Przedwiośnie, cykl lekcji.

Stefan Żeromski,,Przedwiośnie"

Cykl lekcji poświęcony lekturze

Lista tematów

„I my sami jeszcze nie wiemy, co i jak […]. To dopiero przedwiośnie nasze”, czyli głos Stefana Żeromskiego w dyskusji na temat kształtu niepodległego państwa polskiego.

"Przedwiośnie" jako powieść o dojrzewaniu

Polska widziana oczyma Cezarego Baryki

Obraz rewolucji w ,,Przedwiośniu"

Gracias

,,Przedwiośnie" jako powieść o dojrzewaniu

„Odzywa się we mnie głos jakiś wewnętrzny, który ilekroć się odzywa, odwodzi mię zawsze od tego, cokolwiek w danej chwili zamierzam czynić, sam jednak nie pobudza mię do niczego...”.

Motto lekcji z ,,Obrony Sokratesa"

Kim jest cezary Baryka?

Jak go oceniasz?Czy zyskał Twoją sympatię?

Etapy życiowe cezarego baryki

Biorąc pod uwagę losy bohatera opisane w książce Żerom-skiego możemy wy-różnić pięc etapów życia Cezarego.

Głównym bohaterem Przedwiośnia Stefana Żeromskiego jest Cezary Baryka, w powieści czasem nazywanym przez narratora Czarusiem. Postać poznajemy już w Rodowodzie, w którym przedstawione zostały szczegóły pochodzenia Cezarego oraz wczesne dzieciństwo chłopca. Tak więc wiemy, że był on jedynym synem Seweryna Baryki, człowieka dobrze sytuowanego oraz Jadwigi Barykowej z domu Dąbrowskiej.

Dzieciństwo

Seweryn Baryka całą duszę wkładał w synka, w zdrowego i zażywnego Czarusia. Chłopiec ten miał od najwcześniejszych lat najdroższe nauczycielki francuskiego, angiel-skiego, niemieckiego i polskiego języka, najlepszych, drogo płatnych korepetytorów, gdy poszedł do gimnazjum. Uczył się wcale nieźle, a raczej uczyłby się był znakomicie, gdyby rozkochani w nim rodzice nie przeszkadzali swymi trwogami i pieszczotami, czy aby się nie przepracowuje i nie wysila zanadto.

• 1. Określ pochodzenie społeczne Cezarego (czym zajmowali się jego rodzice?)
• 2. Opisz jego stosunki z rodzicami
• 3. Opisz model wychowania panujący w domu Baryków
• 4. Znaczenie takiego rodowodu.

JAKI WPŁYW NA DOJRZEWANIE BOHATERA MIAŁA I WOJNA ŚWIATOWA I REWOLUCJA?

1. Opisz sytuację rodzinną Cezarego 2. Podaj wiek bohatera 3. Jaki jest jego stosunek do idei rewolucyjnej? 4. Wpływ tego okresu na dalsze życie

JAKI WPŁYW NA DOJRZEWANIE BOHATERA MIAŁ PRZYJAZD DO POLSKI I WOJNA Z BOLSZEWIKAMI?

1. Podaj powód przyjazdu 2. Jak wypadła konfrontacja wizji szklanych domów z rzeczywistością? 3. Podaj motywy wstąpienia do wojska 4. Wskaż najważniejsze przeżycia wojenne 5. Znaczenie tego okresu w życiu bohatera

Gracias

JAKI WPŁYW NA DOJRZEWANIE BOHATERA MIAŁ PRZYJAZD DO NAWŁOCI?

1. Opisz tryb życia w nawłociańskim dworze 2. Pierwsze namiętności miłosne 3. Wpływ tego okresu na życie Cezarego

JAKI WPŁYW NA DOJRZEWANIE BOHATERA MIAŁ PRZYJAZD DO WARSZAWY?

1.

3.

2.

Sens obecności Cezarego w robotniczym pochodzie na Belweder?

. Przedstaw racje komunistów. Jak się do nich ustosunkował?

Poznanie poglądów Szymona Gajowca. Jak się do nich ustosunkował?

Dalsze losy?

Gracias

W jaki sposób ukształtowała się świadomość i postawa społeczna bohatera?Czy jest on człowiekiem kształtowanym przez wydarzenia czy odwrotnie? Do czego dojrzał: do znalezienia swojej wielkiej idei czy do uznania swego życia za bankructwo?

Cezary Baryka to młody bohater, który poszukuje swojego miejsca w świecie, swojej tożsamości. Wiele czynników ma wpływ na jego dojrzewanie i edukację. Spośród tych czynników najważniejsze są dwa: wpływ takich osób, jak ojciec Cezarego oraz Gajowiec (to dwa autorytety, z którymi Cezary musi się zmierzyć, konfrontując ich marzenia z rzeczywistością), ważna jest również osobowość i charakter bohatera, w tym takie cechy, jak: bunt, krytycyzm, poczucie społecznej niesprawiedliwości, idealizm, niecierpliwość, wrażliwość.

Cezary Baryka jest człowiekiem poszukującym swojej wielkiej idei; outsiderem; głównym rysem jego charakteru jest przekora; młody gniewny; wieczny oponent.

OBRAZ 3. ChŁodek

Gracias

Napisz krótkie opowiadanie na jeden z następujących tematów:1. Co by było, gdyby ojciec Cezarego nie opuścił Baku i nie zostawił syna pod opieką matki? 2. Co by było, gdyby Cezary nie spotkał ojca w Baku? 3. Co by było, gdyby Cezary nie spotkał Lulka w Warszawie? 4. Co by było, gdyby Cezary nie spotkał Gajowca? 5. Co by było, gdyby Cezary nie przebywał w Nawłoci i nie spotkał Laury? 6. Co by było, gdyby Cezary pojechał do Moskwy, a nie do Polski?

ZADANIE DOMOWE!

Polska widziana oczami Cezarego Baryki

OBRAZ 1.

Przygraniczne miasteczko polskie:

Przeczytaj Tekst!

• Jakie uczucia towarzyszą Cezaremu?
• Czego oczekiwał?

OBRAZ 2. NAWŁOĆ

NAWŁOĆ!Odszukaj odpowiednie fragmenty!

• Jak w powieści ukazana została Nawłoć?
• Jaki nastrój tam panuje?
• Jak mieszkańcy spędzają w tym dworku czas? Czym się zajmują?

VS

SOPLICOWO

NAWŁOĆ

CHŁODEK!Odszukaj odowiednie fragmenty!

• Jak opisana została sytuacja chłopów?
• Jak chłopi spędzają czas?
• Jak wyglądają ich domy?
• Czy się interesują?
• Kin są komornicy?

Obraz dzielnicy żydowskiej w Warszawie

Obejrzyj film! Odszukaj odpowiednie fragmenty!

Jak powstała dzielnia żydowska?Jak wyglądały mieszkania Żydów? Jak Batyka widzitamtejszymch mieszkańców?

PODSUMUJMY!

„I my sami jeszcze nie wiemy, co i jak […]. To dopiero przedwiośnie nasze”, czyli głos Stefana Żeromskiego w dyskusji na temat kształtu niepodległego państwa polskiego.

Wprowadzenie!

Zwolennik rewolucji?

Mit romantyczneji mesjanistycznej wiary

Czas nadziei, niepokoju, rozczarowań

Dlaczego Żeromski napisał ,,Przedwiośnie"?

Narodziny ,,przedwiośnia"

Data ukończenia powieści.

Jakim krajem było młode państwo polskie tuż po odzyskaniu niepodległości? Dlaczego Żeromski uczynił bohaterem swojej powieści młodego człowieka? Jakie jest przesłanie powieści?

Młode państwo polskie było krajem zniszczonym, biednym, słabym gospodarczo, hamującym konieczne reformy, niewolnym od korupcji i partyjnych rozgrywek. Cezary jest symbolem młodych Polaków, którzy są rozczarowani sytuacją w kraju, a przecież to od nich zależy jego los. Przesłanie powieści: ostrzeżenie przed skutkami zaniechanych reform.

Opisz Polskę widzaną oczyma:

2.

1.

3.

5.

4.

6.

„I my sami jeszcze nie wiemy, co i jak [...]. To dopiero przedwiośnie nasze. Wychodzimy na przemarznięte role i oglądamy dalekie zagony. Bierzemy się do własnego pługa, do radła i motyki, pewnie że nieumiejętnymi rękami. Trzeba mieć do czynienia z cuchnącym nawozem, pokonywać twardą, przerośniętą caliznę”

ZNACZENIE TYTUŁU!

KONTEKST! Obywatel G. C. - Nie Pytaj O Polskę

A Czym dla Ciebie jest polska?

Obraz rewolucji w ,,Przedwiośniu".

Rewolucja - gwałtowny przewrót polityczny i społeczny polegający na obaleniu starego ustroju i ustanowieniu nowego.

KILKA FAKTÓW!

Gracias

• Gdzie rozgrywa się początek akcji utworu i w jakim czasie? • Jak rodzice Baryki przyjmują wiadomość o rewolucji? • Jakie zasady wpajano Cezaremu w domu rodzinnym? • Jaki był stosunek Cezarego do rewolucji? • Dlaczego Cezary uważa, że rewolucja jest historyczną koniecznością?

Przydatne cytaty

Przeczytaj tekst I wykonaj polecenia

Ćwiczenie 3.

TEKST!

Ćwiczenie 4.

Ćwiczenie 1.

Ćwiczenie 2.

Ćwiczenie 5. ***

SZKLANE DOMY

Motyw szklanych domów pojawia się w opowieści Seweryna Baryki. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku wraca on do Baku, by odnaleźć rodzinę. Dowiaduje się, że jego żona zmarła. Namawia syna – Cezarego – by wyruszył z nim do odrodzonej ojczyzny. By zachęcić chłopaka do wyjazdu, opowiada mu o szklanych domach, które są budowane w Polsce.

Co ważne...

Obraz rewolucji jest ponury. Żeromski pokazał realne konsekwencje przewrotów rewolucyjnych na dwóch planach: ogólnym, dotyczącym mieszkańców Baku, i szczegółowym, obejmującym dzieje rodziny Baryków. Rewolucja zapowiadała się jako przywrócenie sprawiedliwości społecznej i likwidacja nierówności klasowych, ale ostatecznie przyniosła jedynie chaos i destrukcję, gwałt i śmierć, wyzwoliła w ludziach najniższe instynkty.

Po powrocie z Nawłoci do Warszawy Baryka tkwi w impasie politycznym pomiędzy rewolucyjną opcją Lulka a pozytywnym programem Szymona Gajowca. Zakończenie powieści pozostaje sprawą otwartą. Cezary Baryka idzie na czele manifestacji komunistycznej, ale ten jego gest wygląda raczej na wyraz ogólnej niezgody niż na jednoznaczną deklarację polityczną.

Przedstawicielem idei rewolucji będzie później Lulek, kompromitowany przez autora na wiele sposobów.

Obejrzyj plakaty propagandowe z czasów wojny polsko‑bolszewickiej.

Podsumujmy!

Cezary Baryka podczas spotkania komunistów

Ćwiczenie 3.

Ćwiczenie 1.

TETKST!

Ćwiczenie 2.

Ostrzec, przerazić, odstraszyć!

Powiedz, jaki był efekt błędnego odczytania powieści.

Wyjaśnij, jaki był cel napisania Przedwiośnia przez Stefana Żeromskiego.

Dziękuję!Zuzanna Fijałkowska