Modernizm. Kierunki w sztuce

ekspresjonizm

impresjonizm

symbolizm

secesja

Impresjonizm

Impresja - wschód słońca Claude Monet

Impression - wrażenie

* rozwój techniki- nowy typ pędzla- nowe syntetyczne farby- pudełka, sztaluga plenerowa

* rozwój nauki- wiedza o strukturze światla białego - teoria barw - prawo równoczesnego kontrastu

* wpływ naturalizmu- przekonanie o zmienności świata - nieustanny ruch - niepoznawalność rzeczywistości - można utrwalić tylko ulotne wrażenie

1874 r. pierwsza wystawa - skandal!

Cechy malarstwa impresjonistycznego

- korzystanie jedynie z podstawowch barw; - nieużywanie czerni (cienie to zmieszane kolory podstawowe); - mieszanie kolorów na płótnie, nie na palecie; - dywizjonizm (nanoszenie plam czystego koloru, które, widziane z pewnej odległości, mieszą się, dając wrażenie barw uzupełniających; - oddawanie bezpośredniego, indywidualnego, zmysłowego wrażenia artysty; - kontakt z naturą, wyjście w plener; - źródłem efektów kolorystycznych jest gra światła, kątów jego padania, nasilenia; - tematyka: codzienność, współczesność, ruch, zabawa, natura.

Claude Monet

Paul Cezanne

Vincent van Gogh (postimpresjonizm)

Edward Manet

Camille Pissarro

Przedstawiciele

Edgar Degas

Augus Renoir

Władysław Podkowiński

Józef Pankiewicz

Leon Wyczółkowski

Impresjonizm w literaturze

W liryce przejawiał się we wzmożonej nastrojowości, plastycznym oddawaniu stanów psychicznych, na ogół była to melancholia lub zniechęcenie. Częstym zabiegiem była synestezja, czyli łączenie wrażeń wzrokowych, słuchowych, zapachowych i dotykowych. Podmiot liryczny pozostawał bierny wobec otaczających go doznań zmysłowych, oddawał pełnię wrażeń, nie starając się na nie wpływać. Impresjoniści oddawali zmienność otaczającego ich świata, grę świateł, chaos natury, przypadkowość zdarzeń. Stany emocjonalne często oddawano za pośrednictwem opisu pejzażu. W polskiej poezji szczególnym powodzeniem cieszyły się krajobrazy tatrzańskie (Kazimierz Przerwa-Tetmajer „Melodia mgieł nocnych”, Jan Kasprowicz „Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach”). W powieści impresjonizm również przejawiał się w psychizacji przyrody i oddawaniu wrażeń zmysłowych. Ponadto przyczynił się do rozluźnienia kompozycji, która odchodziła od ścisłego układu przyczynowo-skutkowego na rzecz tzw. „zespołu scen” luźno ze sobą powiązanych.

Impresjonizm w muzyce

Popołudnie Fauna

Debussy

Ekspresjonizm

Ekspresjonizm to kierunek w sztuce, którego celem było wyrażanie siebie, swoich przeżyć, uczuć, emocji, stanów psychicznych a także wywoływanie emocji u odbiorcy. Aby te cele osiągnąć, stosowali różnorodne środki wyrazu artystycznego, takie jak: - intensywna, wyrazista kolorystyka, - kontrasty barw dopełniających i kontrasty temperaturowe, - prostota form, - dynamiczna kompozycja złożona z linii ukośnych, łamanych, krzywych, łuków, plam barwnych, - nieciągły rytm, gwałtowne, swobodne pociągnięcia pędzla - deformacja, wyolbrzymienie – zwłaszcza brzydoty. Stosowana była też technika drippingu wpisujące się w malarstwo gestu – action painting. Za prekursorów ekspresjonizmu uważa się Vincenta van Gogha, Paula Gauguina, Edvarda Muncha i Jamesa Ensora

Ekspresjonizm w literaturze

• nieustanne podkreślanie konfliktu między tym, co materialne a tym, co duchowe, między dobrem a złem.
• kryzys wartości duchowych i moralnych

• krytyka materializmu, technokratyzmu

• posługiwanie się hiperbolą, wykrzyknieniem, deformacją, groteską oraz kontrastem. Często zestawiano tragizm z komizmem, patos z trywialnością, szczęście z cierpieniem, bunt z pokorą
• motywy mitologiczne i biblijne

• Język liryczny stał się potoczny, dosadny, pełen epitetów, neologizmów i oksymoronów.

• Dążono do rytmizacji wiersza.

Edward Munch

Franz Marc

Ernst Ludwig Kirchner

Przedstawiciele

Oskar Kokoschka

Emil Nolde

Witold Wojtkiewicz

Wojciech Weiss

Secesja

nazwa przyjęta przez towarzystwo artystyczne, na czele którego stanął Gustaw Klimt. Odmiana niemieckiego Jugendstil czy francuskiej Art Nouveau

Cechy charakterystyczne: - linie faliste, niespokojny rytm -asymetria, nieregularność - wysmukłe, lekkie, przejrzyste kształty -motwy roślinne i zwierzęce (lilie, irysy, orchidee, kalie, liście klonu i kasztanowca, ptaki, motyle) -linearyzm -plaszczyznowość -pastelowa kolorystyka -idealizacje kobiety: smukłość postaci, długie bujne włosy, drobne stopy, ręce, piersi - związek ze sztuką japońską, mangą - związek z symbolizmem: * motywy erotyczne * żywioły * motywy wanitatywne

Sztuka stosowana - John Ruskin, William Morris - postulat estetycznego kształtu przedmiotu uzytku codziennego i otoczenia - przeciw brzydocie rzeczy produkowanych seryjnie; odrodzenie rzemiosła 1901 Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana (Wyspiański, Mehoffer, Stanisławski)

Gustaw Klimt

Antonio Gaudi

Alfons Mucha

Przedstawiciele

Aubrey Beardsley

Stanisław Wyspiański

Wacław Szymanowski

Symbolizm

teoria: Maurice Maeterlinck

- rzeczywistość składa się z ducha i jego cienia (materii poznawanej zmysłami);- sztuka powinna przedstawiac metafizyczny rdzeń bytu, a nie odtwarzać mało znaczacą powłokę materialną - symbol to znak sugerujacy głębsze, metafizyczne treści - symbol jest znakiem niedoskonałym, bo ludzkie środki wyrazu nie są dostosowane do wyrażania treści metafizycznych; - symbol podlega różnym interpretacjom (nawet niezgodnym z intencjami autora), jest niejednoznaczny, niejasny

Paul Gauguin

Fernand Khnopff

Gustave Moreau

Przedstawiciele

Pierre de Chavannes

Edward Okuń

Józef Mehoffer

Jacek Malczewski

Kurs przyśpieszony