Oświecenie w Polsce czasy stanisławowskie

Oswiecenie w Polsce (czasy stanislawowskie)

Hubert Nedza 2AS

Oswiecenie w Polsce dzieli sie na trzy fazy:1740-1764 – faza wstępna 1764-1795 – faza dojrzała „czasy stanisławowskie” (za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego) 1795-1822 – faza schyłkowa

Glownymi przedstawidzielami Polskiego oswiecenia byli:

Stanisław Leszczyński

Adam Naruszewicz

Hugo Kolataj

Adam Kazimierz Czartoryski

Tadeusz Reytan

W 1765 roku król Stanisław August Poniatowski założył Szkołę Rycerską, zwaną też „Akademią Szlachecką Korpusu Kadetów”. Jej komendantem został bliski wówczas współpracownik Stanisława Augusta książę Adam KazimierzCzartoryski.

Obiady czwartkowe – powstałe z inicjatywy Adama Kazimierza Czartoryskiego i organizowane przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, na wzór paryskich salonów literackich, spotkania intelektualistów polskich.Pierwsze spotkania odbyły się w 1770 na Zamku Królewskim, latem odbywały się w Łazienkach.

Na jednym z obiadów czwartkowych król przedstawił projekt przekazania majątku po skasowanym przez papieża Klemensa XIV zakonie jezuickim na rzecz planowanej Komisji Edukacji Narodowej. Sejm delegacyjny zatwierdzający w 1773 roku traktat rozbiorowy, powołał jednocześnie KEN, powierzając jej całokształt prac dotyczących organizacji szkolnictwa.

Początki Teatru Narodowego: Powstał 19 listopada 1765 roku. Pierwszym spektaklem były Natręty Józefa Bielawskiego powołany przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Zespół wystawiający tę sztukę nosił nazwę „Aktorowie Narodowi Jego Królewskiej Mości” i funkcjonował w tym samym budynku co zespół francuski, niemiecki i włoski. Wyróżniał się tym, że grał w ojczystym języku, sztuki rodzimych autorów. Dopiero po kilkunastu latach usankcjonowano nazwę Teatr Narodowy.

Oswiecenie na swiecie

Za poczatek tej epoki uwaza sie koniec klasycyzmu we Fracji (1680), a za koniec epoki uwaza sie rok 1789 w którym wybuchla rewolucja Francuska

Epoka ta charakteryzowala sie nastepujacymi cechami:

Naturalizm: charakteryzowal sie autentycznym odzwierdzielaniem rzeczywistosci

Racjonalizm: uznaje tylko to co mozna udowodnic rozumem, przez co odrzucano Boga oraz religie i wiare

Optymizm: przejawiajacym sie w wierze w naturalna dobroc człowieka

Reformizm: dotyczącym zmian w zyciu spolecznym, religijnym, panstwowym i politycznym, rezultatem czego bylo na przykład powstanie monarchii oswieconych i józefinizmu

Nauka w Oswieceniu:

W epoce oświecenia dokonano wielu kluczowych odkryć i wynalazków.W połowie XVIII w. wyksztalcila sie chemia. Dzięki pracom Roberta Boyle'a rozwijaja sie badania nad gazami. Odkrywane i wyodrębniane sa nowe substancje, które następnie zostaną zidentyfikowane jako odrębne pierwiastki (np. platyna, sód, wodór). Kluczowym wynalazkiem, który pozwolił na rozwój biologii jest wynalezienie mikroskopu przez Antoniego van Leeuwenhoeka

Robert Boyle

Dziekuje za uwage!