Droga mleczna

Droga Mleczna

Galaktyka

Galaktyka

To duży grawitacyjnie związany układ gwiazd, pyłu i gazu międzygwiezdnego oraz niewidocznej ciemniej materii. Przeciętna galaktyka zawiera od 10/7 do 10/12 gwiazd orbitujących wokół wspólnego środka masy.Galaktyki oprócz pojedynczych gwiazd zawierają dużą liczbę układów gwiazd oraz różnego rodzaju mgławic. Znaczna część galaktyk ma rozmiary od kilku tysięcy do kilkuset tysięcy lat świetlnych. A odległości pomiędzy galaktykami sięgają milionów lat świetlnych.Naukowcy szacują, że w widzialnym Wszechświecie istnieje 350 miliardów dużych galaktyk oraz 3,5 biliona galaktyk karłowatych. Natomiast wszystkie galaktyki tworzą 25 miliardów grup galaktyk zawartych w 10 milionach supergromad galaktyk. W jakiej galaktyce znajduje się Układ Słoneczny?

Galaktyka

Typy galaktyk wg Edwina Hupple'a (zaproponowane przez niego w 1926 roku)

Ten system dzieli galaktyki na 4 główne typy:1.) Galaktyki eliptyczne- mające regularny kształt kulisy lub elipsoidalny o gładkiej strukturze; 2.) Galaktyki spiralne- mające postać dysku z ramionami spiralnymi wychodzącymi z centralnego zgrubienia galaktycznego; 3.) Galaktyki soczewkowate- galaktyki spiralne o słabo spłaszczonym centrum, pozbawione wyraźnej struktury spiralnej, stanowią typ pośredni pomiędzy galaktyką eliptyczną a spiralą; 4.) Galaktyki nieregularne- będące efektem kolizji lub zbliżenia dwóch galaktyk, nie mają określonego symetrycznego kształtu. Jakim typem galaktyki jest Droga Mleczna?

Droga Mleczna

Droga mleczna

To galaktyka spiralna z poprzeczką, w której znajduje się m.in. Układ Słoneczny. Droga Mleczna jest również nazywana Galaktyką. Zawiera od 100 do 400 miliardów gwiazd. A jej średnica wynosi około 100 000 lat świetlnych i grubość ok. 1 000 lat świetlnych.Spoglądając na nocne niebo możemy ją dostrzec jako jasną smugę opasującą niebo. Drogę Mleczną jesteśmy w stanie dostrzec pod warunkiem przebywania w miejscu o małym lub całkowitym braku oświetlenia w około nas. A to dlatego, że oglądamy dysk Galaktyki z jej wnętrza; Układ Słoneczny znajduje się w pobliżu jego płaszczyzny. Jakie gwiazdozbiory wyznaczają kierunki (północ, południe…) Drogi Mlecznej?

Droga mleczna

Droga Mleczna najjaśniej świeci w kierunku centrum w okolicy gwiazdozbioru Strzelca. Na północy pas Drogi Mlecznej sięga gwiazdozbioru Kasjopei, a na południu do gwiazdozbioru Krzyża Południa. Ukazuje to silne nachylenie płaszczyzny równika galaktycznego do płaszczyzny ekliptyki (czyli orbity ziemskiej). W jakim kierunku porusza się Droga Mleczna?

Droga mleczna

Droga Mleczna w kosmosie porusza się w kierunku Supergromady Lokalnej. Natomiast Supergromada Lokalna przyciągana jest przez Wielki Atraktor, czyli olbrzymie skupisko galaktyk zgrupowanych w gromady i supergromady. Oddziaływanie pomiędzy Drogą Mleczną a Wielkim Atraktorem powoduje, że porusza się one w kierunku jego centrum z prędkością ponad 2 milionów kilometrów na godzinę. Ciekawostka: 1.) Według greckiej mitologii Droga Mleczna powstała z kropli rozlanego mleka Hery, która odepchnęła Heraklesa, nie chcąc go karmić. 2.) 80 % Amerykanów nie widzi już Drogi Mlecznej. Spowodowane jest to nadmiernym oświetleniem miast. Jak sądzicie ile lat ma Droga Mleczna?

Droga mleczna

Wiek Drogi Mlecznej

W 2004 roku grupa astronomów (w skład ekipy wchodziły następujące osoby: Luca Pasquini, Piercarlo Bonifacio, Sofia Randich, Daniele Galli oraz Raffaele G. Gratton) oszacowała wiek Galaktyki na podstawie pomiaru zawartości berylu w gwiazdach gromady kulistej NGC 6397 na 13,6 ± 0,8 miliarda lat. Jak wygląda Droga Mleczna?

Droga mleczna

Droga mleczna jest dużą galaktyką spiralną o masie 10/12 mas Słońca. Natomiast dysk galaktyczny ma od 100 do 120 tysięcy lat świetlnych średnicy. Spoglądając na Drogę Mleczną z boku przypomina ona dysk z soczewkowatym zgrubieniem w środkowej części. Centrum Drogi Mlecznej leży około 28 000 lat świetlnych od Słońca, a z Ziemi widoczne jest w gwiazdozbiorze Strzelca. Położenie Układu Słonecznego wewnątrz dysku galaktycznego powoduje, że badanie jej struktury jest utrudnione. Ile wynosi orbitalna prędkość Układu Słonecznego?

Droga mleczna

Orbitalna prędkość Układu Słonecznego wynosi około 268 km/s. Natomiast orbitalna prędkość gwiazd w dysku poza zgrubieniem centralnym zależy słabo od odległości od jądra (tzw. płaska krzywa rotacji) i przeważnie wynosi ponad 200 km/s. Oznacza to, że okresy obiegu różnią się znacznie pomiędzy gwiazdami znajdującymi się w różnych odległościach od centrum.Galaktyka nie rotuje jak ciało sztywne (ciało fizyczne, którego elementy [części, punkty materialne] nie mogą się względem siebie przemieszczać), a jej zauważalna struktura jest, taka jak u innych galaktyk spiralnych; efektem dynamicznym przypominającym falę stojącą (fala gęstości). Jak nazywają się cztery główne oraz mniejsze ramiona Drogi Mlecznej?

Droga mleczna

Ramiona Drogi Mlecznej

1.) Cztery główne ramiona Drogi Mlecznej:- Ramię Strzelca;- Ramię Węgielnicy (Ramię Łabędzia, Ramię Zewnętrzne);- Ramię Perseusza;- Ramię Krzyża (Ramię Tarczy).2.) Mniejsze ramiona Drogi Mlecznej:- Ramię Oriona;- Bliskie Ramię Trzech Kiloparseków;- Dalekie Ramię Trzech Kiloparseków. Czy wymienione powyżej ramiona są wszystkimi jakie Droga Mleczna posiada?

Droga mleczna

Ciężko jest naukowcom ustalić liczbę ramion w Drodze Mlecznej z powodu położenia z jakiego ją obserwujemy. Oglądamy ją od wewnątrz, dodatkowe utrudnienie stanowi przesłonięcie części galaktyki przez pył kosmiczny wokół jądra. Naukowcy prowadzący badania struktury przeprowadzają je za pomocą obserwacji wodoru atomowego oraz tlenku węgla. Odległości między Ramieniem Oriona a Ramieniem Perseusza (mierzona w pobliżu Słońca) wynosi około 6 500 lat świetlnych. Czy wiecie co to jest halo?

Droga Mleczna

Dysk otoczony jest kulistym halo (sferyczny obszar otaczających dysk galaktyk spiralnych) w którego skład wchodzą stare gwiazdy oraz ok. 200 gromad kulistych. Promień halo może wynosić nawet 300 000 lat świetlnych (jest to odległość większa niż dzieląca nas od satelitów Drogi Mlecznej i ponad 10% odległości do Galaktyki Andromedy). Czy to prawda, że Droga Mleczna wchłania mniejsze galaktyki?

Droga Mleczna

W Centrum Galaktyki znajduje się supermasywna czarna dziura, a zjawiska towarzyszące jej istnieniu manifestują się jako źródło promieniowania Sagittarius A (obiekt astronomiczny, który jest jasnym i bardzo zwartym źródłem radiowym w centrum Drogi Mlecznej), a także liczne gwiazdy i pył.Wiadomo, że Droga Mleczna wchłonęła mniejsze galaktyki, po których pozostały grupki gwiazd odmiennych od innych będących w jej obszarze. Galaktyki karłowate w gwiazdozbiorze Strzelca i Wielkiego Psa aktualnie są w trakcie wchłaniania.Natomiast w centralnej części poprzeczki Drogi Mlecznej zaobserwowano pierścień przypominający kształtem symbol nieskończoności z dwoma płatami skierowanymi na boki. Oba płaty są dowodem, że ta nieznana wcześniej struktura jest wyraźnie skręcona. Sam pierścień rozciąga się na przestrzeni 600 lat świetlnych. Jakie ramie znajduje się pomiędzy Ramieniem Krzyża a Ramieniem Perseusza?

Ramię Strzelca

Ramię Strzelca- jest jednym z większych ramion spiralnych Drogi Mlecznej. To ramię jest jednym z czterech głównych ramion naszej Galaktyki. Każde z ramion spiralnych jest długim, wijącym się, rozproszonym strumieniem gwiazd, wychodzącym z jądra galaktyki. Takie gigantyczne struktury nieraz składają się z miliardów gwiazd. W tym wypadku Ramię Strzelca należy do największych ramion spiralnych naszej Galaktyki.Początek Ramienia Strzelca jest na końcu centralnej poprzeczki Drogi Mlecznej, a wraz z Ramieniem Węgielnicy jest jednym z dwóch głównych ramion spiralnych Galaktyki.Gęste, wewnętrzne ramię Strzelca znajduje się pomiędzy Ramieniem Krzyża oraz Ramieniem Perseusza i jego prawdopodobną odnogą- Ramieniem Oriona. Nazwa ramienia odnosi się do konstelacji Strzelca, w którym jest ono obserwowane. Na ile części dzieli się Ramię Strzelca?

Ramię Strzelca

Ramię Strzelca dzieli się na dwie części: 1.) część wychodząca z poprzeczki; 2.) część zewnętrzna, czasami nazywana Ramieniem Kila. Kilka wybranych obiektów położonych w Ramieniu Strzelca: - Mgławica Laguna; - Gromada Dzika Kaczka; - Mgławica Orzeł; - Mgławica Omega; - gromada otwarta Messier 18; - Mgławica Trójlistna Koniczyna; - gromada otwarta Messier 21; - chmura gwiazd Messier 24; - gromada otwarta Messier 26; - gromada kulista Messier 55; - Mgławica Carina.

Jak możemy inaczej nazwać Ramię Węgielnicy?

Ramię Węgielnicy

Ramię Węgielnicy (nazywany również Ramię Łabędzia lub Ramię Zewnętrzne)- jedno z większych (oraz głównych) ramion spiralnych Drogi Mlecznej. To ramię jest jednym z czterech głównych ramion naszej Galaktyki. Ramię Węgielnicy- jest łukiem o promieniu około 15 500 parseków. Ramię to rozciąga się od centralnej poprzeczki poza Ramię Perseusza. Nazwy ramienia odnoszą się do konstelacji Węgielnicy i Łabędzia, w których ramię to jest obserwowane. Jakie ramie znajduje się pomiędzy Ramieniem Węgielnicy a Ramieniem Strzelca?

Ramię Perseusza

Ramię Perseusza- jest jednym z większych ramion spiralnych Drogi Mlecznej. Ramię to wchodzi w skład czterech głównych ramion naszej Galaktyki. Ramię Perseusza- jest łukiem o promieniu ok. 10 700 parseków. Ramię to znajduje się pomiędzy Ramieniem Węgielnicy a Ramieniem Strzelca. Nazwa ramienia odnosi się do konstelacji Perseusza, w którym jest obserwowane. Natomiast Ramię Oriona, w którym znajduje się Układ Słoneczny oraz Ziemia, może być odnogą Ramienia Perseusza, chociaż może stanowić także niezależny segment struktury spiralnej Galaktyki. Jak możemy inaczej nazwać Ramię Krzyża?

Kilka wybranych obiektów położonych w Ramieniu Perseusza:- Mgławica Kraba;- gromada otwarta Messier 36;- gromada otwarta Messier 37;- gromada otwarta Messier 38;- gromada otwarta Messier 52;- gromada otwarta Messier 103.

Ramię krzyża

Ramię Krzyża (nazwany również Ramię Tarczy, Ramię Tarczy-Centaura)- jest jednym z dwóch największych ramion spiralnych Drogi Mlecznej. Po za tym to ramię jest jednym z czterech głównych ramion naszej Galaktyki. Rozciąga się pomiędzy dwoma mniejszymi: Ramieniem Węgielnicy i Ramieniem Strzelca. Ramię to rozciąga się od konstelacji Tarczy do konstelacji Krzyża Południa, od których wzięto nazwę. W Ramieniu Krzyża znajdują się bogate obszary formowania gwiazd. Następne ramię (które wchodzi w skład mniejszych ramion) nazywa się tak samo jak gwiazdozbiór, który na nocnym niebie w Polsce pojawia się od października i jest widoczny do końca lutego?

Ramię Oriona

Ramię Oriona- jest ramieniem spiralnym Drogi Mlecznej, zawierającym Układ Słoneczny w tym Ziemię. Ramię jest dużą strukturą, choć mniejszą od głównych ramion Galaktyki.Nazwę Ramię Oriona zawdzięcza największemu nagromadzeniu jego gwiazd w gwiazdozbiorze Oriona. Położone jest pomiędzy dwoma z czterech głównych ramion spiralnych Galaktyki: Ramieniem Strzelca i Ramieniem Perseusza. Przypuszczalnie jest odnogą Ramienia Perseusza, choć także może być niezależnym segmentem struktury spiralnej.Wewnątrz Ramienia Oriona, Układ Słoneczny oraz Ziemia są położone blisko wewnętrznej krawędzi w Bąblu Lokalnym (obszar przestrzeni kosmicznej o małej gęstości materii międzygwiazdowej, wewnątrz którego aktualnie znajduje się Słońce, ok. 8 000 parseków (26 000 lat świetlnych) od Centrum Galaktyki. Jakie ramię odkryto w połowie lat 50. XX wieku przez Hugona van Woerdena i współpracowników?

Bliskie Ramię...

Bliskie Ramię Trzech Kilopraseków- jedno z mniejszych i słabo widocznych ramion spiralnych Drogi Mlecznej. Bliskie Ramię Trzech Kilopraseków odkryto w połowie lat 50. XX wieku przez Hugona van Woerdena i współpracowników. Zlokalizowany jest w odległości 10 000 lat świetlnych od jądra Drogi Mlecznej, po tej samej stronie co Słońce. W jakim roku odkryto Dalekie Ramię Trzech Kiloparseków?

Dalekie ramię...

Dalekie Ramię Trzech Kiloparseków- jedno z mniejszych i słabo widocznych ramion spiralnych Drogi Mlecznej. Dalekie Ramię odkryto w 2008 roku. W przeciwieństwie do innych ramion naszej Galaktyki nie zostało ono odkryte poprzez obserwację, lecz przez analizę danych astrometrycznych. Położone jest w odległości ok. 10 000 lat świetlnych od jądra Drogi Mlecznej, po przeciwnej stronie niż Słońce.Ramię to wyróżnia skompresowany gaz międzygwiezdny przepływający wzdłuż obu stron centralnej poprzeczki naszej Galaktyki.Ciekawostka:Obecność Bliskiego i Dalekiego Ramienia Trzech Kiloparseków (wewnętrznych ramion spiralnych Drogi Mlecznej) została zarejestrowana przez Toma Dame’a i Patricka Thaddeusa w danych radiowych ukazujących emisję cząsteczek tlenku węgla w płaszczyźnie Galaktyki. Z jakimi galaktykami graniczy Droga Mleczna?

Ramiona Drogi mlecznej

Sąsiednie galaktyki

W sąsiedztwie Drogi Mlecznej pojawia się Galaktyka Andromedy i Galaktyka Trójkątna, są one głównymi elementami Grupy Lokalnej Galaktyki. Składa się na nie zbiór 54 galaktyk położonych blisko siebie i powiązanych grawitacyjnie. Większość z nich to galaktyki karłowate lub nieregularne. Wiele spośród galaktyk karłowatych z powodu małej jasności pozostaje nieodkryta. Jaka z najbliższych galaktyk jest podobna do Drogi Mlecznej?

Sąsiednie galaktyki

Najbliższą galaktyką podobną do Drogi Mlecznej jest spiralna Galaktyka Andromedy, widoczna w gwiazdozbiorze Andromedy. Posiada ona większe rozmiary i zawiera więcej gwiazd, ale ma mniejszą masę, co najprawdopodobniej wynika z większej ilości ciemnej materii w Drodze Mlecznej.Ciekawostka:Przewiduje się, że za ponad 3 miliardy lat dojdzie do zderzenia Galaktyki Andromedy z Drogą Mleczną. Zderzenie zapewne nie zniszczy Układu Słonecznego, gdyż z uwagi na wielkie odległości pomiędzy gwiazdami prawdopodobieństwo przejścia innej gwiazdy przez Układ Słoneczny lub niedaleko niego jest bardzo małe. Jednak z pewnością jego ruch wokół centrum Galaktyki zmieni się nieodwracalnie, wraz z postępującymi zmianami w obu zlewających się galaktykach. Prawdopodobnie trafi on na dalszą orbitę wokół powstającego jądra nowej galaktyki eliptycznej.

wIDEO I

Nagrania Drogi Mlecznej.

wIDEO II

Droga Mleczna w trzech wymairach.

WIdeo III

Mgławica

Mgławica

Mgławica to obłok gazu i pyłu międzygwiezdnego lub bardzo rozległa otoczka gwiazdy. W kosmicznej przestrzeni liczne obłoki gazu pozostają niewidoczne. Możliwe są do wykrycia tylko dzięki analizie ich widma w niewidzialnych dla oka zakresach. Międzygwiazdowy ośrodek gromadzi się w spiralnych ramionach galaktyki i jest w ciągłym ruchu. A jego tworzywo stanowią w 99% wodór i hel, natomiast resztę stanowią inne gazy oraz pył. Do mgławic należą także:- obłoki molekularne- które składają się głownie z wodoru dwuatomowego i tlenku węgla, ich temperatura wynosi ok. 10 K. Miejscami zbijają się w gęste skupiska, dając początek nowym gwiazdom. Rozmiary, temperatura i skład molekularny obłoku warunkują rozmiary oraz przebieg życia rodzących gwiazd (np. Mgławica Oriona).

Mgławica

Typy mgławic:1.) Ciemne- całkowicie pochłaniają światło widzialne i nadfioletowe: miejsce powstania gwiazd;2.) Refleksyjne- o słabym blasku, które pochodzi od odbitego i rozproszonego światła gwiazd;3.) Emisyjne- są jasne, gdzie gaz ogrzewany jest do ok. 10 000 K przez promieniowanie pobliskich gorejących gwiazd;4.) Planetarne- zewnętrzne warstwy umarłej gwiazdy ogrzewane przez znajdującego się w ich wnętrzu białego karła.

SŁOWNICZEK

sŁOWNICZEK

Ramię spiralne- to region gwiazd rozchodzących się od centrum galaktyk spiralnych. Długie i cienkie regiony układają się w kształt podobny do spirali. Różne typy galaktyk spiralnych w klasyfikacji posiadają różne struktury ramion spiralnych np.: galaktyki, które mają duże jądro i słabo rozwinięte ramiona oraz takie które są typem przejściowym pomiędzy dwoma są gęsto owinięte ramionami. Natomiast galaktyki z małym jądrem i bardzo silnie rozwiniętymi ramionami spiralnymi, mają luźne ramiona. W każdym z tych przykładów ramiona spiralne zawierają wiele młodych gwiazd.

Dysk galaktyczny- to gwiazdy, gromady gwiazd i materia międzygwiazdowa znajdujące się w płaszczyźnie galaktyki i obiegające centrum galaktyki w tej płaszczyźnie. Galaktyczne dyski posiadają typy galaktyk: spiralne (bez poprzeczki, z poprzeczką i pośrednich typów) oraz soczewkowate.

Dziękuję!

I do zobaczenia ;-)