Od Andegawenów do Jagiellonów

Od Andegawenów do Jagiellonów

1.Porównaj metody, za pomocą których Kazimierz Wielki, Ludwik Węgierski i Władysław Jagiełło starali się rozwiązać problem następstwa tronu.

Tablica genealogiczna

Dziedzic pilnie poszukiwany

Skoro Kazimierz nie miał syna, to skąd wziął dziedzica?

Kazimierz Wielki

Zawarł układ z rządzącymi na Węgrzech Andegawenami. Po bezpotomnej śmierci Kazimierza w Polsce miał rządzić król Węgier

Kazimierz Wielki miał córki, ale one w myśl ówczesnego prawa nie mogły dziedziczyć tronu, tylko syn

Ludwik Węgierski

Nie miał syna, zdecydował się nakłonić polską szlachtę do zgody na koronację jednej ze swoich córek. Ceną za to był pierwszy przywilej dla polskiej szlachty ( przywilej koszycki)

Przywilej koszycki podr. s. 296

Przywilej koszycki

• zwalniał szlachtę z podatków- mieli płacić teraz tylko 2 grosze od łana ( około 17-20 hektarów),
• pobór podatków nadzwyczajnych władca mógł przeprowadzić za zgodą szlachty,
• w wypadku wojny poza granicami Polski, jej koszty ponosił władca,
• jeżeli szlachcic dostał się do niewoli król musiał go na własny koszt wykupić

Jadwiga- król Polski

Poselstwo Jagiełły proszące o rękę Jadwigi na ilustracji Wojciecha Gersona. W średniowieczu tradycyjną propozycję zawarcia małżeństwa początkowo składano za pośrednictwem wysłanników dworu. Dopiero po uzyskaniu wstępnej zgody dochodziło do spotkania przyszłych małżonków.

Władysław Jagiełło

Po śmierci Jadwigi, jego synowie z późniejszego małżeństwa nie mieli praw do tronu polskiego, król zatem za zgodę szlachty na panowanie jednego z jego synów nadał szereg przywilejów

Przywileje nadane przez Władysława Jagiełłę: - w Jedlni wprowadzał nietykalność osobistą i majątkową szlachty, czyli tylko na podstawie wyroku sądowego można szlachcica uwięzić lub pozbawić go majątku- w ten sposób zostało ograniczone prawo władcy do wydawania dowolnych decyzji w tym zakresie

2. Wyjaśnij, jakie korzyści płynęły z unii Polski z Litwą dla obu państw.

-Jadwiga król Polski nie miała męża -możnowładcy polscy liczyli na pomoc Litwinów w odzyskaniu Rusi Czerwonej

Przyczyny unii polsko-litewskiej Krewo 1385 r.

-nadzieja na zdobycie nowych majątków na terenie Rusi - liczyli na zakończenie litewskich najazdów na Mazowsze -Polska i Litwa mieli wspólnego wroga- Krzyżaków - Litwa była krajem pogańskim, dla Polaków okazja do chrystianizacji Litwy

2. Wyjaśnij, dlaczego Żmudź była strategicznie ważnym obszarem w konfliktach zakonu z Wielkim Księstwem Litewskim.

Znaczenie unii

- pozyskanie sojusznika w walce z Krzyżakami - chrystianizacja Litwy = splendor dla Polaków - walka o ziemie utracone wcześniej przez Królestwo Polskie

3. Wyjaśnij, w jaki sposób przywileje w XIV wieku zwiększały znaczenie polityczne szlachty

-ograniczały prawo króla do wydawania dowolnych decyzji

4. Wyjaśnij pojęcia : unia, przywilej

Oś czasu

1370-1382

panowanie Ludwika Węgierskiego

1374

przywilej koszycki

1385

unia w Krewie

1386-1434

1430 / 1433

panowanie Władysława Jagiełły

przywileje dla szlachty