Asertywność w komunikacji

asertywność w komunikacji

Komunikacja interpersonalna

Start

Wprowadzenie

· Komunikacja

· Asertywność

Spis treści

· Asertywna komunikacja

· Podsumowanie

Asertywność i komunikacja to pojęcia ściśle ze sobą powiązane. Można powiedzieć, że asertywność wspiera odpowiednie komunikowanie się.

01

Komunikacja

W literaturze można znaleźć wiele sposobów definiowania pojęcia '' komunikowanie''. Najczęściej termin ten rozumiany jest jako: transmisja informacji, element procesu wymiany wiedzy i informacji. Wszyscy jesteśmy różni. Wymiana opinii, nawet bardzo odmiennych, to wartość sama w sobie. Pozwala spojrzeć na świat oczami innych ludzi.

Komunikacja pasywna

Milczenie i wycofywanie to cechy pasywnego stylu komunikacji. Bierni komunikatorzy często nie okazują szacunku sobie, lekceważąc własne opinie, uczucia, potrzeby i pragnienia. Komunikacja pasywna sprawia, że stawiasz własne potrzeby i pragnienia poniżej potrzeb innych. Bierność odbiera Ci moc i pozwala innym decydować o wynikach sytuacji.

Jeśli Twój styl jest pasywny, możesz być odbierany jako osoba nieśmiała lub łatwo dająca sobą kierować. Rutynowo możesz przyjmować postawę:„Po prostu pójdę za tym, co zdecyduje grupa”. Zwykle unikasz konfliktu.Dlaczego jest to problemem? Ponieważ przesłanie, które wysyłasz innym, brzmi: moje myśli i uczucia nie są tak ważne jak innych ludzi. W zasadzie, kiedy jesteś zbyt pasywny, dajesz innym prawo do ignorowania twoich potrzeb i wartości.

Komunikacja pasywna

• Werbalna charakterystyka komunikacji pasywnej może obejmować: wahanie się, milczenie, negowanie własnych osiągnięć lub przesadną krytykę, odrzucanie komplementów.
• Niewerbalne cechy komunikacji biernej mogą obejmować: odwracanie wzroku lub patrzenie w dół, przygarbioną postawę, skrzyżowane ręce lub zakrywanie ust ręką.
• Myśli związane z pasywną komunikacją mogą obejmować: „Moje potrzeby nie są ważne” lub „Ludzie źle zareagują na to co powiem”.

Komunikacja agresywna

Możesz myśleć, że bycie agresywnym łatwiej da ci to, czego chcesz. Jednak wiąże się to z kosztem. Agresja podkopuje zaufanie i wzajemny szacunek. Inni mogą poczuć się urażeni / atakowani, co w efekcie doprowadzi do unikania kontaktu lub otwartego konfliktu.

Otwarte komunikowanie własnych potrzeb i obrona własnego zdania sprawia, że asertywność jest często błędnie mylona z agresją. W agresywnej postawie brakuje jednak szacunku dla innych. To całkowite lekceważenie potrzeb, uczuć, pragnień, opinii, a czasem nawet osobistego bezpieczeństwa innych ludzi. Agresywną komunikację często można rozpoznać po wrogim i / lub roszczeniowym zachowaniu, autopromocji i manipulacji.

Komunikacja agresywna

• Werbalne cechy agresywnej komunikacji mogą obejmować: sarkastyczne lub protekcjonalne uwagi, obwinianie, krzyk, groźby, przechwalanie się lub stosowanie zniechęceń.
• Niewerbalne cechy agresywnej komunikacji mogą obejmować: ingerencję w osobistą przestrzeń innych; zaciskanie pięści, skrzyżowane ramiona, natarczywe wpatrywanie się w inną osobę.
• Myśli związane z agresywną komunikacją mogą obejmować: „Jestem silniejszy i zmuszę innych do wykonywania moich poleceń”, „Kontroluję innych ludzi” lub „Nie chcę być bezbronny”.

02

Asertywność

Asertywność to umiejętność przedstawiania swojego zdania, racji, opinii dotyczących innych osób przy zachowaniu szacunku wobec uczuć i pragnień drugiego człowieka. Służy ona przede wszystkim poprawie naszych interakcji interpersonalnych i pozwala na zachowanie swojej odrębności w sposób możliwy do akceptacji dla wszystkich uczestników rozmowy.

Zachowanie asertywne jest zachowaniem korzystnym dla wszystkich. Nie zawsze jest możliwe, aby obie strony dostały to czego chcą, w każdej sytuacji, jednak przyjęcie asertywnego zachowania pozwala na uzyskanie jak najlepszych wyników dla obu stron. Tam, gdzie nie można osiągnąć odpowiedniego kompromisu, przyjęcie asertywnego zachowania pomoże ci zachować pozytywną i przyjazną relację.

Osoba asertywna otwarcie wyraża swój punkt widzenia, potrafi go również obronić, szanując jednocześnie prawa i przekonania innych. Zachowania asertywne pomagają zwiększyć poczucie własnej wartości i zdobyć szacunek innych. Są skuteczną metodą w radzeniu sobie ze stresem, szczególnie jeśli masz tendencję do przyjmowania zbyt wielu obowiązków, gdy trudno Ci powiedzieć „nie”. Niektórzy ludzie wydają się być naturalnie asertywni. Jeśli jednak nie jesteś jedną z tych osób, możesz nauczyć się jak być bardziej asertywny.

Asertywność można nazwać złotym środkiem pomiędzy pasywnością a agresją. Jeśli jesteś pasywny i nie komunikujesz swoich potrzeb często doświadczasz frustracji, spowodowanych tym faktem. Jeśli jesteś agresywny, zachowujesz się jak tyran i zaspokajasz swoje potrzeby kosztem innych przez wymuszanie, jednak ta taktyka sprawdza się na krótką metę. Wybór asertywnej postawy sprawi, że będziesz w stanie wyrazić swoje pragnienia, jednocześnie szanując potrzeby innych, będziesz miał też większą szansę na uzyskanie tego, czego chcesz i na co zasługujesz.

03

Asertywna komunikacja

Komunikacja asertywna zawiera w sobie szacunek dla uczuć, potrzeb, pragnień i opinii innych. Asertywny komunikator unika naruszania praw innych osób, jednocześnie dbając o własne, szuka kompromisu w otwartym dialogu. Asertywna komunikacja wykorzystuje działania i słowa do wyrażania potrzeb, pragnień oraz zakomunikowania osobistych granic w spokojny sposób, jednocześnie przekazując przesłanie zaufania.

Werbalne cechy asertywnej komunikacji

Niewerbalne cechy asertywnej komunikacji

Werbalne sygnały cechujące asertywną komunikację zawierają takie elementy jak szacunek, szczerość i stanowczość. Obejmują one min.:

• Mocny, zrelaksowany głos
• Zrozumiały dla odbiorcy / szczery przekaz informacji
• Odpowiednią objętość komunikatu (bez niedopowiedzeń)

To, co mówisz – element werbalny – jest równie ważne jak to, w jaki sposób mówisz.

Podobnie jak słowne sygnały, komunikacja niewerbalna przekazuje asertywne zachowanie i może wskazywać na szacunek, szczerość i zaufanie. Elementy niewerbalne mogą obejmować:

• Słuchanie z uwagą
• Bezpośredni kontakt wzrokowy (bez natarczywości)
• Otwartą postawa ciała
• Adekwatne okazywanie emocji

Jeśli komunikujesz się w sposób zbyt pasywny lub zbyt agresywny, twoja wiadomość może zostać błędnie odczytana, ponieważ twój rozmówca będzie zbyt zajęty reagowaniem na Twoją postawę.

Prawa asertywne wg. G.Lindenfielda

Masz prawo:

• prosić o to, czego chcesz- ale nie wymagać tego,
• mieć i wyrażać swoje zdanie,
• postępować nielogicznie i nie uzasadniać tego,
• podejmować decyzje i ponosić ich skutki,
• decydować, czy chcesz się angażować w problemy innych ludzi,
• nie wiedzieć, nie znać, nie rozumieć,
• popełniać błędy,
• odnosić sukcesy,
• zmieniać zdanie,
• do swojej prywatności,
• do samodzielności i niezależności,
• zmieniać się i korzystać ze swoich praw

"Asertywność to stanowczość, która nie narusza praw innych osób. To stanowczy godny, pewny, a przy tym własny, nie narzucony sposób zachowania."

Piotr Wachowiak

10 punktów dotyczących asertywnego zachowania wg.R.Albertiego i M.Emmonsa

Asertywne zachowanie:

• Umożliwia autoekspresję;
• Cechuje się respektowaniem praw innych osób;
• Jest uczciwe;
• Jest bezpośrednie i stanowcze;
• Zrównuje obie strony i pozwala każdej z nich osiągnąć korzyści;
• Jest werbalne, włączając w to sam komunikat (uczucia, prawa, fakty, opinie, żądania, granice )
• Jest niewerbalne, włączając w to styl komunikatu;
• Jest adekwatne do osoby i sytuacji, nie będąc uniwersalnym;
• Jest odpowiedzialne społecznie;
• Jest wyuczone, a nie wrodzone.

Składniki asertywnego zachowania

• Kontakt wzrokowy
• Postawa ciała
• Dystans
• Gestykulacja
• Wyraz twarzy
• Ton, modulacja i natężenie głosu
• Płynność
• Wyczucie czasu
• Słuchanie
• Myśli

04

Podsumowanie

Osoba asertywna czyli jaka?

• taka, która potrafi jasno komunikować swoje potrzeby, granice oraz pozycję,
• stanowcza, nie będąca jednocześnie niegrzeczną,
• reagująca zarówno na negatywne jak i pozytywne emocje bez agresji jak i zbytniej bierności,
• taka, która ma określony cel oraz własne zdanie, nie bojąca się przekonywać do nich innych ludzi,
• otwarta na opinie innych i konstruktywną krytykę.

Asertywność to umiejętność nabyta, nikt nie rodzi sie w pelni asertywnym.Tą umiejętność można jednak rozwijać w sobie i doskonalić dzięki: ćwiczeniom zarówno samemu w domu jak i na warsztatach z doświadczonymi trenerami oraz psychoterapeutami, książkom.

Zanim jednak zacznie się ją rozwijać i doskonalić, warto zastanowić się na jakim poziomie jest poprzez różne testy dostępne np. w internecie.

Ćwiczenia na asertywność

• Zdarta płyta — jest to ćwiczenie polegające na odegraniu scenki, w której druga osoba kilka razy prosi nas o to samo. Np. o pożyczenie pieniędzy. Za każdym razem musisz jej odmówić, nie zmieniając argumentów.

• Słoń — ćwiczenie polega na wyobrażeniu sobie, że jesteś powolnym, spokojnym, pewnym siebie i łagodnym słoniem. Mówisz wolniej, spokojnie oddychasz. Jednocześnie dopytujesz rozmówcę o niezrozumiałe kwestie, nie dając się ponieść emocjom.

• Jujitsu — polega na ćwiczeniu odmawiania, przy jednoczesnym uznaniu argumentów drugiej osoby. W ten sposób uczysz się, że masz prawo mówić „nie”, ale też szanujesz zdanie i uczucia innych

Asertywność możesz również ćwiczyć z pomocą licznych poradników i książek.

• "Bycie miłym to przekleństwo. Jak nauczyć się asertywności i z łatwością mówić nie" - J.Marson
• "Asertywność. Sięgaj po to czego chcesz, nie raniąc innych" - R.Alberti, M. Emmons

Jak odmawiać innym bez poczucia winy?

dziękujemy za uwagę

Przygotowały:Dominika Braszka i Sandra Kramarzyk