Voltaire

Voltaire

François-Marie Arouet

Voltaire, pol. Wolter, właśc. François-Marie Arouet

Voltaire, pol. Wolter, właśc. François-Marie Arouet

"Życie otrzymuje się bez podziękowania, zażywa się go nie wiedząc jak, daje się innym bez świadomości o tym i traci się nie spostrzegając kiedy."

François-Marie Arouet (Voltaire)

ur. 21 XI 1694, Paryż, zm. 30 V 1778, tamże

francuski pisarz epoki oświecenia, filozof, historyk i publicysta. Tworzył satyry, powieści, dramaty oraz „Listy”. Prowadził ożywioną korespondencję (zachowały się 23 tysiące jego listów). Bulwersował opinię publiczną krytycyzmem i śmiałością przekonań. Wiele podróżował.

Życiorys

Życiorys

Lata nauki

Życiorys

• Urodził się w rodzinie mieszczańskiej jako ostatnie dziecko bogatego notariusza François Arouet i Marie Marguerite Daumart
• W 1704 rozpoczął naukę w kolegium jezuickim w Paryżu (obecnie liceum Louis-le-Grand), gdzie należał do najbardziej wyróżniających się uczniów (celował zwłaszcza w filozofii i retoryce).

• Zetknął się również z libertynami, których wolnomyślicielski i sceptyczny punkt widzenia ukształtował jego własny światopogląd.

Więzienie

Życiorys

Lata 1717–1718 spędził uwięziony bez wyroku w Bastylii na podstawie podejrzenia o autorstwo pamfletów przeciwko regentowi Filipowi II Orleańskiemu. W więzieniu napisał swoją pierwszą sztukę teatralną Edyp. Sztuka odniosła ogromny sukces w kilka miesięcy po jego wyjściu na wolność. W 1726 na skutek zwady z Guy de Rohan-Chabot , Voltaire został ponownie zamknięty bez wyroku w Bastylii.

Ostatnie lata życia

Życiorys

W 1758 przeniósł się do posiadłości w Ferney niedaleko Genewy (był to rodzaj „ziemi niczyjej” na granicy francusko-genewskiej). Tu dał się poznać jako utalentowany zarządca i człowiek interesu: rozbudował posiadłość, wprowadził nowe uprawy, założył manufaktury zegarków i pończoch jedwabnych. Pomagała mu w tym jego siostrzenica, pani Denis.

Poglądy i etyka Voltaire’a

Poglądy i etyka Voltaire’a

Filozofia

Poglądy i etyka Voltaire’a

1. Voltaire reprezentował humanizm i racjonalizm XVIII wieku.
2. Inspirował się poglądami Johna Locke’a, rzecznika liberalizmu (umowa społeczna nie likwiduje praw naturalnych jednostki).
3. Poznanie kształtuje się przez doświadczenie; wszystko poza tym jest hipotezą.
4. Człowiek jako istota rozumna musi sam dążyć do kształtowania własnego losu i rozwoju dzięki wiedzy, technice, sztuce i dobremu ustrojowi społecznemu.
5. Sprawiedliwość jest wartością uniwersalną, ponadkulturową.
6. Tzw. „cnota” (franc. vertu), czyli skłonność do czynienia dobra sobie i innym, wynika z potrzeb uczuciowych i z interesu społecznego.

Bóg i religia

Poglądy i etyka Voltaire’a

Voltaire uważał, że należy pozbyć się przesądów religii objawionej i przyjąć religię rozumową (naturalną, deizm), której wymaga moralność (Gdyby Boga nie było, należałoby Go wymyślić), odrzucał więc koncepcję „bożej opatrzności”, kwestię „dobrego Boga”, który pozwala na istnienie zła (zob. teodycea, problem zła), pozostawiał bez odpowiedzi.

Voltaire a Polska

Voltaire a Polska

Voltaire a Polska

Stosunek Voltaire’a do rozbiorów Polski uznaje się czasem za przejaw niekonsekwencji; Voltaire – uważany często za ofiarę despotyzmu i obrońcę wolności – w tym przypadku miał zachować się zgodnie z wyznawaną przez siebie i typową dla swoich czasów koncepcją absolutyzmu oświeconego. Polska miała opinię kraju fanatyków religijnych i wyzyskującej chłopów okrutnej nieoświeconej szlachty; Voltaire uznał, że chłopom i mieszczanom tyranizowanym przez szlachtę na pewno nie będzie gorzej w granicach państw zaborczych niż w nietolerancyjnej Rzeczypospolitej.

Najważniejsze dzieła

Najważniejsze dzieła

Najważniejsze dzieła

Najważniejsze dzieła

1718

Œdipe (Edyp),

1728

La Henriade (Henriada)

1730

Histoire de Charles XII (Historia Karola XII)

1730

Brutus

1732

Zaïre

1734

Lettres philosophiques (Listy filozoficzne)

1734

Adélaïde du Guesclin,

1736

Le fanatisme ou Mahomet (Fanatyzm, czyli Mahomet)

Mondain (Światowiec)

1736

Epître sur Newton (Rozprawa o Newtonie)

1736

NAJWAŻNIEJSZE DZIEŁA

Najważniejsze dzieła

Najważniejsze dzieła

1748

Zadig,

1752

Micromégas

1759

Candide ou l’Optimisme (Kandyd, czyli optymizm)

1764

Dictionnaire philosophique (Słownik filozoficzny),

1767

Traité sur la tolérance (Traktat o tolerancji)

1767

L’Ingénu (Prostaczek)

Źródła

https://www.britannica.com/biography/Voltaire

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Voltaire;3993115.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Voltaire

http://www.aforyzmy.com.pl/autor/francois-marie-arouet-voltaire2.

https://www.zamyslenie.pl/autor/Voltaire2.

https://www.e-historia.com.pl/69-galeria-postaci-historycznych/2684-voltaire-wolter-francois-marie-arouet

https://en.wikipedia.org/wiki/Voltaire