okrągły stół

PRESENTATION

okrągły stół

martyna chojecka

luty-Kwiecień 1989 rok

czym jest okrągły stół?

ogrągły stół

negocjacje prowadzone od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 przez przedstawicieli władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, demokratycznej opozycji oraz stron kościelnych (przedstawiciele Kościoła katolickiego )

W końcu lat 80. XX w. bankructwo komunistycznej gospodarki było bardzo widoczne. Próby reform tylko pogłębiały kryzys. Rządzący wysunęli pomysł podzielenia się władzą z “Solidarnością” przy “Okrągłym stole”.

przyczyny okrągłego stołu

polityczne

zaostrzenie represji SB (aresztowanie i deportacja lidera Solidarności Walczącej– konflikt wewnętrzny w PZPR – reformy Gorbaczowa w ZSRR – 1988 fala strajków (pacyfikowanych przez ZOMO), gł. postulat – rejestracja “Solidarności”

przyczyny okrągłego stołu

gospodarcze

1987/1988 nieudana próba tzw. “drugiego etapu reformy gospodarczej” – 1988/1989 próby reform gospodarczych rządu Mieczysława Rakowskiego (m.in. liberalizacja prywatnej działalności gospodarczej, uwolnienie cen, odejście od centralnego zarządzania gospodarką)

+ info

przygotowania okrągłego stołu

VIII 1988 początek poufnych rozmów władz z opozycją (m.in. spotkanie Kiszczak-Wałęsa) przy pośrednictwie Kościoła katolickiego

produkcja i zainstalowanie rzeczywistego “okrągłego stołu” (mebla) w siedzibie rządu PRL

XI 1988 telewizyjna debata Wałęsy z Alfredem Miodowiczem (szefem oficjalnych związków zawodowych)

Okrągły stół symbolizuje równość siedzących przy nim stron, a więc rozmowę bez uprzedzeń i przewagi kogokolwiek.

postanowienia

okrągłego stołu

• zwiększenie znaczenia sejmu jako głównego organu władzy
• – legalizacja “Solidarności”, “Solidarności” rolniczej i Niezależnego Zrzeszenia Studentów
• – obecność opozycji w mediach (dostęp do rządowej TV, własna prasa)
• – zwiększenie uprawnień Trybunału Konstytucyjnego i Rzecznika Praw Obywatelskich

• częściowo wolne wybory do sejmu (35% miejsc dla kandydatów spoza PZPR i jej sojuszników)
• przywrócenie senatu (wolne wybory senatorów)
• –przywrócenie urzędu prezydenta (wybieranego przez Zgromadzenie Narodowe złożone z sejmu i senatu)

&

skutki

okrągłego stołu

2012

4 VI 1989 “wybory czerwcowe” – częściowo wolne (35% miejsc) do sejmu, wolne do senatu:

VIII 1989 pierwszy niekomunistyczny premier – Tadeusz Mazowiecki

VII 1989 prezydent – gen. Wojciech Jaruzelski (wybrany jednym głosem ponad minimum)

wysoka frekwencja (62%) i zaangażowanie wolontariuszy w pilnowanie uczciwości wyborów

“Solidarność” zdobyła niemal wszystko, co mogła (35% miejsc w sejmie, 99 miejsc w senacie)

Zmiany polityczne i gospodarcze w Polsce po “wyborach czerwcowych” nazywa się “transformacją ustrojową”. Zmiana nazwy państwa z “Polska Rzeczpospolita Ludowa” na “Rzeczpospolita Polska” (XII 1989) rozpoczęła okres “III Rzeczypospolitej”.