Balladyna

"Skoro bym otarłaKrew z mojej ręki... byłabym szczęśliwa"

Uczucia, przeżycia i działania Balladyny po dokonaniu siostrobójstwa.

Zapoznaj się z fragmentami utworu

AKT II, SCENA 1

Wypowiedź Goplany po znalezieniu ciała Aliny

GOPLANA Ach okropność, Ludzie tak siebie zarzynają nożem. Nie wiem, jak ludzka poczyna roztropność W takim zdarzeniu?… My duchy nie możem Znać owych ziółek, które rany leczą; A ona ciepła, może jeszcze żywa? Pustelnik nieraz ziółka w lesie zrywa, Więc może, gdyby miał koło niej pieczą, Do życia wróci… Ach Skierko mój drogi, Sprowadź tu pustelnika. Skierka odbiega. Wy ciernie i głogi, Jeżeli zabójczyni padnie na kolana, Bądźcie pod jej kolanami. Niech leci wiatrem ścigana, Przerażona strumyka mruczącego łzami Jak siostry płaczem…

Dialog Balladyny i Goplany

GOPLANA Czy ci smutne żale Nie mówią, siostro, żeś ty źle zrobiła? I gdyby siostra twoja żyła?… BALLADYNA Żyła? GOPLANA Mogłażbyś ty ją zabić po raz drugi? BALLADYNA szukając koło siebie Zgubiłam mój nóż.

GOPLANA Siostro! lecz jeśli przebaczy Alina?… Jeśli zapomni… i powie: „Siostrzyczko, Miałam sen taki — do chaty wieczorem… Nim wyszłaś w ciemne osiny ze świeczką, Przyjechał rycerz; rycerz był upiorem, Upiór dwie siostry pokochał szalenie I obie wysłał na maliny; …śniłam, Że gdyśmy zaszły w głuche lasu cienie, Siostra mnie nożem… Wtem się obudziłam… Chodźmy do wróżki, niech sen wytłumaczy”… BALLADYNA zamyślona To sen… ach, prawda… i mnie się wydaje, Że to sen, siostro…

BALLADYNA wbiega na scenę, obłąkana Wiatr goni za mną i o siostrę pyta, Krzyczę: „Zabita — zabita — zabita!” Drzewa wołają: „Gdzie jest siostra twoja?”… Chciałam krew obmyć… z błękitnego zdroja Patrzała twarz jej blada i milcząca... O… gdzie ja przyszła?… to wierzba płacząca… Ta sama… gdzie ja… — Siostra moja!… żywa!…

GOPLANA Siostro… BALLADYNA Okropnym wołasz mię imieniem! Trup… trup… trup na mnie białą dłonią kiwa… Wszystkie mi włosy przesiękły sumnieniem I ciągną nazad, wstając z głowy. — Ale Nogi przykute…

GOPLANA Ach nie dosyć długi Nóż twój był, siostro… BALLADYNA To nie moja wina.

Dialog Goplany i Balladyny

GOPLANA Ten sen nic nie znaczy… BALLADYNA To sen… GOPLANA I tylko matka nas połaje, Żeśmy się długo zabawiły w borze. BALLADYNA A rycerz… GOPLANA Zniknął… to sen… BALLADYNA Być nie może… Co? ha okropnie, rycerz jak sen zniknął? GOPLANA Ale ja żyję…

BALLADYNA Bogdajbyś umarła! To sen… to sen — ha?… rozum już przywyknął Do twojej śmierci. Skoro bym otarła Krew z mojej ręki… byłabym szczęśliwa. GOPLANA odkrywa twarz Bądź nią, szatanie! twa siostra nieżywa. BALLADYNA O wielki Boże! a ty co za widmo?… GOPLANA Bańka z kryształu, którą wichry wydmą Z błękitu fali… i barwami kwiatu Malują zorze.

Analiza przeczytanych fragmentów

Zapisz notatkę

Zastanów się:

Inscenizacja teatralna

Obejrzyj fragment inscenizacji teatralnej

Zastanów się:

Odczytanie fragmentu monologu Goplany

— Ale bądź spokojną, Ja nie wyjawię tajemnicy światu, Zostawię ciebie przeznaczeniem spójną Z ręką rycerza i ze zbrodni ręką; A ręka zbrodni dalej zaprowadzi. Usychaj wiecznie tajemnicy męką. Każda malina może ciebie zdradzi, Ta wierzba ciebie widziała, Korą wyśpiewa… Lękaj się drzewa! Lękaj się kwiatu! Każda lilija albo róża biała I na ślubie, i po ślubie Będzie plamami szkarłatu Na wszystkich liściach czerwona. Idź… weź ten dzbanek… ja ciebie nie zgubię. Ale natura zbrodnią pogwałcona Mścić się będzie — idź do chaty.

AKT II, scena 1

Balladyna bierze z rąk Goplany dzbanek Aliny i odchodzi milcząca. Odeszła i splamione krwią obmyje szaty. Ale na czole plama zostanie czerwona; Nie ostrzegłam jej, próżno byłoby ostrzegać, Ta plama nie zejdzie z czoła. — Ja zaś idę po fali kryształowej biegać. Rzucę ten ciemny obraz zbrodni w jasne koła Zwierciadlanego Gopła…O blasku miesiąca Wrócę słuchać, jak szumi ta wierzba płacząca. odchodzi

Wskazanie w dalszej części dramatu wydarzeń, które są spełnieniem przepowiedni królowej jeziora Gopła

Uzupełnianie karty pracy

Na zakończenie...

• Spójrz na ukazane plakaty do inscenizacji Balladyny, który z nich wydaje Ci się najbardziej trafny i dlaczego?
• Odsłuchaj "Ballady o malinach" i zastanów się w jaki sposób nawiązuje ona do utworu

Zadanie domowe

Zredaguj opis przeżyć wewnętrznych Balladyny na podstawie omawianego fragmentu