Zemsta

"ZEMSTA" ALEKSANDER FREDRO

Temat: Twórca i jego dzieło - Aleksander Fredro.

Temat:" Tu mieszkamy jakby sowy".O świecie przedstawionym w komedii Aleksandra Fredry.

Temat: "Wprzódy w morzu wyschnie woda, nim tu u nas będzie zgoda".

Temat: Komizm i humor w "Zemście" Aleksandra Fredry.

Temat: "Ogień jeden, woda drugi." Charakterystyka Cześnika i Rejenta.

Temat: Zaproszenie na herbatkę u Cześnika - redagujemy krótkie formy wypowiedzi.

Lekcja 1 Temat: Twórca i jego dzieło Aleksander Fredro.

„Urodziłem się w Surochowie, w ziemi przemyskiej, z Jacka z Pleszowic i Marii z Dembińskich Fredrów małżonków. Kiedy? Nie wiem dokładnie, bo w owym czasie proboszcze na mokro oficjowali, a na sucho pisali" - rozpoczyna swój życiorys Aleksander hrabia Fredro w pamiętniku Trzy po trzy. „Metryki więc odszukać nie mogłem, może i dlatego że plebania w Jarosławiu zgorzała".

CO WIEMY O AUTORZE?

1809-1815

15 lipca 1876, Lwów

8 listopada 1828

1834

20 czerwca 1793

1838

Został pochowany w rodzinnej krypcie w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Rudkach koło Lwowa

Urodził się w bogatej rodzinie szlacheckiej (niegdyś senatorskiej) jako syn Jacka Fredry i Marianny z Dembińskich.

Ślub z właścicielką zamku w Odrzykoniu, Zofią de domo hrabianką Jabłonowską.

Prapremiera "Zemsty" we Lwowie w teatrze Jana Nepomucena Kamińskiego

Służba w armii Księstwa Warszawskiego, później w wojsku Napoleona.

Pierwsze wydanie książkowe "Zemsty"

Jak Aleksander Fredro wpadł na pomysł napisania "Zemsty"?

Wszystko zaczęło się od... porządków. Po ślubie z Zofią Jabłonowską Fredro zamieszkał w zamku w Odrzykoniu. Żona Aleksandra Fredry odziedziczyła połowę zamku niedaleko Krosna. Fredro, przeglądając dokumenty majątku, natknął się na akta sądowe, z których wynikało, że dwaj poprzedni współwłaściciele zamku: Piotr Firlej i Jan Skotnicki wiedli ze sobą spór.

Obejrzyj film prezentujący pierwowzór literackiego zamku z "Zemsty"

Zamek w Odrzykoniu należał w XVII wieku do dwóch właścicieli: wojewody - Piotra Firleja i kasztelana - Jana Skotnickiego. Toczyli między sobą zażarty spór - dokuczali, kłócili się i procesowali. Jan Skotnicki naprawił mur i remontował zamek. Jednak w zemście za dokuczanie, przebudował dach w taki sposób, że rynny odprowadzały Firlejom na ich dziedziniec wody deszczowe. Wojewoda napadał z kolei na robotników naprawiających mur i przy okazji zniszczył rynny.

SPÓR

ZGODA

Kres ich długoletnim zatargom położył dopiero ślub zawarty w 1630 roku przez wojewodzica Mikołaja Firleja z kasztelanką Zofią Skotnicką.

Fredro napisał "Zemstę" w 1833 roku. Rok później miała miejsce prapremiera "Zemsty" we Lwowie w teatrze Jana Nepomucena Kamińskiego.

Zadanie dla Ciebie !!!

Zapisz w zeszycie, skąd Fredro zaczerpnął pomysł na swoją komedię, czyli przedstaw genezę utworu.

Zostań milionerem

Sprawdź, ile zapamiętałeś z lekcji

Temat:" Tu mieszkamy jakby sowy."O świecie przedstawionym w komedii Aleksandra Fredry.

Czas akcji

Miejsce akcji

Bohaterowie

Głównie wątki w Zemście

Tytuły szlacheckie

Tytuły, którymi posługiwali się bohaterowie „Zemsty”, wywodziły się z dawnych czasów. Pierwotnie określano nimi osoby usługujące królowi lub pełniące ważne funkcje na dworze. Później używano ich jako tytułów honorowych, określających miejsce w szlacheckiej hierarchii (np. godność rejenta była dużo niższa niż cześnika, cześnik zajmował 9., a rejent 23. miejsce w tabeli urzędów szlacheckich liczącej 24 miejsca).

Cześnik – w dawnej Polsce urzędnik królewski odpowiedzialny za podawanie trunków; później tytuł honorowy, określający niższego urzędnika ziemskiego. Rejent – pracownik wymiaru sprawiedliwości; dawne określenie notariusza. Podstoli – w dawnej Polsce urzędnik nadworny, zastępca stolnika nadzorującego podawanie potraw do stołu; potem honorowy urząd ziemski; jego żona – podstolina.

Użycie nazwisk znaczących to najprostszy sposób charakteryzowania bohaterów przez wskazanie najbardziej znamiennej dla nich cechy. Ten zabieg zastosował Aleksander Fredro.

Raptusiewicz (od: raptus – daw. gwałtownik) – człowiek porywczy, niepohamowany, impulsywny.

Milczek (od: milczeć – nic nie mówić) – człowiek skryty, małomówny, cichy, zamknięty w sobie.

Papkin (od: papka - potrawa) – człowiek, którego usługi można pozyskać za strawę; pieczeniarz, darmozjad

Śmigalski (od: śmigać - szybko przemieszczać się; przelatywać, pędzić) – człowiek, który robi wszystko w szybkim tempie.

Śmigalski (od: śmigać - szybko przemieszczać się; przelatywać, pędzić) – człowiek, który robi wszystko w szybkim tempie.

Na podstawie rysunków przedstaw przebieg wydarzeń w "Zemście".

Zadnie dla Ciebie

Na podstawie rysunków i zdarzeń zapisz w zeszycie plan wydarzeń.

Sprawdź

Temat: "Wprzódy w morzu wyschnie woda, nim tu u nas będzie zgoda".

Kto przekracza mur graniczny i w jakim celu?

1. Wacław: a) aby spotkać się z Klarą, b) aby oddać się do „niewoli” Papkinowi, c) przed ślubem z Klarą. 2. Papkin – zaniósł Rejentowi wyzwanie na pojedynek. 3. Podstolina – już jako narzeczona Cześnika zgodziła się poślubić Wacława. 4. Rejent – przybył na pojedynek z Cześnikiem, trafił na ślub młodych.

Co było przyczyną sporu? Jakie zamiary miał Cześnik wobec Rejenta, a jakie Rejent wobec Cześnika? (skt I scena 2., akt III scena 1.) Komu zależało na tym, aby doszło do zgody między sąsiadami? W aktach II i III wyszukaj odpowiedzi Cześnika i Rejenta na słowa Wacława, które są propozycją sąsiedzkiej zgody. Który z bobaterów mów i to, co naprawdę myśli?

Na czym polegała tytułowa zemsta?

Który z bohaterów był bardziej zaślepiony zemstą? Który z nich był bardziej zatwardziały w zemście?

Komu zemsta się udała? Kto zyskał, a kto stracił na zawarciu zgody?

Temat: "Ogień jeden, woda drugi." Charakterystyka Cześnika i Rejenta.

"Niech się dzieje wola Nieba, Z nią się zawsze zgadzać trzeba.”

"Mocium panie"

VS

Cześnik

Rejent

"Niech się dzieje wola Nieba, Z nią się zawsze zgadzać trzeba.”

"Mocium panie"

PORÓWNAJ POSTACIE

Temat: Komizm i humor w "Zemście" Aleksandra Fredry.

Komedia:

- gatunek dramatu przeznaczony do wystawienia na scenie - posługuje się komizmem; - występują różne rodzaje komizmu; - utwór ma pogodny nastrój; - akcja jest żywa, pełna nieoczekiwanych zwrotów; - utwór kończy się happy endem, czyli szczęśliwie i dobrze dla bohaterów.

Co to jest komizm?

Rodzaje komizmu:

a) komizm postaci (charakterów) - wyposażenie bohatera w takie cechy, które wywołują śmiech; przerysowane cechy bohatera, b) komizm językowy (słowny) - zabawny sposób mówienia, dwuznaczność słów; żartobliwe powiedzonka; zabawa słowami, c) komizm sytuacyjny - źródłem humoru są nieporozumienia związane z przebiegiem wydarzeń; zabawne zdarzenia i sytuacje.

Komizm postaci

Temat: Zaproszenie na herbatkę u Cześnika - redagujemy krótkie formy wypowiedzi.

1. Zredaguj ogłoszenie do gazetki szkolnej, w którym zachęcisz uczniów Twojej szkoły do obejrzenia spektaklu Zemsta w wykonaniu Szkolnego Koła Teatralnego. Użyj dwóch argumentów. Pamiętaj o poprawności językowej, interpunkcyjnej, ortograficznej. 2. Do Twojej szkoły przyjeżdża Roman Polański, odtwórca roli Papkina w filmie wyreżyserowanym przez Andrzeja Wajdę. Napisz zaproszenie na spotkanie z nim. Użyj dwóch argumentów, którymi przekonasz kolegów i koleżanki do udziału w tym wydarzeniu. Pamiętaj o poprawności językowej, interpunkcyjnej, ortograficznej.

3. Twój kolega pokłócił się z przyjacielem. Chcesz okazać mu wsparcie i kupujesz najnowsze wydanie „Zemsty” Aleksandra Fredry. Napisz dedykację dla kolegi. Pamiętaj o poprawności językowej, interpunkcyjnej, ortograficznej.