bezpieczeństwo sieci elektrycznej

Bezpieczeństwo

sieci elektrycznej

INDEX

Zwarcie

Przeciążenie

Bezpiecznik

Faza, zero itp.

Porażenie

Wyłączniki

Zwarcie

Jest zagrożeniem funkcjonowania domowej sieci elektrycznej. Zwarcie powstaje, kiedy dwa przewody zasilające zostaną połączone ze sobą bezpośrednio, a nie przez urządzenie. Pod wysokim napięciem płynie prąd o dużym natężeniu, a rozgrzewanie się przewodów może spowodować pożar. Aby uchronić się przed taką sytuacją, stosujemy bezpieczniki.

Zwarcie - w elektrotechnice i elektronice oznacza nagłe zmniejszenie rezystancji obwodu elektrycznego do bardzo małej wartości, powstające najczęściej wskutek połączenia się przewodów obwodu lub uszkodzenia izolacji elektrycznej w wyniku jej przebicia. (definicja wg Wikipedii)

Bezpiecznik

Bezpiecznik to urządzenie rozłączające obwód, gdy natężenie prądu przekroczy dopuszczalną wartość. Najprostszy bezpiecznik to po prostu cienki drucik umieszczony w szklanej lub plastikowej obudowie. Takich bezpieczników używa się m.in. w samochodach i w niewielkich urządzieniach elektrycznych. Gdy na skutek zwarcia rośnie natężenie prądu, drucik w bezpieczniku się rozgrzewa, aż w końcu przepala się i przestaje przewodzić prąd. Dzieje się tak nie tylko w przypadku zwarcia, ale zawsze, gdy natężenie prądu przekroczy ustaloną wartość.

Bezpieczniki w sieci domowej Zwykle cała sieć domowa jest chroniona jednym dużym bezpiecznikiem, najczęściej o maksymalnym natężeniu prądu, poszczególne jej części - kilkoma mniejszymi. Dawniej używano bezpieczników z przepalającym się drucikiem, ale każda jego wymiana była niewygodna i kosztowna. Dlatego wprowadzono bezpieczniki automatyczne. Są one wyposarzone w elektromagnes, który wyłącza obwód po przekroczeniu określonego natężenia prądu.

(bezpiecznik w szklanej obudowie)

symbol bezpiecznika

Wyłączniki różnicowoprądowe

Budowa 1. zestyki torów prądowych, wraz z zamkiem i dźwignią załączającą 2. wyzwalacz różnicowoprądowy – najczęściej przekaźnik spolaryzowany 3. przekładnik Ferrantiego – pierścień ferromagnetyczny, przez który przechodzą przewody fazowe i przewód neutralny 4. obwód testowania wyłącznika – umożliwia jego sprawdzenie w trakcie eksploatacji.

Wyłącznik różnicowoprądowy odcina dopływ prądu, jeśli natężenie prądu wpływającego do domowej sieci elektrycznej przewodem fazowym jest inne niż natężenie prądu wypływającego z niej przewodem neutralnym. Taka róznica natężeń oznacza, że prąd wypływa z obwodu - być może przez ciało użytkownika. Wyłączniki różnicowoprądowe łączy się zwykle w jednej obudowie z bezpiecznikami.

Wyłącznik różnicowoprądowy, potocznie różnicówka, wyłącznik przeciwporażeniowy, bezpiecznik różnicowoprądowy (w użyciu są angielskie skrótowce RCD, od residual current device, i RCCB, od residual current circuit breaker) – elektryczne urządzenie zabezpieczające, które rozłącza obwód po wykryciu, że prąd elektryczny, który z niego wypływa nie jest równy prądowi wpływającemu. Służy do ochrony ludzi przed porażeniem prądem elektrycznym przy dotyku pośrednim i bezpośrednim i ogranicza skutki uszkodzenia urządzeń, w tym możliwość powstania pożaru. (definicja wg Wikipedii)

Przeciążenie gniazdka, wtyczki, przewodów

Wyobraż sobie, że do jednego gniazdka włączyliśmy przez rozgałęźnik kilka urządzeń o łącznej mocy 3000 W. Przez rozgałęźnik płynie prąd o natężeniu 13 A. Jeśli obwód jest chroniony bezpiecznikiem 16 A, to nie wyłączy się on w tym przypadku. Może się jednak okazać, że rozgałęźnik, wtyczka lub gniazdko nie są przystosowane do prądu o tak dużym natężeniu. Przy dużym natężeniu wydziela się dużo ciepła, co może doprowadzić nawet do pożaru. Dopuszczalne natężenie prądu dla rozgałęźnika powinno być napisane na samym urządzeniu lub jego opakowaniu. Najprościej jednak zapamiętać, że spośród urządzeń używanych w domu dużą moc mają np. piekarnik, zmywarka, pralka, toster, suszarka, lodówka. Takie urządzenia należy podłączać do osobnego gniazdka.

"Faza", "zero" i uziemienie

Spośród dwóch przewodów w gniazdku tylko jeden jest pod napięciem względem ziemi – w technicznym żargonie mówimy o nim „faza". Drugi z nich to „zero", czyli przewód neutralny, o napięciu 0 V względem ziemi. Do większości gniazdek elektrycznych dochodzi jeszcze trzeci przewód, podłączony do stalowego bolca, który trafia do otworu we wtyczce. Tak więc urządzenie podłączone jest do sieci jeszcze jednym przewodem. Ten przewód to uziemienie, czyli połączenie z ziemią. Do tego przewodu może być podłączona obudowa urządzenia, zwłaszcza jeśli jest wykonana z metalu. Może się bowiem zdarzyć, że na skutek uszkodzenia izolacji przewodu obudowa znajdzie się pod napięciem. Stanowiłoby to śmiertelne niebezpieczeństwo dla użytkowników, szczególnie w kuchni lub w łazience, gdzie łatwo dotknąć jednocześnie przewodów wodociągowych i lodówki lub pralki, w szczególności mokrymi rękoma. Dzięki uziemieniu prąd z sieci odpływa do ziemi, a wyłączniki różnicowoprądowe albo bezpieczniki odcinają napięcie, zanim ktokolwiek zostanie porażony.

Porażenie elektryczne

Czy porażony jest przytomny?

TAK

NIE

Czy czuje się dobrze, równo oddycha, ma równy puls?

Czy oddycha, a jego serce bije?

NIE

TAK

NIE

TAK

Idż z nim do lekarza albo wezwij lekarza. Kontroluj oddech i puls

Poszkodowany nie wymaga pomocy medycznej, ale go obserwuj

Połóż go na boku, usuń ciała obce z ust. Wezwij pogotowie

Wezwij pogotowie. Rozpocznij resuscytację

Dziękuję za uwagę

Przygotowała Maja Wojtasik 2F