św. tomasz

PREzENTAcja

Św. Tomasz

Życiorys, poglądy i postrzeganie Boga

START

Życiorys

Św.Tomasz (1225-1274)- pochodził z włoskiego rodu hrabiów. W wieku 5 lat został posłany do opactwa na górę Monte Cassino, gdzie przeorem był jego wuj. Studiował w benedyktyńskim klasztorze. Dominikaninem został w 1244r. po ucieczce z „aresztu domowego" w fortecy San Giovanni, gdzie został uwięziony na rozkaz swojej matki, która nie zgadzała się, aby wstąpił do skromnego zakonu żebraczego. Jako zakonnik poświęcił się calkowicie pracy naukowej: studiował w Paryżu, w Neapolu, w Kolnii. Jego mistrzem byl Albert Wielki. Wśród studentów zyskał przydomek ,milczącego woła" na co Albert zareagował: „ten wół teraz milczy, ale przyjdzie czas, że zaryczy głośno". Był jednym z najwybitniejszych myślicieli (teologów i filozofów) średniowiecza i chrześcijaństwa. Napisał piękne teksty liturgiczne do brewiarza i mszału na uroczystość Bożego Ciała. Jego głównym dziełem jest „Summa teologii".Na początku 1274 roku papież wysyłał go na sobór w Lyonie i Tomasz podjął się tej podróży mimo złego stanu zdrowia. Po drodze zatrzymał się w zamku swej krewnej, gdzie bardzo się rozchorował. Przeczuwając zbliżającą się śmierć, poprosił by dano mu umrzeć w klasztorze, a ponieważ nie było w okolicy żadnego zgromadzenia dominikańskiego, został zawieziony do klasztoru cystersów w Fossanova w pobliżu Sonnino, gdzie zmarł 7 marca 1274 roku.

Patron

Wspomnienie liturgiczne św. Tomasza z Akwinu, prezbitera i doktora Keścioła, obchodzone jest 28 stycznia. W ikonografii przedstawiany jest w bialym habicie dominikańskim, w czarnej kapie i bialym szkaplerzu. Jego atrybutami są: aniol, gołąb, kielich, kielich z Hostią, księga, laska, model kościoła, monogram IHS, monstrancja, pióro pisarskie, różaniec oraz słońce na piersiach, symbolizujące jego Boską inspirację. Jego znakiem jest także Chrystus w aureoli.Św. Tomasz z Akwinu jest patronem dominikanów, księgarni, studentów i teologów. Wzywa się go także podezas sztormów. Papież Leon XIII ustanowił go 4 sierpnia 188o roku patronem wszystkich uniwersytetów i szkół katolickich.

Jak św. Tomasz postrzegał boga

Dla Tomasza, podobnie jak dla wszystkich wlaściwie teologów średniowiecznych, właściwym imieniem Boga jest Jestem, Który Jestem" (Wi 3,14), co oznacza, ze pojmował on Boga jako Najwyższy Byt, lecz w swym rozumieniu świętego imienia Boga utozsamial byt z aktem, na który wskazuje czasownik „być". Dzięki temu byt boski otrzymał pełnię swego egzystencjalnego znaczenia. Bóg, będąc pelnią bytu i istnienia, nie zawęża się do istoty - dlatego wszelkie orzekanie o Bogu (ze jest tym czyms" lub innym") oznacza umniejszanie bytu Boga. Tomasz określał Boga jako Czysty Akt Bytu, czyli Czyste Istnienie. Twierdził, że gdybyśmy znali istotę Boga, to znalibyśmy też Jego istnienie, ale Jego istoty bezpośrednio nie znamy, w związku z czym nie możemy dowodzić Jego istnienia a priori z Jego istoty. Tomasz zakwestionował więc ontologiczny dowód istnienia Boga. Zdaniem św.Tomasza nie możemy poznać istoty Boga, czyli wiedzieć „czym jest" Bóg, lecz możemy wiedzieć „że jest", a zatem poznać racjonalnie Jego istnienie. Istota metafizyczną Boga jest samoistność (aseitas), ponieważ Bóg jest jedynym bytem, który istnieje sam przez się, podczas gdy inne byty są bytami stworzonymi i zależnymi w swym istnieniu od Bog Bóg jest zatem bytem samoistnym, nieznanym, niematerialnym, jest bytem prostym, wktórym istota Istnienie stanowią doskonalą tożsamość. Bóg nie ma swego rodzaju, więc nie možna Go ująe w definiciu Bóg jest nieskończenie doskonały, mądry, wszechmocny, wolny, dobry, sprawiedliwy, miłosjerny

5 dróg na istnienie boga wg. św. tomasza

1.DOWÓD Z RUCHU ---> jeśli istnieje ruch, to istnieje pierwszy poruszyciel – Bóg 2. DOWÓD Z PRZYCZYNY SPRAWCZEJ ---> pierwsza przyczyna sprawcza – Bóg 3. DOWÓD Z MOŻLIWOŚCI I KONIECZNOŚCI ---> jeśli byty przygodne nie istnieją w sposób konieczny (pojawiają się na świecie i przemijają), musi istnieć byt konieczny - Bóg jeśli każda rzecz ma swą przyczynę, istnieje 4. DOWÓD ZE STOPNI DOSKONAŁOŚCI ---> jeśli rzeczy wykazują różną doskonałość, to istnieje byt najdoskonalszy Bóg 5. DOWÓD Z CELOWOŚCI ŚWIATA ---> jeśli celowe działanie jest oznaką rozumności, to lad i porzadek w działaniu bytów nieożywionych, lub pozbawionych poznania, świadcza o istnieniu Boga, kierującego światem nieożywionym

Modlitwa św. tomasza

Dzięki Ci składam, Panie Ojcze święty, wszechmogący, wieczny Boże, za to, żeś mnie grzesznika, niegodnego sługę swojego, bez żadnej mojej zasługi, a jedynie z Twego miłosierdzia posilić raczył najdroższym Ciałem i Krwią Twojego Syna, naszego Pana Jezusa Chrystusa."

Punkt filozoficzny

Tomasz z Akwinu był i do dziś pozostaje niezwykle wpływowym filozofem, teologiem i prawnikiem tradycji scholastycznej. Był głównym klasycznym zwolennikiem teologii naturalnej, ojcem tomizmu - rozum znajduje się w Bogu. Wzorem dla Tomasza był Arystoteles, od którego przejął: pojęcie poznania jako procesu receptywnegoi na nim opar swoją empiryczną teorię poznania; pojęcie dowodu i na nim oparl rozgraniczenie wiedzy i wiary, pojęcie przyczynowego powiązania zdarzeń i na nim oparl pogląd na stosunek Boga i stworzenia, pojęcie aktu (energii) i potencji (możności) oraz pojęcia formy i materii i na nich oparl teorię duszy i ciał, a także psychologię i filozofię przyrody, pojęcie środka i na nim oparł swoją etykę. Te pojęcia Tomasz uzupełnil przez przejęte z filozofii arabskiej pojęcia istoty (essentia) i istnienia (existentia). na których oparł rozróżnienie Boga i stworzenia. Przyjmując zasady Arystotelesa Tomasz musial przeciwstawić się panującemu powszechnie platonizmowi. Chrześcijański arystotelizm jest dziełem wspólnym Alberta Wielkiego i św. Tomasza. Bóg jest bytem koniecznym i niezaležnym, a stworzenie jest bytem przypatkowym oraz zaleznym.

Poglądyśw. tomasza

• Wyraźnie oddzielił wiedzę od wiary.
• Dziedzinę rozumu od dziedziny objawienia.
• Nauka w jego ujęciu oznacza znajomość rzeczy za pośrednictwem znajomości ich przyczyn. Nauka jest więc znajomością zasad oraz praw rządzących bytem sam byt może być kontyngentny, ale powszechne przyczyny warunkujące go są ogólne i ich znajomość jest właściwym przedmiotem wiedzy naukowej.
• Prawdę definiował za Arystotelesem jako zgodność sądu z rzeczywistością.
• Źródlem wszelkiej prawdy jest Bóg, który naucza jej ludzkość bądź bezpośrednio (Objawienie) i jest to wiedza boska (sacra doctrina), bądź pośrednio w naturze, którą człowiek może poznać za pomocą przyrodzonych mu władz (rozumu i dośWiadczenia) i jest to wiedza ludzka.
• Teologia jest w swych źródlach nauką boską (jako nauka zajmująca się prawdą niezmienną i ogólnymi prawami ustanowionymi przez Boga), lecz jednocześnie w toku swego postępowania jest wiedza ludzką (wnioskowaniem konkluzji przesłanek za pośrednictwem rozumu).

• Filozofia nie jest konieczna do ludzkiego zbawienia, w związku z czym teologia nie musi się do niej uciekać. Filozofia i teologia na równi mówią o Bogu, lecz teologia rozpatruje istotę Boga w iwietle Objawienia, filozofia zaś za podstawę przyjmuje ludzki rozum.
• Niektóre prawdy przekraczają rozum, ale żadna z nich nie sprzeciwia się rozumowi, ponieważ nie może być sprzeczności między objawieniem a rozumem, bo każda prawda (zarówno objawiona, jak i naturalna) pochodzi od Boga.
• • Wiara, zdaniem Tomasza, rozpoczyna się tam, gdzie wiedza się kończy, lecz jednocześnie stanowi najwyższą formę wiedzy.
• Umyslowi ludzkiemu nie jest znany bezpośrednio ani Bóg, ani dusza, ani istota rzeczy materialnych, ani żadne prawdy ogólne; dane mu są tylko rzeczy jednostkowe. Tylko rzeczy jednostkowe sy substancjami, czyli samoistnymi bytami.
• • Kaida rzecz jednostkowa jest zawsze złożona z: istoty i istnienia, materii i formy, aktu i moinoici.

Pisma

• "Komentarz do Sentencji Piotra Lombarda"
• "Summa filozoficzna"
• "Summa teologiczna"
• "Komentarze do Arystotelesa, Pseudo-Dionizego, ksiąg biblijnych
• "Prace monograficzne"
• "Prace polemiczne"

Cytaty

• "Niektóre stworzenia nazywamy wyższymi, gdyż są doskonalsze w dobroci."
• "Licz na tych, którzy nie zawodzą: pierwszym jest Bóg, drugim - Ty sam."
• "Człowiek nie jest duszą używającą ciała, lecz kompozycją duszy i ciała."
• "Nie ma nic w umyśle, czego nie byłoby przedtem w zmysłach."

Dziękuje!