Ryby żuchwowce pierwotnie wodne

Ryby żuchwowce pierwotnie wodne

Paulina Krzyżanowska

Ryby to całkiem ciekawe stwory. Budowa ryb i przystosowania do życia w wodzie🐡🐟🐠

Cechy charakterystyczne ryb

zmiennocieplne (ich temperatura ciała zależy od temperatury otoczenia)

bezowodniowce (brak błon płodowych w rozwoju embrionalnym)

należą do żuchwowców

występują we wszystkich typach zbiorników wodnych na Ziemi, z wyjątkiem zbiorników o skrajnie trudnych warunkach

serce żylne zbudowane z jednego przedsionka i jednej komory

posiadają płetwy

u wielu gatunków występuje pęcherz pławny

najliczniejsza grupa współcześnie żyjących kręgowców

posiadają skrzelodyszne

01

Budowa

zewnętrzna

anatomiczna

Pokrycie ciała

Ciało ryb pokryte jest skórą, która zawiera komórki barwnikowe (chromatofory) i gruczoły śluzowe produkujące śluz. Skóra ochrania ciało ryb, uczestniczy w wymianie gazowej, wydalaniu i osmoregulacji, a jej ubarwienie ma różne znaczenie (np. maskujące, odstraszające czy ostrzegawcze).Wytworem skóry właściwej są łuski, które dachówkowato pokrywają ciało. Pełnią one głównie funkcje ochronne (zabezpieczają przed zranieniem oraz atakiem pasożytów). Łuski mogą mieć różną postać (kostne ząbki, tarczki), najczęściej mają kształt rombu. Są półokrągło (łuski cykloidalne) lub grzebykowato (łuski ktenoidalne) zakończone.

Układ szkieletowy

Szkielet zróżnicowany na:

• szkielet osiowy: czaszka, kręgosłup (część tułowiowa połączona z żebrami, część ogonowa - pozbawiona żeber)
• szkielet obręczy barkowej i miednicowej
• szkielet płetw parzystych i nieparzystych czaszka połączona z kręgosłupem w sposób nieruchomy

Pierwszy łuk skrzelowy przekształcił się w żuchwę i szczękę; drugi - tworzy zawieszenie aparatu szczękowo-żuchwowego; pozostałe łuki skrzelowe stanowią podporę dla skrzel w mięśniach wielu gatunków występują ości (drobne, skostniałe ścięgna)

Układ pokarmowy

Ryby są na ogół drapieżne lub planktonożerne, rzadziej roślinożerne. Układ pokarmowy ma budowę typową dla kręgowców. Rozpoczyna się otworem gębowym prowadzącym do jamy gębowej, w której znajdują się różnie wykształcone zęby rozmieszczone na kościach szczęk i podniebienia (np. tępe zęby u płaszczek, stożkowate u ryb kostnych). Dalej znajduje się krótki przełyk, żołądek, jelito cienkie (środkowe), jelito grube (tylne) i odbyt.Ryby kostnoszkieletowe posiadają pęcherz pławny, który może ale nie musi być połączony z przełykiem.Główną rolę pęcherza jest regulacja ciężaru ryby a przez to głębokości zanurzenia, jest więc to narząd hydrostatyczny.

Oddychanie ryb

Układ oddechowy ryb tworzą skrzela, które znajdują się w jamie skrzelowej. Skrzela są osadzone na łukach skrzelowych po obu stronach gardzieli. Mają postać dobrze unaczynionych listków skrzelowych pokrytych blaszkami (fałdami) zwiększającymi ich powierzchnię oddechową.Liczne gatunki ryb mogą pobierać tlen z wody przez powłoki ciała a tlen atmosferyczny przez ściany przewodu pokarmowego lub pęcherza pławnego.

+więcej

Krążenie ryb

• Ryby posiadają zamknięty układ krwionośny z jednym obiegiem.
• Krew ryb kostnych pompowana jest przez trójdzielne serce typu żylnego.

• Zbudowane jest z jednego przedsionka, jednej komory i zatoki żylnej (oraz opuszki tętniczej, będąca zgrubieniem tętnicy).

• Krew przepływająca jednokierunkowo przez serce jest pozbawiona tlenu. W sercu znajdują się błoniaste zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi.

Układ nerwowy

+ narządy zmysłow

+Mózg ryby

Układ nerwowy ryb budową przypomina układ nerwowy bezżuchwowców choć jest lepiej od nich rozwinięty. Ośrodkowy układ nerwowy tworzy mózg i rdzeń kręgowy. Od mózgu odchodzi 10 par nerwów czaszkowych. Mózg ma układ liniowy. Składa się z pięciu części (kresomózgowia, śródmózgowia, międzymózgowia, tyłomózgowia i rdzenia przedłużonego) ułożonych jedna za drugą. Rozwój poszczególnych części mózgowia uzależniony jest od trybu życia ryby, a co za tym idzie od rodzaju dominujących narządów zmysłów. U ryb posługujących się węchem dobrze rozwinięte jest kresomózgowie z płatami węchowymi (małe jest natomiast śródmózgowie). Z kolei u ryb posługujących się wzrokiem dobrze rozwinięte jest śródmózgowie. W kresomózgowiu wszystkich ryb znajdują się pierwotne formy kory nerwowej i ośrodków kojarzeniowych.

Rozmnażanie się i rozwój ryb

• Większość rozdzielnopłciowa (tylko nieliczne są obojnakami)
• U niektórych gatunków występuje dymorfizm płciowy
• Większość jest jajorodna oraz występuje u nich zapłodnienie zewnętrzne - samica składa dużą ilość jaj otoczonych galaretowatą osłonką czyli tzw. ikrę
• U ryb chrzęstnoszkieletowych oraz niektórych kostnoszkieletowych występuje zapłodnienie wewnętrzne (są jajożyworodne lub żyworodne)
• Niektóre gatunki opiekują się potomstwem

+ cykl życiowy

Znaczenie ryb

kawior, czyli ikra niektórych gatunków ryb (głównie jesiotrowatych, łososiowatych i dorszowatych) uważana jest za cenny przysmak;

Niektóre gatunki ryb są żywicielami wielu pasożytów

odpady rybne (kości, głowa, tłuszcz) są przerabiane na mączkę rybną (wykorzystywaną jako nawóz i pokarm dla zwierząt gospodarskich ) i oleje (używane do produkcji mydła oraz jako smary);

są źródłem smacznego i zdrowego mięsa

Są ważnym ogniwem łańcuchów troficznych. Z jednej strony są konsumentami, a z drugie same stanowią ważne źródło pokarmu dla wielu zwierząt. Jako roślinożercy, drapieżcy, planktonożerny i mułożercy uczestniczą w obiegu materii w ekosystemach wodnych.

Niektóre gatunki ryb są dobrym obiektem do badań laboratoryjnych.

gatunki pod ochroną

Ochrona ryb

W Polsce wiele gatunków ryb jest zagrożonych wyginięciem, dlatego zostały objęta ochroną prawną. Do takiego stanu rzeczy doprowadziło silne zanieczyszczenie wód, nadmierne połowy oraz nie przestrzeganie elementarnych zasad łowiectwa. Należy pamiętać, że chcąc łowić ryby najpierw należy poznać gatunki chronionych ryb i zasady połowu (najważniejsze z nich to przestrzeganie okresów ochronnych i wymiarów ochronnych ryb) by być świadomym wędkarzem, a nie zwykłym kłusownikiem.

Dziękuje za Uwagę