Kamienie na szaniec

Aleksander Kamiński, Kamienie na szaniec

cykl lekcji

Lekcja 2

Lekcja 3

Lekcja 1

Lekcja 5

Lekcja 4

pani z polaka

Opracowanie:

Na początek...

Podziel się wrażeniami po przeczytaniu lektury. Czy podobała Ci się? Jak Ci się ją czytało? Uzasadnij swoje zdanie.

Wyjaśnij pojęcia

fantastyka - fikcja - fakt -

coś nieprawdopodobnego;

coś prawdopodobnego;

zgodność z rzeczywistością.

Wyjaśnij pojęcia

fantastyka - fikcja - fakt -

coś nieprawdopodobnego;

coś prawdopodobnego;

zgodność z rzeczywistością.

Który z tych terminów będzie pasować do "Kamieni na szaniec"?

Lekcja 1

T: "Kamienie na szaniec" jako przykład literatury faktu.

Litetatura faktu

typ utworów narracyjnych o charakterze dokumentalnym, zazwyczaj częściowo zbeletryzowane, mający na celu wiarygodną relację o prawdziwych wydarzeniach

"Kamienie na szaniec" jako literatura faktu - argumenty

Dokładne określenie czasu wydarzeń:

czas II wojny światowej, od września 1939 r. do sierpnia 1943 r.

"Kamienie na szaniec" jako literatura faktu - argumenty

Dokładne określenie przestrzeni:

- Warszawa - gimnazjum, ul. Rakowiecka, Nowy Świat, Mokotów, Pawiak, aleja Szucha; - Dębe Wielkie, - Palmiry, - Kraśnik, - Sieczychy.

"Kamienie na szaniec" jako literatura faktu - argumenty

Autentyzm postaci:

Wszyscy bohaterowie są postaciami historycznymi: - główni bohaterowie, - Lechosław Domański "Zeus", - Jacek Tabęcki, - Urszula Głowacka-Plenkiewicz "Urka", - Barbara Sapińska-Eytner.

"Kamienie na szaniec" jako literatura faktu - argumenty

Wydarzenia:

- wybuch II wojny światowej, - okupacja, - działalność małego sabotażu i dywersji.

"Kamienie na szaniec" jako literatura faktu - argumenty

Nazwy organizacji:

- Kedyw, - AK, - Szare Szeregi.

- PLAN, - PET, - POW, - Wawer,

Lekcja 2

T: Życie w okupowanej Warszawie.

"W burzy i we mgle"

Przeczytaj pierwszy akapit rozdziału "W burzy i we mgle". Znajdź odpowiedzi na poniższe pytania:

- Jak autor ocenia sytuację Polski w 1939 roku? - Kogo obwinia za taki stan rzeczy? - Jakie wady Polaków piętnuje? - Jakie uczucia wzbudza w czytelniku ten fragment?

"W burzy i we mgle"

Losy bohaterów w pierwszych dniach wojny

- niemożność pogodzenia się z zainstniałą sytuacją, - przymusowy wymarsz z Warszawy na wschód, - bezsilne przyglądanie się pogromowi ludności cywilnej - bombardowania, palenie wsi, - pomoc rannym, - wiadomość o wkroczeniu wojsk sowieckich do Polski, - kapitulacja stolicy.

Jak wyglądało życie w okupowanej Warszawie?

- widok wojsk niemieckich, - zrujnowane budynki, - brak prądu, wody, gazu, - aresztowania ludzi, - działalnośc konspiracyjna - walka z wrogiem, - bieda i brak żywności, - rozwój czarnego rynku, - tajne nauczanie,

- zdominowanie życia publicznego przez Niemców, - godina policyjna, - łapanki i rewizje.

Zadanie

1. Wykonaj graficzną notatkę dotyczącą dzisiejszego tematu. 2. Wyobraź sobie, że przygotowujesz wydanie wiadomości o życiu w okupowanej Warszawie. Przygotuj breaking news (pasek informacyjny). Skorzystaj z tej strony: https://www.classtools.net/breakingnews/ Instrukcja:

Lekcja 3

T: W służbie małego sabotażu i dywersji.

Pojęcia

sabotaż - umyślne niewypełnianie albo wadliwe wypełnianie swoich obowiązków w celu dezorganizacji, strat i szkód; uniemożliwienie lub utrudnienie prawidłowego funkcjonowania urzędów, instytucji, państwa

Pojęcia

dywersja - niszczące działania wojenne na tyłach wroga, mające na celu odwrócenie uwagi przeciwnika

Działania sabotażowe i dywersyjne

Działania sabotażowe i dywersyjne

sabotaż

dywersja

rozbrajanie niemieckich żołnierzy, odbijanie więźniów z transportów, wysadzanie mostów i torów kolejowych - uniemożliwianie dostarczenia broni, akcja pod Arsenałem, wykonywanie wyroków na szczególnie okrutnych gestapowcach

akcja fotograficzna, akcja przeciw Paprockiemu, akcja kinowa, afera kopernikowska, wpuszczanie gazu do lokali i sklepów dla Niemców, zdejmowanie niemieckich flag, wieszanie polskich chorągiewek w święta narodowe

Tytuł utworu

Lecz zaklinam – niech żywi nie tracą nadziei I przed narodem niosą oświaty kaganiec; A kiedy trzeba – na śmierć idą po kolei, Jak kamienie przez Boga rzucane na szaniec!... Juliusz Słowacki, Testament mój

Tytuł utworu

Znaczenie dosłowne:

kamienie

twarda bryła skalna, budulec

szaniec

wał obronny usypany z kamieni lub ziemi

Tytuł utworu

Znaczenie metaforyczne:

kamienie

osoby walczące w obronie kraju, m.in. Alek, Rudy i Zośka

szaniec

walka w obronie ojczyzny, niepoddawanie się okupantowi, zachęcanie innych do walki, dawanie świadectwa odwagi i służby krajowi

Zadania

1. Wyjaśnij, na czym polegały poniższe akcje sabotażowe: akcja fotograficzna, akcja przeciw Paprockiemu, akcja kinowa, afera kopernikowska. 2. Horacy, starożytny poeta, napisał w jednej ze swoich pieśni: „jakże słodko i zaszczytnie jest umrzeć za Ojczyznę”. Czy te słowa mogły przświecać bohaterom "Kamieni na szaniec"? Uzasadnij swoje stanowisko, podając dwa argumenty.

Lekcja 4

T: Akcja pod Arsenałem - zwycięstwo czy porażka Buków?

Akcja pod Arsenałem

Akcja pod Arsenałem

26 marca 1943 roku

Data:

odbicie Rudego i innych więźniów przewożonych przez gestapo do więzienia na Pawiaku

Cel:

Plan wydarzeń

Akcja pod Arsenałem - zwycięstwo czy porażka?

Zwycięstwo, ponieważ:

- ocalono przyjaciela z rąk okupanta, - pokazano Niecom, że Polacy nie są bierni i stawiają opór, - podniesiono morale, - uwolniono innych więźniów, - Rudy mógł umrzeć wśród przyjaciół.

Akcja pod Arsenałem - zwycięstwo czy porażka?

Porażka, ponieważ:

- narażono życie wielu żołnierzy dla jednego człowieka, - uwikłano w akcję przypadkowe osoby, - nie odniesiono większych korzyści w odniesieniu do całej wojny, - Rudy umarł, - poniesiono śmiertelne ofiary, m.in. umarł Alek.

Zadanie

Na jednej ze stron internetowych toczy się dyskusja o tym, czy należało przeprowadzić akcję pod Arsenałem. Napisz komentarz, w którym przedstawisz swoje stanowisko i poprzesz je dwoma argumentami, odwołując się do treści „Kamieni na szaniec”.

Lekcja 5

T: Opowieść o ludziach, którzy potrafili pięknie żyć i pięknie umierać.

Bohaterowie - informacje podstawowe

Alek

Rudy

Zośka

Tadeusz Zawadki, harcmistrz, dryżynowy, komendant rejonu Mokotów Górny podziemnej organizacji

Jan Bytnar, harcmistrz, członek podziemnej organizacji "Wawer"

Aleksy Dawidowski, podharcmistrz, członek podziemnej organizacji "Wawer"

Bohaterowie - wygląd

Alek

Rudy

Zośka

delikatna cera, regularne rysy, jasnoniebieskie oczy i złociste włosy, dziewczęcy uśmiech

młodzieńcza, piegowata twarz i rudawe włosy, szczupła sylwetka, niewysoki

wysoki, szczupły, o niebieskich oczach i płowej czuprynie, zawsze uśmiechnięty i żywo gestykulujący

Bohaterowie - zainteresowania i umiejętności

Alek

Rudy

Zośka

miłośnik książek, wynalazca udoskonaleń technicznych, sprawność manualna

wszechstronne zainteresowania

miłośnik przygór, wielbiciel kina

Bohaterowie - cechy

Alek

Rudy

Zośka

pogodne usposobienie, energia życiowa, skłonność do egzaltacji, uczuciowość, wrażliwość, umiejętność panowania nad sobą, sprawność fizyczna, niespokojny duch, skłonność do ryzyka, odwaga granicząca z brawurą, zacięcie przywódcze, szczerość, bezpośredniość, pracowitość, uczynność, ambicja, zaradność

urodzony organizator, samotnik, zamknięty w sobie, uczuciowość, wrażliwość, przywiązanie do rodziny, spokój wewnętrzny, upór, łagodność, wyrozumiałość, odpowiedzialność, ambicja, pracowitość, odwaga, zdolność przewidywania

wybitna inteligencja, skłonność do filozofowania, wrażliwość, uczuciowość, delikatność, ambicja, siła wewnętrzna, wytrzymałość psychiczna i fizyczna, pomysłowość, odpowiedzialność, skromność, odwaga, zaradność, pracowitość

Wybierz swoje zadanie

1. Wykonaj notatkę graficzną o bohaterach "Kamieni na szaniec". 2. Stwórz profil społecznościowy wybranego bohatera. Napisz minimum trzy posty odnoszące się do akcji książki. Możesz wykonać do ręcznie na kartce lub skorzystać ze strony: 3. Stwórz kartę postaci wybranego bohatera. Zamiast specjalnych zdolności zapisz minimum trzy cechy i je uzasadnij. Skorzystaj z generatora: Jak wypełnić kartę:

Zadanie dodatkowe

Udowodnij, że Alek, Rudy i Zośka to bohaterowie, którzy "potrafili pięknie żyć i pięknie umierać". Podaj dwa argumenty odnoszące się do lektury.