Jura

Temat:Poznaję region, w którym mieszkam

Cel zajęć:

• poznasz położenie na mapie regionu geograficznego w ktróym mieszkasz,
• głowne cechy środowiska przyrodniczego regionu,
• cechy struktury demograficznej regionu,
• najwazniejsze cechy gospodarki,
• pzryrodnicze i kulturowe walory regionu.

Region to:

podobieństwem cech środowiska geograficznego,

a zarazem rózni się wyraźnie od obszarów sąsiednich

obszar, który charakteryzuje się

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska (zwana też JURĄ Krakowsko- Częstochowską), poniewaz skały znajdujące się na tym terenie są zbudowane z wapieni, które powstały w okresie jurajskim. Wyżyna leży na wschód od Wyżyny Śląskiej. Mimo nazwy wyżyny ani Kraków, ani Częstochowa nie leżą na niej. Ciągnie się ona wąskim pasem od Krakowa na południu aż po Częstochowę na północy.

Na obszarze Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej występują liczne pagórki, a także wzgórza osiągające nawet 500 m n.p.m. Najwyższym wzniesieniem jest Góra Zamkowa, obok zamku Ogrodzieniec (516 m n.p.m.)

Krasowienie – to proces ....................................... skał wapiennych przez ......................opadową zawierającą ..........................................

dwutlenek węgla

rozpuszczania

wodę

Jaskinie

Formami krasowymi występujące na Wyżynie są także jaskinie. Zostały one wydrążone w skałach wapiennych przez spływającą szczelinami wodę opadową. W wielu jaskiniach powolne osadzanie się substancji chemicznych zawartych w tej wodzie doprowadziło do powsta­nia skalnych form o fantazyjnych kształtach, np. - stalaktyty, które przypominają zwisające sople, - stalagmity, czyli słupki wystające z dna jaskini,-stalagnaty – kolumny powstałe z połączenia stalaktytów i stalagmitów.

Ciekawe jaskinie to:

• Grota Łokietka w Ojcowie
• Jaskinia Ciemna w Ojcowie
• Jaskinia Nietoperzowa w Jerzmanowicach
• Jaskinia Wierzchowska Górna
• Jaskinia Mamutowa

Doliny jurajskie

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska to znakomity przykład krajobrazu krasowego, a okolice na północ od Krakowa wyróżniają się szczególnym urozmaiceniem tego krajobrazu. To właśnie tutaj piękne doliny jurajskie odkrywają przed turystami cały swój urok.

Ciekawe doliny to :

• Dolina Wodącej
• Dolina Będkowska
• Dolina Kluczwody
• Dolina Kobylańska

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska –

• kraina dolin, jaskiń oraz skałek,
• budują głównie skały wapienne. Tworzą one typowy dla tego obszaru krajobraz kra­sowy.
• W wielu miejscach na powierzchni wyżyny widać wapienne skały zwane ostańcami.

Skałka Wysoka, w pobliżu Rzędkowic

Ostaniec u podnóża ruin zamku w Mirowie

Kolejny przykład na Wyżynie wsytępującej skały wapiennej, jest Maczuga Herkulesa. Powstała on w wyniku zjawiska krasowienia, czyli roz­puszczania skał wapiennych przez wodę opadową i zawarty w niej dwutlenek węgla.

Maczuga Herkulesa w Pieskowej Skale (Ojcowski Park Narodowy) jest przykładem ostańca zbudowanego z twardych skał

Świat roślin i zwierząt

Na Wyżynie Krakowsko- ­Częstochowskiej występują gatunki roślin, które w innych regionach są spotykane bardzo rzadko:

• brzoza ojcowska
• ciepłolubne ost­nice Jana,
• rojnik górski.

Ciekawy jest również świat zwierząt. Na szczególną uwagę zasługują w nim :

• nietoperze.

Cechy struktury demograficznej regionu

Obecnie Wyżyna Krakowsko-Częstochowska znajduje się nadal pod silnymi wpływami Śląka i Małopolski, jednak zasadniczo jest to uwarunkowane kierunkiem migracji. Specyficzne położenie w sąsiedztwie dużych aglomeracji miejskich, atrakcyjność krajobrazowa i doskonałe tereny rekreacyjne, właśnie te cechy zadecydowały o dzisiejszym kształcie warstwy kulturowej. Wielu młodych ludzi wyjeżdża do pracy, na terenie Śląska czy też Krakowa.

Najważniejsze cechy gospodarki

- to obszar rolniczo – turystyczny, - największe miasta to Olkusz i Zawiercie, - obecnie na wyżynie wydobywa się złoża cynku, - w Zawierciu działa huta żelaza i szkła.

„Huta Szkła Zawiercie”

zlokalizowana w Bolesławiu i Olkuszu Kopalnia Pomorzany

Najważniejsze cechy gospodarki na podstawie mapy

Gleby Wyżyny Krakowsko - Częstochowskiej

Gleby Wyżyny Krakowsko - Częstochowskiej są stosunkowo ubogie. Blisko 60 % wszystkich gleb wyżyny to bielice, które porastają bory sosnowe. Trochę bardziej zasobne gleby w postaci gleb brunatnych występują na znacznym obszarze Wyżyny Olkuskiej.

Turystyka

Jura Krakowsko‑Częstochowska jest również atrakcyjna dla amatorów wspinaczki skałkowej z uwagi na znaczne wysokości względne wielu form skalnych.

Turystyka

Ojcowski Park Narodowy Ruiny zamku, muzeum przyrodnicze i malownicza zabudowa są tu atrakcjami najważniejszymi. Kuszą też liczne jaskinie, w gronie których na szczególne wyróżnienie zasługują Grota Łokietka oraz Jaskinia Ciemna, też malownicze ostańce skalne, w gronie których wyróżniają się takie atrakcje turystyczne, jak słynna Rękawica czy okazała Brama Krakowska.

Turystyka - Zamki na Jurze

Zamek Ogrodzieniec w Podzamczu Zamek Ogrodzieniec to okazałe ruiny najpopularniejszej warowni na Jurze, pochodzą z XIV wieku i leżą w samym jej sercu, na Górze Janowskiego - najwyższym szczycie regionu. Zamek udostępniony jest do zwiedzania odpłatnie, latem niemal co weekend odbywają się tutaj ciekawe imprezy plenerowe, a ostatnio kręcone były tutaj sceny do serialu Netfliksowego "Wiedźmin".

• Zamek Bobolice w Bobolicach
• Zamek w Mirowie
• Zamek Bąkowiec w Morsku

Zamek Bąkowiec

Szlak Orlich Gniazd

Na szczególną uwagę zasługują tu właśnie orle gniazda czyli gotyckie, warowne budowle przysiadłe na masywach skalnych. Szlaku wiodącego po bardzo malowniczym terenie, bo liczy on ponad 163 km! ukształtowanie terenu zamki lub ich ruiny. Znajdują się one w 14 miejscach (Olsztyn, Ostrężnik, Mirów, Bobolice, Morsko, Góra Birów, Ogrodzieniec, Pilica, Smoleń, Bydlin, Rabsztyn, Pieskowa Skała, Ojców, Korzkiew), które wyznaczają tzw. Szlak Orlich Gniazd

Zamek Ojców

Zamek Bobolice

Szlak Orlich Gniazd

Unikat europejski - Pustynia! Niezwykłą ciekawostką na szlaku jest Pustynia Błędowska, oferująca spore połacie odsłoniętego piasku. To największe skupisko odkrytych piasków w Europie. Dostępnych jest tu kilka dogodnych punktów widokowych, jednym z fajniejszych jest Róża Wiatrów w Kluczach.

Gdzie szukać informacji?

A może doskonale znasz największe atrakcje w twojej okolicy? Jaki jest Twój pomysł na mikrowycieczkię po regionie?