn Kazimierz, który został koronowany w roku 1333- Polska była w trudnym położeniu, król Czeski uważał się za następcę tronum, a od północy zagrażali Krzyżacy, wroga też Polsce była Brandenburgia2. Dyplomacja zamiast wojen- król Kazimierz unikał wojen, zawierał sojusze i pokoje- zrezygnował na korzyść Czech ze Śląska , a w roku 1343 zawarł w Kaliszu pokój z Krzyżakami- przyłączy za to do Polski Ruś Halicką, a książęta mazowiecy uznali jego zwierzchnictwo3. Wielki reformator i budowniczy- ujednolicił prawo

- uporządkował zasady wydobycia soli- ozywił handel nadając przywileje mieszczanom- dbał o bezpieczeństwo kupców- sprowadzał na polskie ziemie osadników- wzniósł sieć zamków i otoczył jej murami4. Uniwersytet w Krakowie- w roku 1364 z inicjatywy króla powstała Akademia Krakowska5. Zjazd monarchów w Krakowie- w roku 1364 do Krakowa zjechali europejscy władcy , co było potwierdzeniem wzrostu znaczenia Polski- została zorganizowana wielka uczta przez bogatego mieszczanina krakowskiego Mikołaja Wierzynka Zadanie domowe nr 27Zeszyt ćwiczeń do historii - strona 110 zadanie 3 i strona 111 zadanie 4 i 5

LekcjaTemat: Unia polsko - litewska 1. Andegawenowie na polskim tronie- Kazimierz Wielki zmarł w roku 1370, jego smierć oznaczała koniec dynastii Piastów- rządy w Polsce przejął syn jego siostry - król Węgier - Ludwik z dynastii Andegawenów- Polska i Węgry były połączone unią personalną- po śmierci Ludwika za zgodą możnowładców uczyniono wyjątek i na tronie polskim zasiadła córka Ludwika - Jadwiga2. Unia polsko - litewska w Krewie- możnowałdcy chcieli aby król-Jadwiga wyszła za mąż a Polska dzikei temu mogła zawrzeć korzystny sojusz- wybór padł na Wielkiego Księcia Litewskiego - Jagiełłę- w roku 1385 w Krewie doszło do podpisania unii polsko-litewskiej: Jagiełło miał zostać mężem Jadwigi i krolem Polski

- warunkiem było przyjęcie przez Jagiełłę i całej Litwy chrztu- rok później Jagiełło przybył do Krakowa , gdzie został ochrzczony i przyjął imię Władysław3. Wielka wojna z zakonem krzyżackim- Krzyżacy pod konec XIV wieku podbili Żmudź, gdzie wybuchło powstanue przeciwko nim- Wielki Książe Litewski - Witold - udzielił pomocy Żmudzinom i Krzyżacy zaczęli przygotowania do wojny z Litwą, po stroniw Litwy opowiedziała się Polska- wojna rozpoczęła się w roku 1409, początkowo Krzyżacy odnośili zwycięstwa zajmując ziemię dobrzyńską, potem nastąpiło zawieszenie broni- latem 1410 roku wojska polsko-litewskie przekroczyły granicę państwa zakonnego- na czele wojsk krzyżacki stał wielki mistrz Ulrich von Jungingen

4. Bitwa pod Grunwaldem- do decydującego starcia doszło 15 lipca 1410 roku w pobliżu wsi Grunwald- starcie zakończyło się druzgococą klęską Krzyżaków- w roku 1411 w Toruniu zawarto pokój , Polska odzyskała ziemie dobrzyńską a Litwa Żmudź, Krzyżacy zachowali Pomorze Gdańskie5. Samodzielne rządy Władysława Jagiełły- zaciśnięto sojusz z Litwą podpisując w Horodle w roku 1413 nową unię : Litwini i Polacy będą wspólnie wybierać władcę, 50 rodów litewskich otrzymało polskie herby i przywileje- pośmierci Jadwigi Jagiełło rządził jeszcze 35 lat, długo nie mół doczekac się potomka dopiero jego czwarta żona urodziła mu dwóch synów: Władysława i Kazimierza - tym samym rozpoczęła się nowa dynastia - Jagiellonów Zadanie domowe nr 28Zeszyt ćwiczeń do historii - strona 114 zadanie 5 i strona 115 zad 6

LekcjaTemat: Czasy świetności dynastii Jagiellonów.1. Unia polsko-węgierska- w roku 1434 na tronie zasiada syn Władysława Jagiełły - Władysław III- rządy sprawowała rada opiekuńcza, której przewodniczył biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki- w roku 1440 Węgrzy obwołali Władysława III swoim monarchą2. Śmierć króla w bitwie pod Warną- w roku 1444 w miejscowości Warna doszło do bitwy Węgiersko-Polskiej , gdzie zwycięstwo odnieśli Turcy a król Władysław III poległ na polu walki3. Panowanie Kazimierza Jagiellończyka- w roku 1447 nowym królem zostaje Kazimierz Jagiellończyk- dbał o rozwój państwa, ograniczył rolę niektórych rodów

-dbał o rozwój nauki 4. Wybuch wojny 13-letniej- w wyniku niezadowolenia powstaje na terenie Państwa Krzyżackiego Związek Pruski, który wypowiedział zakonowi posłuszeństwo i rozpoczął powstanie- król Polski wydał, dokument wcielający Pomorze Gdańskie i Prusy do Królestwa Polskiego- w roku 1454 wybuchła wojna, która trwała 13 lat , dlatego nazywamy ją wojną trzynastoletnią5. Polska odzyskuje Pomorze Gdańskie- wojna przebiegała falowo, początkowo przewagę uzyskali Polacy, ale później szala zwycięstwa przechylała się na stronę krzyżacką w roku 1466 podpisano pokój w Toruniu na mocy którego Polska odzyskała Pomorze Gdańskie wraz z Malborkiem, a wielki mistrz krzyżacki został zmuszony do złożenia hołdu królowi polskiemu

LekcjaTemat : Monarchia stanowa w Polsce.

-

-

-

-