5.45 Podział Kościoła

PODZIAŁ

KOŚCIOŁA

JEDNO IMPERIUM, DWA CESARSTWA

oczątki chrześcijaństwa to okres istnienia Imperium Rzymskiego. Zajmowało ono ogromy obszar pod panowaniem jednego cesarza.

Imperium Romanum, Heinrich Kiepert domena publiczna | Wikimedia Commons

Zarządzanie tak dużym i zróżnicowanym kulturowo państwem było trudnym zadaniem. Pod koniec IV w. zostało zatem podzielone na dwie części: Cesarstwo Wschodnie i Zachodnie.

RYWALIZACJA

o 330 r. stolicą Imperium był Rzym − mieszkali tam zarówno cesarz, jako przywódca polityczny oraz papież, głowa Kościoła. Konstantyn Wielki prze-niósł stolicę do Konstantynopola. Gdy miasto to stało się głównym ośrodkiem władzy państwowej, na znaczeniu zyskał także jego biskup. Już wtedy rozpoczęła się walka o wpływy w Kościele, pogłę-biona przez podział Cesarswa w 395 r.

GRECKI WSCHÓD - ŁACIŃSKI ZACHÓD

STOLICA:JĘZYK: KULTURA: ORGANIZACJA KOŚCIOŁA:

Konstantynopolgreckihellenistycznacezaropapizm,niezależność Kościołów lokalnych, brak celibatu

Rzymłaciński rzymskaprymat papieża,podporządkowanie biskupstw Rzymowi, bezżeństwo duchownych

LITURGIA I DOKTRYNA

óżnice kulturowe i organizacyjne wiązały się także z odmiennym sposobem sprawowania obrzędów oraz podejściem do niektórych prawd wiary, np. o pocho-dzeniu Ducha Świętego czy czyśćcu.

ZACHÓD

WSCHÓD

język łaciński w liturgii chleb niekwaszony i białe wino Komunia Św. pod jedną postacią muzyka instrumentalna

języki narodowe w liturgii chleb kwaszony i czerwone winoKomunia Św. pod dwiema postaciami chorał i śpiew kapłana

WIELKA SCHIZMA 1054

ogłębiające się różnice prowadziły do sporów pomiędzy dwiema stolicami. Do ostatecznego rozłamu doszło w roku 1054. Jego bezpośrednią przyczyną był konflikt między papieżem a patriarchą Konstantynopola.

Papieski legat, kard. Humbert, udał się do Bizancjum na spotkanie z patriarchą Konstantynopola Michałem Cerular-iuszem, by załagocić dotychczasowe konflikty. Arogancja, niechęć, duma i nieustępliwość dwóch hierarchów doprowadziła jednak do wzajemnego potępienia. Nało-żone ekskomuniki rozprzestrzeniły się na cały Kościół Zachodni i Wschodni.

Papież Leon IX, 1879

Świątynia Hagia Sophia w Konstantynopolu, 1857

domena publiczna | Wikimedia Commons

domena publiczna | Wikimedia Commons

KATOLICKI I PRAWOSŁAWNY

łótnia miedzy Kościołami lokal-nymi (Rzymu i Konstantynopola) zamieniła się w trwały podział religijny, który miał ogromne konsekwencje kulturowe i polityczne.

Poselstwo u Cerulariusza, XIII w domena publiczna | Wikimedia Commons

PRÓBY ZJEDNOCZENIA

odejmowane od XIII w. działania na rzecz porozumienia i doprowadzenia do jedności nie przynosiły rezultatów. Moment przełomowy dla nawiązania dialogu katolicko-prawosławnego nastą-pił dopiero w XX w., gdy podczas Soboru Watykańskiego II papież Paweł VI i patriarcha Atenagoras I znieśli wza-jemne ekskomuniki.

Spotkanie Pawła VI i Atenagorasa I, kaplica Dominus Flevit na Górze Oliwnej domena publiczna | Wikimedia Commons

RUCH EKUMENICZNY

o roku od ponad stu lat obchodzony jest Tydzień Modlitw o Jedność Chrze-ścijan. W ramach Tygodnia chrześcija-nie różnych wyznań na całym świecie spotykają się na wspólnej modlitwie podczas nabożeństw ekumenicznych, organizują razem konferencje, koncer-ty i inne spotkania. Zwyczajem w tym czasie stała się też gościnna wymiana kaznodziei.

FUNDAMENT POROZUMIENIA

ościół katolicki i prawosławny łączą:

• Biblia i Tradycja (siedem pierw-szych soborów i nauczanie Ojców Kościoła),

• uznawanie 7 sakramentów,
• kult obrazów i relikwii świętych,
• oddawanie czci Matce Bożej.

SCHIZMA EKSKOMUNIKA

(gr. rozdwojenie, rozdarcie) – podział społeczności religijnej. kara za ciężkie wykroczenia, polegająca na wyłączeniu ze wspólnoty i pozbawiająca ochrzczonego praw. dawniej tytuł nadawany biskupom najważniejszych miast; obecnie najwyższy dostojnik w Kościele Wschodnim. odłam chrześcijaństwa obrządku wschodniego. działania mające na celu zjednoczenie Kościołów chrześcijańskich. w sztuce wschodniochrześcijańskiej obraz o tematyce religijnej malowany na drewnie. nazwa świątyni prawosławnej.

PATRIARCHA

PRAWOSŁAWIE

EKUMENIZM IKONA

CERKIEW

Nie tylko za nimi proszę, ale i za tymi, którzy dzięki ich słowu będą wierzyć we Mnie; aby wszyscy stanowili jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, a Ja w Tobie, aby i oni stanowili w Nas jedno, by świat uwierzył, że Ty Mnie posłałeś.

J 17,20-21

DZIĘKUJĘ

za uwagę