Style w polszczyźnie

Style w języku polskim

i po czym je rozpoznać?

Styl potoczny

Styl naukowy

Styl urzędowy

Styl artystyczny

Styl publicystyczny

1. Styl potoczny

Cechy stylu potocznego

• silny związek z komunikacją niewerbalną (mimiką, gestami, dźwiękami) - wykrzykniki, wyrazy dźwiękonaśladowcze, emotikony.
• kolokwializmy (fajnie, spoko, ok)
• wyrazy nacechowane emocjonalnie w tym zdrobnienia i zgrubienia oraz wulgaryzmy (obijać się, całuski, łajza, nochal)
• frazeologizmy (głupi jak taczka, matka-Polka, siedzieć w necie)
• słownictwo dotyczące codziennego bytowania (nazwy przedmiotów szkolnych, potraw, czynności codziennych
• odchodzenie od norm poprawności: ciężko zamiast trudno, powtórzenia (być i mieć)
• skrótowość (Patrz na to! Pa!)

Służy do codziennej komunikacji w sytuacjach nieoficjalnych. Spotykamy go w wypowiedziach ustnych, w esemesach czy w komunikatorach.

2. Styl naukowy

Styl naukowy

• precyzyjne, jednoznaczne pojęcia (żeby wszyscy rozumieli tak samo tekst)
• dużo pojęć abstrakcyjnych (rzeczownik, liczby parzyste, homozygota)
• obiektywizm
• logiczność tekstu, uporządkowana kompozycja
• zdania wielokrotnie złożone
• profesjolekty - słownictwo charakterystyczne dla danej dziedziny nauki (dla zawodu np. dla biologa, dla chemika)
• cytaty, przypisy, definicje, streszczenia
• słowa opisujące pewność wiedzy (Z pewnością, prawdopodobnie, jak uważa XYZ)

Używany w pracach naukowych, rozprawach, czasem w artukłach, żeby przekazywać informacje. Można spotkać także styl popularnonaukowy przedstawiający zagadnienia naukowe w sposób przystępny dla niespecjalistów.

3. Styl urzędowy

Styl urzędowy

• schematyczny tekst o prostej kompozycji
• bezosobowość, obiektywizm i brak emocji
• nieosobowe formy czasownika (zrobiono, postanowiono) i strona bierna (dokumenty zostały przesłane)
• utarte zwroty grzecznościowe (Szanowna Pani, zwracam się z uprzejmą prośbą)
• dbałość o precyzję i normy językowe

Stosuje się go w kontaktach obywateli z urzędami i osobami pełniącymi funkcje publiczne, np. z prawnikiem, rzecznikiem lub kierownikiem jakiegoś wydziału. Pojawia się też w instrukcjach czy w umowach.

3. Styl urzędowy

Styl urzędowy

• schematyczny tekst o prostej kompozycji.
• bezosobowość, obiektywizm i brak emocji.
• nieosobowe formy czasownika (zrobiono, postanowiono) i strona bierna (dokumenty zostały przesłane).
• utarte zwroty grzecznościowe (Szanowna Pani, zwracam się z uprzejmą prośbą).
• dbałość o precyzję i normy językowe.

Stosuje się go w kontaktach obywateli z urzędami i osobami pełniącymi funkcje publiczne, np. z prawnikiem, rzecznikiem lub kierownikiem jakiegoś wydziału. Pojawia się też w instrukcjach czy w umowach.

4. Styl artystycz-ny

Styl artystyczny

• bogate, celowo dobrane słownictwo
• obecność środków artystycznych (metafory, porównania, wyszukane epitety)
• może sprawiać trudność w odbiorze
• ulega modom panującym w danej epoce

Spotykany najczęściej w literaturze, Pełni funkcję artystyczną, a więc ma zwracać uwagę na sam język oraz wzbudzać ciekawość i emocje.

5. Styl publicys-tyczny

Styl publicystyczny

• obecność perswazji lub manipulacji
• elementy innych stylów (naukowego, potocznego),
• łatwy do zrozumienia,
• słownictwo i tematyka wywołują emocje,
• słownictwo oceniające
• chwytliwe tytuły
• kolokwializmy i środki wyrazu utrzymujące zainteresowanie odbiorcy

Z tym stylem mamy do czyniania w artykułach w gazetach i w internecie, a także w telewizji i radiu.

Style w języku polskim

i po czym je rozpoznać?

Styl potyczny

Styl naukowy

Styl urzędowy

Styl artystyczny

Styl publicystyczny