Polacy w wojnach napoleońskich

POLACY W WOJNACH NAPOLEOŃSKICH

Legiony Jana Henryka Dąbrowskiego

9 stycznia 1797 dzięki wpływom Napoleona Jan Henryk Dąbrowski podpisał umowę z rządem Republiki Lombardzkiej. Odbyło się to za pośrednictwem Agencji (polskiej organizacji emigracyjnej założonej w Paryżu po upadku powstania kościuszkowskiego w 1794). Współtwórcami Legionów byli Karol Kniaziewicz, Józef Wybicki i Antoni Amilkar Kosiński. Oddziały te otrzymały nazwę "Legiony Polskie Posiłkujące Lombardię"

Okolicznośći utworzenia

Polegal on na;

- doskonaleniu taktyki, strategii, oraz logistyki - wystawianiu jak największych armii.

Legionów Polskich

Sposób szkolenia

- mundury i sztandary były zbliżone do polskich - język komend i stopnie wojskowe również były polskie- trójkolorowe kokardy przypięte do mundurów nawiązywały do rewolucji francuskiej - symbolizowały one sojusz i protekcję Republiki- na naramiennikach mundurów żołnierze Legionów nosili napis "Ludzie wolni są braćmi" (było to ich mottem)- pieśń legionistów napisana przez Józefa Wybickiego, zwana też Mazurkiem Dąbrowskiego

SYMBOLIKA

1 XII 1798 – Magliano - brygada pod dowództwem Kniaziewicza zwyciężyła korpus wojsk Królestwa Neapolu. 5 XII 1798 – Falari - egioniści odparli atak wojsk Neapolu. 17-19 VI 1799 – bitwa nad Trebbią (dolina rzeki Trebbia) - Legioniści u boku Francuzów walczyli z armią Aleksandra Suworowa. Ponieśli znaczne straty, ale powstrzymały wojska rosyjsko-austriackie, a potem osłaniały odwrót Francuzów. 14 VI 1800 - bitwa pod Marengo – decydująca bitwa drugiej kampanii włoskiej Napoleona, stoczona z armią austriacką pod wodzą generała Michaela von Melasa. 3 XII 1800 – Bitwa pod Hohenlinden - Legia Naddunajska pod wodzą Kniaziewicza pomogła rozgromić wojska austriackie. 24 XI 1805 – Bitwa pod Castelfranco - Piechota pod dowództwem płk. Grabińskiego i jazda gen. Rożnieckiego pomogła rozbić i wziąć do niewoli austriacki korpus ks. De Rohan.

Ważne bitwy z udziałem Legionów

-żołnierze Legionów walczyli wspólnie z wojskami francuskimi przeciw Austrii we Włoszech-tłumili antyfrancuskie wystapienia we Włoszech -prowadzili walki z wojskami Austrii i Rosji -legiony Polskie zostały rozwiązanie. W latach 1802-1803 wysłano 2 półbrygady na San Domingo przeciw walczącym o niepodległość powstańcom (z 6 tysięcy żołnierzy powróciło 400)

DALSZE LOSY LEGIONISTÓW

Pieśń Legionów napisana została we Włoszech między 16 a 19 lipca 1797 r. Józef Wybicki ułożył ją z myślą o uroczystości poprzedzającej wymarsz polskich legionów pod dowództwem generała Dąbrowskiego, które 21 lipca udawały się do Mediolanu na spotkanie z Bonapartem. Z czasem pieśń ta została nazwana Mazurkiem Dąbrowskiego. Pieśń bardzo szybko od momentu powstania zdobyła dużą popularność, najpierw wśród legionistów, następnie zaś przeniknęła do kraju, gdzie po wkroczeniu wojsk napoleońskich stała się już nieoficjalnym hymnem Księstwa Warszawskiego. A po uzyskaniu niepodległości stał się już oficjalnym hymnem państwowym. Pełnił tę funkcję latach 1926-1927, a później od roku 1948.

Pieśń Legionów Polskich

Powstanie na ziemiach polskich w 1806 r.

Dąbrowski i Wybicki wjechali do Poznania 6 listopada 1806 roku. Tego dnia w stolicy Wielkopolski padał ulewny deszcz, co jednak nie powstrzymało tłumów poznaniaków od powitania wysłanników Napoleona. Co więcej, na rogatkach z powozu Dąbrowskiego i Wybickiego wyprzężono konie, a pojazd do centrum pociągnęli mieszkańcy miasta Walki polskiego wojska z Prusakami objęły nie tylko Wielkopolskę, ale także ziemię sieradzką, Kujawy, Mazowsze i Pomorze. Ich ukoronowaniem był udział polskich batalionów w bitwie pod Frydlandem 14 czerwca 1807 roku, gdzie Napoleon pokonał armię carską. Jednym ze skutków tej wiktorii było utworzenie Księstwa Warszawskiego.

Oddziały polskie w Hiszpanii - somosierra

W roku 1808. Na Półwyspie Iberyjskim toczyła się wojna. Armia Napoleona zdobyła kolejne przyczółki w Hiszpanii. Samosierra leżała na drodze do Madrytu. 30 listopada cesarz Francji podjął decyzję o ataku. Do boju ruszyli żołnierze francuscy. Bez powodzenia, musieli cofać się natychmiast pod ogniem działowym i ogniem karabinowym. Tymczasem Polacy ruszyli z impetem na wszystkie działa ustawione przez Hiszpanów wzdłuż przełęczy Samosierra. Trwająca osiem do dziesięciu minut bitwa zakończyła się zdobyciem wąwozu przez polskich szwoleżerów i sukcesem armii napoleońskiej. Bitwa ta otworzyła Napoleonowi drogę na Madryt i pozwoliła kontynuować kampanię hiszpańską. Jednym z nielicznych, którzy dotarli do czwartej i ostatniej baterii wroga na sam szczyt przełęczy był porucznik Andrzej Niegolewski. Podczas ataku odniósł 9 ran od bagnetów i dwie od kul wroga. Za ten brawurowy wyczyn otrzymał od samego Napoleona Legię Honorową.Napoleon zorientował się szybko, że Polacy sami poszli do przodu, zdobywając kolejne przyczółki Hiszpanów i dlatego natychmiast posłał im na pomoc kolejny francuski pluton konnej gwardii z własnej osłony oraz kolejny szwadron szwoleżerów. To pozwoliło cesarzowi odnieść tak miażdżące zwycięstwo.

Michaił Iłłarionowicz Goleniszczew-Kutuzow -rosyjski dowódca, od roku 1812 książę smoleński, a 31 sierpnia 1812 generał feldmarszałek, wolnomularz. Uważany powszechnie za architekta klęski kampanii rosyjskiej Napoleona. Niesłusznie, gdyż twórcą strategii polegającej na wciągnięciu Wielkiej Armii w głąb Rosji i jej późniejszym zniszczeniu był poprzednik Kutuzowa – Michaił Barclay de Tolly. Kutuzow pozostaje jednak jednym z głównych autorów tego sukcesu.

Michaił Kutuzow:

Urodzony dowódca:(1755-1818)Książę Józef od dziecka był szkolony na wojskowego, początki kariery związał z armią austriacką. Bratanek Stanisława Augusta w wieku 17 lat był już porucznikiem i służył cesarzowi Józefowi II. Gdy w 1789 roku został wezwany przez króla do armii polskiej, nie wahał się, by wrócić do ojczyzny swoich ojców. Dowodził wojskami w wojnie z Rosją w 1792 roku. Gdy przyszły czasy napoleońskie, Józef Poniatowski został ministrem wojny, naczelnym wodzem Księstwa Warszawskiego. Miejsce w historii największych polskich dowódców zapewnił sobie kampanią roku 1809.

Książę Józef Poniatowski:

Michaił Michajłowicz Spieranski -(ur. 12 stycznia 1772, zm. 23 lutego – rosyjski polityk i prawnik, reformator, wolnomularz. Urodzony w rodzinie niższego duchownego, rozpoczął edukację w niższym seminarium duchownym we Włodzimierzu, a następnie w wyższym seminarium w Petersburgu, które ukończył w 1792 i zaczął tam pracować jako wykładowca matematyki. W 1796 Spieranski odmówił wstąpienia do klasztoru i wybrał karierę cywilną, pracując w kancelariach rosyjskich arystokratów.

Michaił Spieranski:

-odstąpienie Rosji od blokady kontynentalnej Anglii -niezadowolenia cara Aleksandra I z dominacji Napoleona w Europie

Przyczyny wyprawy Napoleona na Moskwę:

Wyprawa Napoleona na Moswkę - przebieg bitwy:

W 1812 roku Napoleon postanowił zmusić cara Aleksandra do przestrzegania blokady kontynentalnej. Rozpoczął wojnę, licząc na jej szybkie rozstrzygnięcie jedną wielką bitwą. Wielonarodowa armia Napoleona liczyła około 600 tyś żołnierzy. Tymczasem Rosjanie dowodzeni przez Michaiła Kutuzowa rozpoczęli strategię wciągania przeciwnika w głąb Rosji. Bitwa pod Borodino (5-7 IX 1812 r) - zwycięska dla Napoleona nie przyniosła spodziewanych efektów. Napoleon zdąrzył zająć Moskwę, lecz nadeszła zima, zaczęło brakować żywności,a większość budynków strawiły pożary. Armia francuska nie była przygotowana na tak długą batalię, więc. Napoleon zarządził odwrót, który stał się początkiem jego klęski. Część sił utracił podczas przeprawy przez Berezynę, a to spotęgowało jego klęskę.

- odwrót Wielkiej Armii z Moskwy-liczebność Armii Napoleona zmnieszyła się ze 100 tyś na 14 tyś-Księstwo Warszawskie przestało istnieć-Gdy Napoleon poniósł druzgocącą klęskę, został zmuszony do abdykacji-Utworzono Księstwo Polskie pod berłem dynastii Romanowów.

Wyprawa Napoleona na Moskwę - skutki bitwy:

Bitwa pod Lipskiem jest jedną z niewielu bitew, w których Napoleon przybrał postawę defensywną. Dlatego też wybór pola bitwy nie może dziwić – było ono przecinane dużą ilością strumieni oraz trzech głównych przeszkód wodnych – rzeki Elstery oraz wpadających do niej Pleissy i Parte. Dzięki takiej geografii pola bitwy siły koalicji nie mogły efektywnie wspierać się wzajemnie, co znacznie ułatwiało sytuację wojskom Bonapartego. Główną wadą obranej pozycji było to, że w razie porażki można było wycofać się tylko w jednym kierunku – na południowy zachód.

- Jedną z głównych przyczyn bitwy była chęć obrony zdobyczy francuskich na ziemiach niemieckich.

Bitwa pod Lipskiem- Przyczyny:

Bitwa pod Lipskiem, Lipsk (16–19 października 1813) – bitwa pomiędzy armią Napoleona Bonaparte a oddziałami Austrii, Prus, Rosji i Szwecji. W „Bitwie Narodów” Polacy walczyli w szeregach VIII korpusu dowodzonego przez księcia Józefa Poniatowskiego, mianowanego w przeddzień przez Napoleona marszałkiem Francji, IV korpusu rezerwowego jazdy oraz mieszanej dywizji Jana Henryka Dąbrowskiego. Już w pierwszym dniu bitwy polskie oddziały walczące m.in. z pruską armią feldmarszałka Gebharda Blüchera poniosły straty sięgające 50% stanu. Drugiego dnia dywizja Dąbrowskiego zaciekle broniła wysuniętej reduty nad rzeką Parthe. W trzecim, decydującym dniu zmagań VIII korpus osłaniał odwrót głównych sił francuskich. Przedwczesne zniszczenie przez saperów jedynego mostu na Elsterze stało się przyczyną zguby setek polskich żołnierzy i ich dowódcy – księcia Józefa, który czterokrotnie ranny, utonął w nurtach rzeki. Z tej wielkiej bitwy, która strategicznie przesądziła o klęsce Napoleona, resztki polskiego wojska poprowadził do Francji Dąbrowski.

Bitwa pod Lipskiem- przebieg

Przegrana obaliła porządek ustanowiony pokojem w Tylży, przypieczętowując los księstwa Warszawskiego i Wolnego Miasta Gdańsk oraz zmianę granic królestw Saksonii oraz Prus jaka miała dopiero nastąpić.

Bitwa pod Lipskiem- skutki:

Plan bitwy - 18 października 1813

Plan bitwy – 16 października 1813

Mapa Bitwy pod Lipskiem:

Polacy a Napoleon:

Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego

X 1813 r.

Wyprawa Napoleona na Moskwę

1812 r

Bitwa pod Somosierrą

XI 1808 r.

Utworzenie księstwa Warszawskiego

1807 r.

Książę Józef Poniatowski był ulubieńcem znacznej części społeczeństwa polskiego. Zwolennicy idei lewicowych woleli jednak Kościuszkę, traktując go jako wcielenie tradycji demokratycznych i republikańskich. Naczelnik powstania przeciw Rosji w 1794 roku i bohater narodowy po wypuszczeniu z niewoli rosyjskiej osiadł na emigracji w Szwajcarii. Stanowczo odmówił współpracy z Napoleonem. Uważał, że Polacy powinni walczyć o niepodległość samodzielnie, odwołując się do rzesz chłopskich. Józef Pawlikowski, sekretarz Kościuszki, poglądy Naczelnika przedstawił w broszurze "Czy Polacy mogą się wybić na niepodległość, wydanej w 1800 roku."

Napoleon a sprawa polska:

aleksandra matuszna marta łodziana

Dziękujemy za uwagę!