Want to create interactive content? It’s easy in Genially!

Get started free

nazwy własne

spojnikedukacji

Created on May 24, 2021

Start designing with a free template

Discover more than 1500 professional designs like these:

Memories Presentation

Pechakucha Presentation

Decades Presentation

Color and Shapes Presentation

Historical Presentation

To the Moon Presentation

Projection Presentation

Transcript

LOREM IPSUM DOLOR SIT!

NAzwy własne

start

Nazwy własne a nazwy pospolite

Nazwy własne - nazwę jednostkową, coś co jest jasne i konkretne W przypadku nazw tak zwanych pospolitych, mamy sytuację, kiedy jeden wyraz może być rodziną wielu innych wyrazów, lub po prostu nie określa precyzyjnie czegoś jako nazwy własnej.

+info

Nazwy własne a nazwy pospolite

Bardzo dobrym przykładem będzie określenie zwierzęcia. No bo jeżeli napiszemy po prostu słoń, no to niestety musimy go pisać literą małą, bo jest to wyraz pospolity, więc żadnej nazwy własnej tutaj nie mamy, co innego jak nazwiemy coś jako "słoń Babar" no to już możemy mówić o nazwie własnej, bo Babar jest imieniem, a imię jest określane jako nazwa własna. imię jest określane jako nazwa własna, zresztą takich przypadków w tym konkretnym zdarzeniu możemy mnożyć niemal bez końca, ksiądz Paweł, wąż Gniewosz, papież Polak, mistrz Albert, szachista Duda.

+info

nazwy własne (imiona, nazwiska, miasta, miejsca geograficzne, budowle itd.) zawsze ale to zawsze będziemy pisać wielką literą i nie ma od tego żadnego ustępstwa, bo inaczej będziemy to traktować jako błąd ortograficzny.

Największy problem związany z tymi wielkimi literami, czyli kiedy pojawia się wieloczłonowa nazwa, gdzie tylko jedna część może być taką literą napisana i jak to należy rozróżnić

01

Jeśli drugi człon jest nieodmieniającym się rzeczownikiem w mianowniku, pierwszy (rzeczownik pospolity), zapisujemy małą, a drugi wielką literą. Przykłady: półwysep Hel, wyspy św. Heleny

02

Jeśli drugi człon jest rzeczownikiem w dopełniaczu lub przymiotnikiem w mianowniku, oba człony zapisujemy wielkimi literami. Przykłady: Wyżyna Małopolska, Góra Kościuszki.

najczęściej dotyczy to właśnie sytuacji, gdy nazwy są nazywane czy to krainami geograficznymi czy nazwiskami.

Zawsze oba człony będą pisane literą wielką, gdyż całe określenie będzie odbierane jako nazwa własna.

Trudniej może być, kiedy chcemy określić nazwę lokalu, pubu, restauracj

  • Nazwą własną będzie tylko ta wymyślona do restauracji np. "restauracja Szachrajka" czy "bistro Pod Gołym Niebem"
  • inna jednak będzie sytuacja, jeżeli nazwa będzie bezpośrednio powiązana z budynkiem czy z miejscem, w którym taki lokal mamy otwarty np. "Kawiarnia Luksusowa", "Miejscówka nad Lipą" wtedy oba człony, lub nazwę, która jest wieloczłonem, będziemy pisać wielką literą.

03

Nazwy marek także będą traktowane jako nazwy własne, a więc pisać je będziemy wielką literą, np. Biedronka, Fiat, Apple, Google, Facebook. (ta zasada jest nieco dziwna i wymaga kilku słów wyjaśnień, porównajcie: Mam samochód marki Polonez. i Mam poloneza.

Reguły nie do końca oczywiste

Niektóre reguły pisowni są nie do końca oczywiste...

  • przymiotniki dzierżawcze (odpowiadające na pytanie czyj?) utworzone od imion własnych (np. dramat Szekspirowski, Zosina chustka – jak widać, nie wszystkie przymiotniki piszemy małą literą),
  • nazwy gwiazd, planet, konstelacji (wyrazy Ziemia i Słońce w znaczeniu terminów astronomicznych piszemy wielką literą),
  • niektóre skróty, np. od nazw pierwiastków chemicznych (P – fosfor, Ra – rad).

Podsumowanie

Wszelkie nazwy własne zapisywać należy dużą literą (zauważcie jednak, że nazwy mieszkańców miast piszemy małą literą). Czasami, w zależności od znaczenia, zastosujemy rozróżnienie, np. trójmiasto (zespół trzech miast) a Trójmiasto (Gdańsk, Gdynia, Sopot), słońce (świecące na niebie) a Słońce (w znaczeniu astronomicznym). Bywają jednak szczególne okoliczności, kiedy możemy w celach grzecznościowych, emocjonalnych czy artystycznych użyć dużej litery.

+info

  • https://polszczyzna.pl/zasady-pisowni-duza-litera/
  • https://www.ortograf.pl/zasady-pisowni/nazwy-wlasne-zasady-pisowni

thanks!