Plastyka

Fowizm, Kubizm, Futuryzm, Ekspresjonizm

Wiktoria Wisińska

Fowizm rozwinął się we Francji i stał się pierwszym, nowym stylem artystycznym XX wieku. Malarstwo fowistów znacznie różniło się od mrocznych, z natury tajemniczych dzieł symbolistów z epoki fin-de-siècle. Fowiści uwieczniali na swoich dziełach zarówno krajobrazy jak i ludzi używając jasnych, żywych, radosnych kolorów oraz charakterystycznych pociągnięć pędzla. Kiedy w 1905 roku dzieła owych artystów zostały pokazane w Salonie Jesiennym w Paryżu (wystawa zorganizowana w odpowiedzi na konserwatywne podejście do dotychczasowych wystaw sztuki), ich kontrast ze sztuka tradycyjną był tak uderzający, że zostali nazwani przez pewnego krytyka, Louisa Vauxcellesa, “dzikimi bestiami” po francusku “Les Fauves”.

Stąd właśnie fowiści wzięli swoją nazwę. Fowizm był jednym z kilku ruchów skierowanych w stronę ekspresjonizmu, które pojawiły się na początku XX wieku. Jego historia nie była jednak zbyt długa, gdyż już w 1910 roku tworzący go artyści podążyli w stronę innych, interesujących ich kierunków. Fowizm ze swoją umiejętnością wyrażania najintensywniejszych emocji w oryginalnej formie stał się mimo to nieodłączną częścią sztuki awangardowej. Najbardziej znanymi fowistami byli Henri Matisse, André Derain i Maurice Vlaminck. Ich wczesne dzieła zdradzają wpływ postimpresjonizmu, a zwłaszcza neoimpresjonizmu oraz związanych z nim artystów, takich jak Paul Signac.

Herni Matisse Portret pani Matisse

Pani Matisse. Portret z zieloną smugą Henri Matisse’a to portret jego żony Amélie Noellie MatisseParayre. Jest to obraz olejny na płótnie, ukończony w 1905 roku. Nazwa pochodzi od zielonego paska, który dzieli twarz na pół, dzięki któremu artysta starał się wytworzyć wrażenie światła, cienia i głębi bez tradycyjnego cieniowania. Kolorystyka Matisse’a była wówczas szokująca. Kiedy obraz został wystawiony w Paryżu w 1906 r. takiego rodzaju obrazy były szyderczo nazywane twórczością Les Fauves (dzikich zwierząt). Obraz znajduje się w Statens Museum for Kunst w Kopenhadze w Danii.

Henri Matisse Otwarte okno.

Henri Matisse Przepych Spokój Rozkosz

„W tańcu” (1909) – dekoracja ścienna. Monumentalna kompozycja otwierająca drugi, bardzo dojrzały okres fowistyczny w twórczości Matisse`a, „Przepych, spokój, rozkosz”(1904) – jest przykładem użycia przez Matisse`a techniki puentylizmu., „Czerwony pokój” lub „Harmonia czerwieni”(1908-9).

Kubizm to ruch artystyczny z początku XX wieku, rozwijający się głównie we Francji. Zrewolucjonizował europejskie malarstwo oraz rzeźbę, inspirując równocześnie ruchy w muzyce, literaturze i architekturze. Po raz pierwszy określenia kubizm użył krytyk sztuki Louis Vauxcelles. Określenie pochodzi od francuskiego słowa: cube i oznacza kostkę lub sześcian. Termin ten zaczął być używany powszechnie, choć artyści tworzący swe dzieła w duchu tego kierunku długo unikali jego stosowania. Kubizm uważany jest za jeden z najbardziej wpływowych ruchów artystycznych XX wieku. Rozwijał się w latach 1907-1911. Prekursorem kubizmu był Georges Braque. On i Picasso byli pionierami ruchu, do których wkrótce dołączyli Jean Metzinger, Juan Gris, Albert Gleizes, Robert Delaunay, Henri Le Fauconnier i Fernand Leger.

Pablo Picasso „Panny z Awinionu”

Panny z Awinionu – jedno z najbardziej znanych malowideł Pabla Picassa przedstawiające pięć prostytutek z ulicy d'Avinyo w Barcelonie, nieopodal której mieszkał artysta. Picasso rozpoczął prace nad obrazem we Francji w 1907 i ukończył go latem tego samego roku

Guernica Pablo Picasso

Guernica – obraz olejny autorstwa hiszpańskiego artysty Pabla Picassa z 1937, znajdujący się w zbiorach Muzeum Narodowego Centrum Sztuki Królowej Zofii w Madrycie. Guernica jest uważana za jeden z najbardziej poruszających obrazów w historii.

Płacząca Kobieta - Pablo Pocasso

Płacząca kobieta to obraz olejny na płótnie Pabla Picassa, który stworzył we Francji w 1937 roku. Obraz przedstawia Dora Maar, kochankę i muzę Picassa.

Futuryzm – awangardowy kierunek w sztuce, który narodził się we Włoszech na początku XX wieku. Założeniem futuryzmu było „patrzenie w przyszłość i nowoczesność”, odrzucanie przeszłości i tradycji.

Natalia Gonczarowa Cyklista.

Antonio Sant’Elia – przykład architektury futurystycznej

Anton Giulio Bragaglia Thais, 1917

Ekspresjonizm odrzucał mentalność i obyczajowość mieszczańską. Postulował „odnowę sztuk” i twierdził, że poprzez deformację rzeczywistości przedstawianej w dziełach uzyskuje się obraz realności „bardziej ludzkiej”, co prowadzić ma do moralnej odnowy ludzkości. Franz Marc: Nowe pokolenie nie chce (i nie może) żyć równie beztrosko, co poprzednicy, nie wiąże się z tym jednak pogarda dla przeszłości. Świat zmienił się całkowicie i artyści, aby pozostać aktualni wobec rzeczywistości, muszą „przeciąć pępowinę łączącą ich z przeszłością”. „Świat rodzi nowe czasy. Nie wiemy tylko, czy nadszedł już czas odrzucenia starego świata. (...) Oto niepokojące pytanie naszych czasów”.

Stary Gitarzysta - Pablo Picassp

Stary gitarzysta to obraz olejny Pabla Picassa, który stworzył na przełomie 1903 i 1904 roku. Przedstawia starszego muzyka, niewidomego, wychudzonego mężczyznę w znoszonym ubraniu, który jest słabo zgarbiony nad swoją gitarą grając na ulicach Barcelony , Hiszpania.

Blaues Pferd 1 - Franz Marc

Blaues Pferd I – ekspresjonistyczny obraz olejny, namalowany w 1911 przez niemieckiego malarza Franza Marca. Obraz znajduje się w zbiorach Lenbachhaus w Monachium

Angelus Novus - Paul Klee

Angelus Novus – akwarela namalowana przez Paula Klee w 1920 roku na papierze o wymiarach 31,8 × 24,2 cm; obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Izraela w Jerozolimie.

Dziękuje za uwagę