Mapa jako obraz Ziemi

Mapa jako obraz Ziemi

opracowała Aneta Krasińska

MAPA:obraz powierzchni Ziemi (ciała niebieskiego) lub jejczęści przedstawiony napłaszczyźnie,w ściśle określonym zmniejszeniu (skali), w odwzorowaniu kartograficznym(matematycznym sposobieprzeniesienia powierzchnikuli na płaszczyźnie),za pomocą graficznych znaków umownych(wyjaśnione są one w legendzie mapy), z zastosowaniem generalizacjikartograficznej (uproszczenia elementów mapy).

GLOBUS – wierny model Ziemi. Powierzchnia Ziemi przedstawiona jest w rzucie na kulę, dzięki czemu zostają zachowane: stała skala, stosunki powierzchni, geometryczne podobieństwo zarysów planety. Układ południków i równoleżników na powierzchni kuli ziemskiej (globusie) nazywamy SIATKĄ GEOGRAFICZNĄ

Odwzorowaniem kartograficznym nazywamy sposób przeniesienia siatki geograficznej z powierzchni odniesienia (elipsoidy obrotowej), na płaszczyznę mapy. Siatka kartograficzna jest tym samym układem południków i równoleżników na płaszczyźnie

BLOKDIAGRAM ilustruje powierzchnię Ziemi (za pomocą znaków kartograficznych) przy nachylonym kącie widzenia (w rzucie perspektywicznym). Bardzo często jest połączony z przekrojami pionowymi (profilami) powierzchni Ziemi. Blokdiagramy świetnie ilustrują relacje występujące pomiędzy rzeźbą terenu a budową geologiczną danego obszaru.

PLAN – obraz niewielkiego obszaru powierzchni Ziemi wykonany w rzucie poziomym, np. miasta, dzielnicy (dla obszarów o powierzchni nie większej niż 750 km2). Od mapy różni się tym, że: *nie uwzględnia krzywizny Ziemi,*nie posiada zniekształceń wynikających z zastosowania odwzorowania kartograficznego; *nie ma siatki kartograficznej, sporządzany jest w siatce kwadratowej; *jest wykonywany w znacznie większych skalach niż mapy.

Generalizacja kartograficzna jest działaniem, któremu musi zostać poddana praktycznie każda tworzona mapa, ponieważ nie jest możliwe przeniesienie wszystkich występujących obiektów na zmniejszoną mapę.Jej istotą jest wybór do przedstawienia na mapie najważniejszych treści oraz ich celowe uogólnienie.

SKALA MAPY określa stopień zmniejszenia odległości przedstawionej na mapie w stosunku do odpowiedniej odległości w terenie. Wyróżniamy następujące rodzaje skali: SKALA LICZBOWA, SKALA MIANOWANA, SKALA LINIOWA (PODZIAŁKA), SKALA POLOWA.

ZADANIE 1Na mapie w skali 1 : 1 000 000 długość odcinka AB wynosi 3,4 cm. Ile wynosi długość tego odcinka w terenie? ZADANIE 2 Odległość w linii prostej między Krakowem i Kielcami zmierzona na mapie w skali 1 : 500 000 wynosi 20,2 cm. ZADANIE 3 Wiedząc, że odległość pomiędzy dwoma miastami na mapie wynosi 2 cm, zaś odległość w terenie jest równa 40 km, podaj skalę liczbową i mianowaną, w której została sporządzona mapa.

SKALA POLOWA to stosunek pola powierzchni figury na mapie do pola odpowiadającej jej figury w terenie Sposób otrzymania skali polowej dla mapy w skali 1 : 200 000 skalę liczbową zamieniamy na mianowaną: skala liczbowa: 1 : 200 000 skala mianowana (po zamianie): 1cm – 2 km w celu uzyskania skali polowej: obie strony skali mianowanej (w naszym przykładzie 1cm – 2 km) podnosimy do kwadratu: (1 cm)2 – (2 km)2 uzyskujemy wynik – naszą skalę polową: 1 cm2 – 4 km2 czytamy: powierzchnia 1 cm2 na mapie odpowiada 4 km2 w terenie

ZADANIE 4 Na mapie w skali 1 : 300 000 powierzchnia jeziora wynosi 4 cm2 Oblicz rzeczywistą powierzchnię tego jeziora. ZADANIE 5 Na mapie w skali 1: 10 000 zaznaczono sad za pomocą sygnatury powierzchniowej o wymiarach 4 cm x 5 cm. Jaka jest powierzchnia rzeczywista tego sadu w hektarach?