Historia książki w pigułce

HISTORIA KSIĄŻKI

W PIGUŁCE

Biblioteka ZSP 2 w Legionowie

"Książka to najlepszy przyjaciel człowieka, a biblioteka to świątynia jego myśli." Cyceron

Trudno sobie wyobrazić, że przez większość swego istnienia człowiek nie umiał ani pisać, ani czytać. Po wynalezieniu pisma umiejętność czytania była przywilejem elit. Na początku XX w. nie posiadała jej większość populacji Ziemi.

Jak to się stało, że dziś dostęp do książek ma każdy?

Zanim powstały książki, a nawet pismo, ich funkcję pełnili ludzie. Ustnie przekazywali historię, legendy i tradycję z pokolenia na pokolenie.

PISMO PIKTOGRAFICZNE

Jako pierwszy, w II połowie IV tysiąclecia p.n.e., pojawił się zapis piktograficzny, czyli obrazkowy. Składał się z prostych symboli przedstawiających czynności i przedmioty.

Pisano na różnych powierzchniach - wapiennych tabliczkach, kamieniu, skórach. Pismo klinowe zostało później znacznie udoskonalone.

Przykład pisma klinowego Sumerów

HIEROGLIFY

Rozbudowanym rodzajem pisma piktograficznego było pismo hieroglificzne, używane w Egipcie już przed 3000 r. p.n.e.

Tradycyjne hieroglify wykuwano w różnych rodzajach tworzywa, m.in. na ścianach świątyń. Później pozostała im funkcja ozdobna.

Tradycyjne hieroglify

PAPIRUS

Gdy rozpowszechnił się papirus, egipskie pismo uległo uproszczeniu i spopularyzowało się. Papirus trafił następnie do Grecji i Rzymu. Dłuższe teksty zapisywano na zszywanych zwojach, które uznaje się za formę książki.

Egipska Księga umarłych na papirusie

PAPIER

Wynaleziono go w starożytnych Chinach (podaje się różne daty, zależnie od źródeł), jednak dopiero w 750 r. skrzętnie ukrywaną tajemnicę produkcji udało się przejąć Arabom. W Europie papier popularyzował się od XII w., a dominującym materiałem pisarskim został w XV w.

KODEKS PERGAMINOWY

W średniowieczu książki były pisane ręcznie, po łacinie, głównie przez klasztornych mnichów zwanych skryptorami, a następnie bogato zdobione. Zawierały charakterystyczny inicjał, czyli zdobioną pierwszą literę rozdziału. Oprawiał je introligator w deski i skórę. Wymagały niezwykle dużo pracy, więc były towarem luksusowym, dostępnym jedynie dla najbogatszych.

WYNALEZIENIE DRUKU

Przyjmuje się, że druk został wynaleziony przez Jana Gutenberga ok. 1450 r. Tak naprawdę m. in. w Chinach drukowano już od setek lat, jednak to Gutenberg stworzył ruchome czcionki, urządzenie do ich odlewania oraz prasę drukarską, co znacznie ułatwiło produkcję książek.

Pismo Święte było pierwszą książką w Europie wydaną za pomocą druku. W latach 1452 - 55 powstało ok. 200 egzemplarzy, z których 48 przetrwało do dziś. Jeden znajduje się w Pelplinie.

Biblia Gutenberga

Wynalazek Gutenberga był genialnie prosty, ale zmienił świat.Dostęp do lektur miała znacznie większa grupa wykształconych ludzi. W Europie zaczęły powstawać drukarnie i biblioteki.

KSIĄŻKA MASOWA

W XIX i XX w., dzięki lepszemu wykształceniu ludzi, niższym kosztom produkcji i bibliotekom, możemy mówić już o książkach masowych - czyli takich, do których dostęp był powszechny.Za najpopularniejszą książkę świata uważa się Biblię.

Czym jest książka elektroniczna?

E - BOOK

E - book - książka elektroniczna to publikacja elektroniczna, zapisana w odpowiednim formacie, możliwym do odczytania dla komputerów, telefonów komórkowych czy też innych przystosowanych do tego urządzeń elektronicznych. E booki składają się z tekstu, obrazów lub też połączenia obydwu elementów.

AUDIOBOOK

To książka do słuchania, nagranie dźwiękowe zawierające odczytany przez lektora tekst publikacji książkowej. Audioksiążki są cenione przez osoby niewidome i niedowidzące lub niepełnosprawne w inny sposób. W 1952 roku firma Caedmon Records wydała pierwszy zbiór utworów literackich w formie audio. Były to wiersze zapisane na płycie gramofonowej.

DZIĘKUJEMY

ZA

UWAGĘ