z biegiem rzeki

W rzece

Warunki życia w rzeceRzeki stwarzają bardzo różnorodne warunki życia dla organizmów. Zależy to od klimatu, wielkości, prędkości wody w rzece, rodzaju dna i innych czynników. W warunkach środowiska Polski dla każdej rzeki zwykle wyróżnia się źródła, trzy odcinki biegu rzeki i ujście. Każdy z odcinków stwarza odmienne warunki dla roślin i zwierząt żyjących w rzece.

Rozróżniamy:

- górny bieg rzeki - środkowy bieg rzeki - dolny bieg rzeki

Na ilustracji zaznaczone są 3 odcinki rzeki.

Górny bieg rzeki:

• zaczyna się od źródła i kończy zwykle w miejscu, gdzie rzeka opuszcza góry lub wyżyny
• woda jest tu zimna, przeważnie bardzo czysta i dobrze natleniona
• dno strumienia jest kamieniste, czasami żwirowe lub piaszczyste
• silny prąd wody stwarza roślinom i zwierzętom trudne warunki do życia. Piasek, żwir i kamienie są przemieszczane, co utrudnia utrzymanie się roślin
• na dnie tego odcinka rzeki prawie nie występują rośliny, a ryby mają opływowe kształty, by przeciwstawić się silnemu prądowi

Zimną wodę i szybki nurt górnego brzegu rzeki lubią pstrągi.

Wśród kamieni mieszka pluszcz, który z wody wyławia larwy owadów.

Środkowy bieg rzeki:

• zaczyna się w miejscu, gdzie znacznie zmniejsza się nachylenie terenu, dlatego spada prędkość przepływu wody - rzeka zwalnia
• dno rzeki w tym odcinku pokrywa wolno transportowany piasek nanoszony z górnego biegu
• dolina rzeki w tym odcinku jej biegu poszerza się dzięki dopływającym z prawej i lewej strony innym rzekom - dopływom
• woda w rzece jest cieplejsza, mniej przejrzysta i zawiera mniej tlenu
• brzegi rzeki, a czasami i dno są porośnięte przez rośliny

Na ilustracji widzisz rzekę od źródła - do ujścia. Zwróć uwagę na dopływy rzeki. Dopływy, to mniejsze rzeki, które dopływają z prawej lub lewej strony, łącząc się z rzeką główną. W ten sposób rzeka poszerza się i staje się coraz większa. Rzeka może również zakręcać - tworzą się wtedy zakola.

W norkach, w nadrzecznych skarpach, zakładają gniazda zimorodki...

i jaskółki brzegówki.

Nad rzeką mieszkają wydry, które doskonale pływają i nurkują.

Dolny bieg rzeki:

• woda płynie jeszcze wolniej i rzeka rozlewa się szeroko
• dno pokrywa gruba warstwa drobnego piasku i mułu
• woda jest ciepła i mętna, gdyż niesie duże ilości materiału skalnego, szczątków organizmów itp.
• prawie nie występuje zjawisko niszczenia dna i brzegów
• rzeka wpada do ujścia, czyli miejsca, w którym wpada do innej rzeki, jeziora lub morza

W dolnym brzegu można spotkać np. leszcze,

i płocie.

Ryb wypatruje czapla siwa, która stoi nieruchomo nad brzegiem.

Tak wyglądają zakola rzek.

Tak może wyglądać źródło

A Tak ujście rzeki

Ujście Wisły do Morza Bałtyckiego

Wypoczynek nad rzeką

Rzeka może być niebezpieczna!!!

Podczas wypoczynku nad rzekami należy zachować ostrożność. Niektóre mają silny nurt i niebezpieczne wiry.

wir na Wiśle

Co to jest powódź?

Niekiedy, po ulewnych deszczach lub wiosennych roztopach, woda w rzece wzbiera, a nawet występuje z brzegów. Gdy woda zalewa nadbrzeżne łąki, pola uprawne, a czasem osiedla ludzkie - mówimy o powodzi.

Dziękuję!