instrumenty perkusyjne

Instrumenty

Perkusyjne

o określonej wysokości dźwięku.

kotły

Włoski; TimpaniPartytura; Tmp. Skala; F-c (większy kocioł) B-f (mniejszy kocioł) Zapis; klucz basowy

Przykłady; L. van Beethoven-Koncert skrzypcowy D-dur op, 61 (początek) E.Grieg-Koncert fortepianowy a-moll op. 16 (początek)

Idiofony Metalowe

Instrumentami tego typu o określonej wysokości brzmienia są dzwonki sztabkowe i klawiszowe, czelesta, wibrafon i dzwony rurowe (orkiestrowe)

Dzwonki

Przykład; W.A. Mozart- Akt I: Glockenspiel

Włoski; CampanelliPartytura; Cmpli.

Dzwonki Sztabkowe

Skala; b1-c4 Mają szereg metalowych płytek o różnej wielkości, ułożonych klawiaturowo na drewnianej ramie. Sztabki drgają pod wpływem uderzeń pałeczkami o główkach gumowych, stalowych lub drewnianych.

Dzwonki Klawiszowe

Skala; g1-c4 Składają się z szeregu metalowych płytek ułożonych w płaskim pudle, połączonych prostym mechanizmem młotkowym z klawiszami. Dają możliwość gry wielogłosowej

Oba rodzaje dzwonków zapisuje się w kluczu wiolinowym o oktawę niżej od brzmienia.

czelesta

Włoski; Celesta Partytura; Cel. Skala; c1-c5 Zapis; Jak na fortepianie o oktawę niżej od brzmienia. Jest udoskonaleniem dzwonków klawiszowych. Zbudowana jest w kształcie fisharmonii, posiada sztabki metalowe połączone z klawiszami mechanizmem młotkowym. Dźwięk wzmacniany jest przez drewniane rezonatory. Pedał służy do tłumienia drgań.

Przykłady; P.Czajkowski-Dziadek do orzechów: Taniec wróżki, Taniec Chiński S.Moniuszko-Straszny dwór. Aria z kurantem (Stefan)

wibrafon

Włoski; VibrafonoPartytura; Vbr. Skala; (f)c1-f3(c4) Zapis; Klucz Wiolinowy

Jest instrumentem pokrewnym nieklawiszowym dzwonkom, używany głównie w muzyce rozrywkowej.Dźwięk sztabek metlowych wzmacniany jest przez rezonansowe rury umieszczone pod sztabkami. W każdej są wiatraczki (tremulanty) poruszane przez motorek elektryczny. Obracając się powodują wibrację dźwięku. Pedał służy do tłumienia drgań. Można też używać wibrafonu z nieczynnymi tremulantami. Do gry służą drewniane pałeczki- dwie lub cztery, obciągnięte filcem.

Przykład; A. Berg - Suita z opery Lulu

Dzwony Rurowe

Włoski; Campane Partytura; Cmp. Skala; c-f1 przy 18 rurach, c-c1 przy 13 rurach. Zapis; klucz wiolinowy o oktawę wyżej

Najnowsze dzwony mają dwa rzędy rur wiszących pionowo na wspólnej ramie i ułożonych na wzór klawiatury fortepianu. W pierwszym rzędzie wiszą rury nastrojone na dźwięki c d e f itd., w drugim nieco wyżej rury nastrojone na dźwięki cis dis fis itd. Dźwięk powstaje przez uderzenie w górnym końcu drewnianym młotkiem obciągniętym skórą lub filcem. Pedał służy do tłumienia dźwięku. Są też dzwony o mniejszej ilości rur ułożonych w jednym rzędzie i bez pedału.

Przykłday; P. Czajkowski-Rok 1812 (Koda) H. Berlioz- Symfonia Fantastyczna; Finał R. Leoncavallo- Pajace: Chór farmerów

Idiofony drewniane o określonej wysokości brzmienia to; marimbafon i ksylofon.

Idiofony Drewniane

Marimbafon

Włoski; MarimbafonoPartytura; Mar. Skala; c1 - c4 lub c - c4Notacja; Klucz Wiolinowy

Ksylofon

Włoski; SilofonoPartytura; Xlf. Skala; g-c4 Zapis; Klucz Wiolinowy

Tradycyjny ksylofon ma szereg sztabek z twardego drewna, które ułożone są w czterech rzędach. W dwóch środkowych sztabki nastrojone są według gamy G-dur, w skrajnych na pośrednie dźwięki chromatyczne. Dźwięk powstaje przez uderzanie w sztabki pałeczkami w kształcie łyżeczek. Nowoczesny ksylofon posiada klawiaturowy układ sztabek, do gry używa się drewnianych pałek o kulistych główkach. Na obu rodzajach można uzyskać dużą biegłość w gamach, czy pasażach.

PRZYKŁAD; D.Szostakiewicz - Polka z baletu Złoty Wiek.

Dziękuję za uwagę!