Portret w sztuce

Portret

W Sztuce

MONA LISA, LEONARDO DA VINCI

Źródło Językowe

fr. portrait; łac. protrahere – wydobyć na światło dzienne, wyjawiać, pokazać; contrafacere – naśladować

Portret półpostaci z profilu

Definicja

Portret to artystyczny wizerunek (malarski, rzeźbiarski, graficzny, rysunkowy) konkretnej osoby lub grupy osób, ukazujący zewnętrzne podobieństwo oraz niekiedy cechy charakteru portretowanych.

Frida Kahlo

Mural

Portret z półprofilu, wizerunek głowy

Krótka historia

Starożytna Mezopotamia i Egipt – portrety statyczne, hieratyczne (podkreślenie ważności postaci – władca większy od pozostałych), w ujęciu frontalnym, najczęściej całopostaciowym, pozie stojącej, siedzącej lub kroczącej, twarz ukazana syntetycznie, przedstawienie bardzo reprezentacyjne; przykłady: posążek Gudei z Lagasz, posag Chefrena, Mykerinos z małżonką, portret Nefretiti Starożytna Grecja i Rzym – przedstawienia władców, poetów i filozofów stawiające na realizm, dodatkowo w Rzymie pojawia się portret psychologiczny podkreślający charakter portretowanego; dominują ujęcia profilowe i popiersia; wprowadzony zostaje również portret konny, który następnie stanie się bardzo popularny w sztuce nowożytnej; przykłady: portret Aleksandra Wielkiego, portret Seneki, pomnik konny Marka Aureliusza, posąg Augusta z Prima Porta

Portret konny

Aleksandra Wielkiego

Portret konnny z profilu, półpostać

Krótka historia

Średniowiecze – portret występuje głównie w rzeźbie nagrobnej – przedstawienia całopostaciowe w pozie stojącej-leżącej, bardzo sztywne; niekiedy portrety fundatorów pojawiają się przy postaciach świętych oraz w dziełach i świątyniach przez nich fundowanych; przykłady: procesja Justyniana i Teodory z San Vitale w Rawennie, postaci Uty von Ballenstedt i Ekkeharda II z katedry w Naumburgu Renesans – wielki rozwój malarstwa portretowego – postaci o doskonałych proporcjach, idealizowane lub przedstawiane realistycznie; najpopularniejszy typ portretu to ujęcia popiersiowe i półpostaciowe en face lub z profilu na tle krajobrazu lub okna otwierającego się na pejzaż; przykłady: Portret Federico da Montefeltro i Battisty Sforzy Piero della Francesca, Mona Lisa Leonarda da Vinci, autoportrety Dürera

Autoportret

Albrecht Durer

Autoportret en face - frontalny, półpostaci

Krótka historia

Barok – w katolickiej części Europy dominują reprezentacyjne portrety władców, duchownych i arystokratów najczęściej we wnętrzach, na ciemnym tle z ciężką draperią z tyłu; w krajach, w których rozpowszechnił się protestantyzm popularyzuje się portret prywatny m.in. małżeński, intymny, rodzajowy (postaci wykonujące codzienne czynności) oraz portret zbiorowy; artyści wykonują również wiele autoportretów o wyjątkowej głębi psychologicznej; przykłady: Portrety infantki Małgorzaty i dworu hiszpańskiego pędzla Diego Velázqueza, Portret Heleny Fourment w futrze Peter Paul Rubens, Wymarsz strzelców Rembrandt van Rijn (portret grupowy); portrety autorstwa Fransa Halsa

Portret zbiorowy

Portrety infantki Małgorzaty

Portret zbiorowy, reprezetacyjny Infantki Małgorzaty i dworu hiszpańskiego, Diego Velazquez

Krótka historia

Rokoko – dużą popularność zyskują tzw. portrety buduarowe, niezwykle intymne i wrażeniowe, w pastelowych kolorach, przedstawiające damy w wytwornych sukniach odpoczywające lub oddające się rozrywkom w swoich buduarach; przykład: Portret Madame de Pompadour François Boucher Klasycyzm – portrety antykizujące i historyzowane (postaci ubrane w strój antyczny, stylizowane na postaci historyczne lub mitologiczne), odrodzenie pomnika konnego i innych przedstawień o charakterze reprezentacyjnym; we Francji, w okresie empire dominują heroizowane przedstawienia Napoleona; przykłady: pomnik konny Józefa Poniatowskiego dłuta Bertel Thorvaldsen, Napoleon na przełęczy św. Bernarda Jacques Louis David

Portret konny całej osoby

Napoleon

Portret całopostaciowy - en pied Napoleon na przełęczy św. Bernarda Jacques Louis David

Krótka historia

Romantyzm – przedstawienia z nutą mistycyzmu i romantycznego ducha – rozwiany włos, rozchełstany kołnierz, płomień, mrok lub szaleństwo w oczach; przykłady: Obłąkana Théodore Géricault, Portret Fryderyka Chopina i Autoportret Eugène Delacroix Realizm – portrety bardzo realistyczne, prozaiczne – ukazujące kondycje społeczną i charakter portretowanych, utrzymane w naturalnych kolorach, proste pod względem kompozycji przykłady: Portret Pierre-Josepha Proudhona Gustave Courbet, Żydówka z pomarańczami Aleksander Gierymski

Stanisław Gierymski

Pomarańczarka

Portret pojedyńczy do kolan, en face - frontalnie

Krótka historia

Impresjonizm – głównie portrety rodzajowe, kadrowane na sposób coraz bardziej fotograficzny tzn. sprawiający wrażenie uchwyconej chwili, fragmentu rzeczywistości przykłady: Spacer Claude Monet , Państwo Sisley Auguste Renoir Portret w XX w. – przedstawienia portretowe, podobnie jak inne tematy, stają się przede wszystkim polem do eksperymentów artystycznych – postaci są rozbijane na bryły (kubizm), powielane (futuryzm), deformowane lub drastycznie upraszczane (ekspresjonizm); niekiedy takie ujęcia służą podkreśleniu psychologii portretowanego;

Pablo Picasso

Portret Dory Maar

Portret półpostaci siedzącej

Portret psychologiczny, Emocjonalny

„Klient musi być zadowolony. Nieporozumienia wykluczone.” Witkacy

Witkacy założył Firmę Portretową „S. I. Witkiewicz”, która zajmuje się odpłatnym tworzeniem portretów w technice pastelowej. Według regulaminu firmy, istniało 5 rodzajów portretów, między którymi niektórych nie mozna było zamówić - głównie tych które powstawały w gronine przyjaciół, tycn nasąconych największą dawką emocji - poryerty iście psychologiczne

Autoportret

learn more

Autoportrety Wikacego- dopasuj emocje

Depresja

Złość

Upojenie

Zagubienie

Autoportrety Fridy Kahlo- Dopasuj emocje

ból

Cierpienie

Radość

Miłość

EMOCJONALNE AUTOPORTRETY Van Gogha

Inne portrety Witkacego

Inne portrety Witkacego

Inne portrety Witkacego

Inne portrety Witkacego

Emocjonalna portrecistkaIWONA CHMIELEWSKA

• Literatura z wspaniałymi ilustracjami portreowymi

• „Mama zawsze wraca”, niezwykła książka Agaty Tuszyńskiej poetycko zilustrowana przez Iwonę Chmielewską, ukazuje rzeczywistość warszawskiego getta widzianą oczami kilkuletniego dziecka.

Emocjonalna portrecistkaIWONA CHMIELEWSKA

• Literatura z wspaniałymi ilustracjami portretowymi

• "Dopóki niebo nie płacze" zestawienie zdjęć lubelskich Żydów, którzy nie przetrwali wojny z poezją Czechowicza

Książka to obraz świata, który za chwilę zostanie unicestwiony - świata żydowskich mieszkańców Lublina sprzed wybuchu II wojny światowej. Jednak dzięki niespotykanej wrażliwości autorki otrzymujemy dzieło, które zamiast budzić nostalgię przywraca utraconą pamięć i rodzi zrozumienie.

Emocjonalna portrecistkaIWONA CHMIELEWSKA

• Literatura z wspaniałymi ilustracjami portretowymi

Sztuka […] to konieczność powiedzenia drugim istotom w formie Piękna o potworności samotnego istnienia w nieskończonym wszechświecie.

Stanisław Ignacy Witkiewicz- Witkacy, "Nowe formy w malarstwie", 1919

bibliografia

01

"Witkacy, portrecista pokątny

learn more

Anna Skurska , 18 września 2017

02

Rodzaje portretu – niezbędnik maturalny

learn more

Matura z historii Sztuki

03

Portret

learn more

Wikipedia

04

Wszystko co należy wiedzieć o portretach malarskich

learn more

Twoja sztuka.pl

05

Ten łokieć źle się zgina

Sebastian frąckiewicz, wołowiec 2017, s. 323 - 367

04

Mama zawsze wraca

Wydawnictwo Dwie siostry

learn more