pirot

Pirot

Ime

Istorija

Geografske odlike

Privreda

Kultura

Galerija

Pirot je grad u Pirotskom okrugu. Prema popisu iz 2011. godine bilo je 58.000 stanovnika na teritoriji grada sa okolnim naseljima, dok je u samom gradu bilo 39.000 stanovnika.

Sa dosta se sigurnosti može potvrditi da je Pirot izgrađen na prostoru rimskog Turesa, važne stanice između antičkog Naisa i Serdike. Na mestu Turesa je u vizantijskom periodu izgrađeno utvrđenje Kvimedava, dok je grad u 12. veku pominjao arapski putopisac Idrisi kao Atrubi. Prvi pomen naziva Pirot potiče iz 1498. godine. Dubrovčani su ga takođe nazivali Pirot. Turski izvori Pirot nazivaju isključivo Šehirkej, dok su strani putopisci najčešće koristili iskvarenu verziju turskog imena.

Istorija

U drugoj polovini XIX veka, kada je naš kraj bio pod Turcima, u blizini Pirota naselilo se muhamedansko pleme tatarskog porekla. Proterano iz Rusije, doselilo se u Tursku gde je raseljeno po celoj carevini. Blizu Velikog sela podigli su svoje selo - Čorin dol. Narod ga je kasnije nazvao čerkesko selo. Turci su ih odatle proterali, a selo spalili.

Prvobitno naselje formirano je na severozapadnom obodu istoimene kotline, oko zidina starog rimskog utvrđenja (gradić), koje je bilo u ondašnje karte (III vek) upisano pod imenom Mutacio Turess što na latinskom znači kula. Naselje se razvilo zahvaljujući blizini poznate saobraćajnice toga vremena - Via militaris, a u srednjem veku poznate pod imenom Carigradski drum. U XIV veku se pominje pod nazivom Pirgos što ima isto značenje. Turci uvode i nov naziv za Pirot - Šerkjoj, što znači varoško selo.

Pirot nekada

U toku svog postajanja Pirot su deset puta plavile reke na čijim se obalama nalazi, dva puta su ga ozbiljno potresli i razorili zemljotresi. Pirot i okolina su podneli veoma teško ropstvo pod Turcima koje je trajalo 442 godine i okončano je 29. decembra 1877.godine. Posle borbi na Nišoru, Budin delu i u Pirotu,Turci su zauvek oterani iz ovog grada i naše zemlje. U srpsko-turskom ratu 1912. godine i u prvom svetskom ratu 1914. godine, Piroćanci su se veoma hrabro borili i imali 7.610 poginulih boraca. U Drugom svetskom ratu 1941. godine Pirot i okolina, kao i čitava naša zemlja, bio je zanemaren i napušten. Nemci su ušli u Pirot, a jedanaest dana kasije prepustili ga, kao i čitav kraj, bugarskim fašistima. Tada je počela treća po redu, najduža bugarska okupacija. Počela je teška borba za oslobođenje koja je trajala tri i po godine. U Pirot je 8. septembra 1944. godine ušao Udarni bataljon Pirotskog partizanskog odreda i oslobodio ga. U narodnooslobodilačkoj borbi dalo je živote oko 2.000 Piroćanaca.

Istorija

Pirot nekada

Nekadašnji gradić zanatlija i pečalbara, postao je poznat po svojim divnim ćilimovima, kačkavalju,jagnjetini, siru i grnčarskim proizvodima... Uz to, neverovatna lepota i bogatstvo prirodnim resursima Stare planine jos tada je pruzala sve svoje darove za zivot i rad na planini i proizvodnji najukusnijih proizvoda Balkana.

Geografske odlike

Grad Pirot se graniči sa četiri srpske opštine Dimitrovgradom, Knjaševcem, Belom Palankom i Babušnicom, kao i sa Bugarskom na dužini od 65 km. U okolini Pirota nalazi se brojne poznate planine kao što su: Stara planina, Vlaška planina, Belava, Suva planina... Kroz Pirot protiču reke: Nišava, Jerma, Rasnička reka, Temštica, Visočica... Ova opština ima i tri jezera - Zavojsko jezero, Krupačko jezero i Sukovsko jezero.

Privreda

Pirot se nalazi u pograničnom prostoru Srbije prema Bugarskoj, raspolaže brojnim i po obliku pojavljivanja raznovrsnim turističkim vrednsotima. Priroda dominira nad kulturno-istorijskim spomenicima ali se pri turističkoj valorizaciji mora uvažavati princip komplementarnosti kako bi se turistički potencijali iskazivali celovito. U Pirotu su nekada poslovali jedni od najvećih privrednih giganata u SFRJ - Fabrika Tigar kao i industrija odeće Prvi maj. Danas u Pirotu kada je reč o većim kompanijama, posluju Tigar Mišelin, D. Kompani i tekstilna industrija Miroljo.

Pirot je takođe pun kulturnih dešavanja, počevši od najvećeg "Pirotskog kulturnog leta" koji se održava svakog leta i koji je prepun različitih dešavanja: Međunarodni folklorni festival, moto skup, skup raznih koncerata kako lokalnih, tako i veoma popularnih i poznatih domaćih izvođača.

Kultura

Svake godine se odražava turističko-gastronomska-kulturno-umetnička manifestacija i jednstveno svetsko tamičenje Sajam pirotske peglane kobasice. Tom prilikom pored Peglane kobasice se prikazuje i prodaju i drugi proizvodi domaće radinosti vezane za Pirotski kraj.

Kultura

Od kulturnih dobara, Pirot poseduje dosta obejkata od kulturnog značaja kao što su: Stara Kuća ili Konak Malog Riste, Pazarska crkva ili Crkva Rođenja Hristovog, Momčilov grad, zgrada Opštinskog suda u Pirotu, zgrada Gimnazije u Pirotu, kuća Stojana Božilovića Belog. U okolini Pirota se nalazi objekat od kulturnog značaja a među njima najpoznatija su Poganovski manastiru u opštini Dimitrovgrad, Sukovski manastir, Temački manastir, Begov most u Staničenju, crkva Sv. Petra i Pavla u Rsovcu i dr.

Hvala na pažnji!!! Radila: Anđela Perić IV-5