Najwięksi kompozytorzy przez epoki

Maria Kuszyńska kl.4/4

Żeby znaleźć ukryte informacje trzeba nacisnąć na różowe elementy lub na łapkę w prawym górnym rogu, która nam pokaże co mamy nakliknąć.

Najwięksi kompozytorzy przez wieki

• Hans Sachs

• Wincenty z Kielczy

• Piotr z Grudziądza

• Mikołaj z Radomia

ŚREDNIOWIECZE:

Jest to najwybitniejszy Polski kompozytor muzyki polifonicznej Średniowiecza. Tworzył utwory w pierwszej połowie XV wieku. Mikołaj był jedynym kompozytorem polskim w tej epoce. Tworzył muzykę religijną w stylu burgundzkim. Utwory, które się zachowały to trzy cykle mszalne (ordinarium missae), ograniczone do Gloria i Credo. W mszach tych pojawia się technika imitacyjna. Ostatnim zachowanym dziełem Mikołaja jest instrumentalna (ballata). Prawdopodobnie dawniej funkcjonowała ona jako utwór wokalny, jednak jego tekst nie zachował się do naszych czasów. W zgodzie z dominującą w I połowie XV wieku praktyką i konwencją kompozytorską, wszystkie utwory Mikołaja z Radomia są 3-głosowe.

Mikołaj z Radomia

Urodził się ok. 1392r. w Grudziądzu, a zmarł ok 1480r. prawdopodobnie na Śląsku nie wcześniej nż w 1452r. Był kompozytorem oraz poetą. Był działającym w Europie, twórcą łacińskich pieśni (cantiones) i motetów, których do dzisiejszych czasów zachowało się niewiele ponad dwadzieścia. Jest głównym reprezentantem kultury muzycznej Europy Środkowej XV wieku. Tworzył utwory świeckie i religijne 2-3-głosowe pieśni i 3-5-głosowe motety. Obecnie znanych jest ok. 40 utworów Piotra z Grudziądza. Odnaleziono je w różnych państwach Europy Środkowej, przede wszystkim w Czechach, w Polsce, Niemczech i Austrii. Wciąż można mieć nadzieję na kolejne odkrycia oraz poznanie nieznanych faktów z jego biografii, gdyż Piotr z Grudziądza staje się kompozytorem coraz szerzej znanym w Europie.

Piotr z Grudziądza

Urodził się ok.1200r. w Kielczy, a zmarł prawdopodobnie po 1261 w Krakowie. Był polskim poetą, kompozytorem tworzącym w języku łacińskim. Stworzył hymn pt. ,,Gaude Mater Polonia" czyli Raduje się, Matko Polsko. Niektórzy przypisywali mu autorstwo Bogurodzicy, choć najnowsze badania cofają datę powstania tej pieśni.

Wincenty z Kielc

Z zawodu szewc, urodzony 5.11.1494 w Norymberdze, zmarły 19.01.1576. Skomponował 4275 pieśni, pisząc do nich również słowa, ponadto jest autorem 1700 wierszy, legend, bajek oraz 208 przedstawień teatralnych. Jego utwory cieszyły się u współczesnych ogromnym powodzeniem. Spisywał je jego uczeń – A. Puschman, zaś po raz pierwszy zostały wydane w roku 1558. Popularna w całej Europie postać i działalność Sachsa stały się osnową operową H.S.A. Lortzinga (1840), H.S.A. Jiroveca (1850) i Śpiewaków norymberskich R. Wagnera (1868).

Hans Sachs

• Orlando di Lasso

• Wacław z Szamotuł

• Mikołaj Gomułka

Renesans:

Jest to jeden z największych kompozytorów tej epoki, który zasłynął wielkim dziełem pt. ,,Melodie na psałterz polski". Melodie zostały napisane do tekstów Jana Kochanowskiego i były one tłumaczeniami psalmów dawidowych, z księgi psalmów Starego Testamentu. Jan Kochanowski poprosił kompozytora, aby ten napisał muzykę do jego Psałterza Dawidowego, a Mikołaj Gomułka kilka miesięcy później przyniósł mu gotowe 150 melodii do wszystkich psalmów. Jednym z najsłynniejszych psalmów jest “Nieście chwałę mocarze”. W Polsce również wykonywano muzykę instrumentalną, która towarzyszyła przede wszystkim tańcom. Utwory twórczości Polaków były zazwyczaj anonimowe, zapisywane w wielkich zbiorach, które nazywano tabulatorami.

Mikołaj Gomułka

Urodził się ok.1524r. w Szamotułach, a zmarł ok. 1560r. prawdopodobnie w Pińczowie. Był to polski kompozytor i poeta, uważany za najwybitniejszego polskiego kompozytora przed Chopinem, a przynajmniej za jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów epoki odrodzenia (obok Mikołaja Gomółki i Mikołaja Zieleńskiego). Początkowo był katolikiem, później przeszedł na kalwinizm. Tworzył wielogłosowe utwory religijne oraz świeckie do tekstów polskich oraz łacińskich. Do naszych czasów przetrwało tylko kilka jego utworów: trzy łacińskie motety, 4 polskie pieśni, 4 polskie psalmy (wszystkie czterogłosowe) oraz kilka utworów jednogłosowych.

Wacław z Szamotuł

Urodził się w 1532r. w Mons,a zmarł 14 czerwca 1594 w Monachium. Był kompozytorem późnego renesansu. Orlando di Lasso był jednym z najpłodniejszych kompozytorów w historii muzyki. Jego dorobek przekracza 2000 dzieł. Komponował wyłącznie utwory wokalne, niektóre przeznaczał do wykonania z towarzyszeniem instrumentów. Tworzył głównie gatunki pieśniowe. Jedną z najważniejszych form twórczości Orlanda di Lasso są 4-5 głosowe madrygały do tekstów świeckich, np. Petrarki, oraz religijnych. Formą stanowiącą, obok madrygału, największe osiągnięcie twórcze kompozytora, są 2-12 głosowe motety, których napisał ponad 1000. Bardzo ważną rolę odgrywa w nich chromatyka.

Orlando di Lasso

• Jan Sebastian Bach

• Jerzy Fryderyk Händel

• Antonio Vivaldi

Barok:

Urodził się 4 marca w 1678r. w Wenecji,a zmarł 28 lipca 1741 roku w Wiedniu. Jest to jeden z najwybitniejszych skrzypków i kompozytorów, włoskiego pochodzenia. Vivaldi był kapłanem katolickim, dlatego nazywano go Il Prete Rosso, czyli „Rudy Ksiądz”. Antonio Vivaldi od urodzenia miał kontakt z muzyką. Jego ojciec grał na skrzypcach i uczył syna gry właśnie na tym instrumencie. Ponadto pracował w orkiestrze bazyliki św. Marka. Vivaldi, gdy skończył 25 lat, uzyskał święcenia kapłańskie. Wkrótce rozpoczął pracę nauczyciela gry na skrzypcach. Lekcji udzielał w lokalnym sierocińcu dla dziewczynek, Ospedale della Pietà. Z tym ośrodkiem związany był do końca życia.

Antonio Vivaldi

Georg Friedrich Händel urodził się 22 lutego 1685 roku, a zmarł 14 kwietnia 1759 w Londynie. Jest to niemiecki kompozytor późnego baroku, który dokonał syntezy barokowych osiągnięć muzycznych, zwłaszcza niemieckich, włoskich i angielskich. Mimo tego, że w bardzo wczesnym wieku zdradzał ogromny talent do muzyki, jego ojciec zaplanował dla niego karierę prawnika i zakazywał mu gry na instrumentach. Młody Georg po kryjomu szkolił się we własnym zakresie gry na klawikordzie. Ojciec w końcu musiał ustąpić i Händel podjął naukę u Friedricha Wilhelma Zachowa, słynnego organisty. Nauczył się wtedy gry na klawesynie, organach, skrzypcach i oboju.

Jerzy Fryderyk Händel

Johann Sebastian Bach urodził się 21 marca 1685 roku w Eisenach,a zmarł 28 lipca 1750 roku w Lipsku. Kompozytor i organista niemiecki epoki baroku, jeden z najwybitniejszych artystów w dziejach muzyki, kompozytor dworski. Czołowa postać rodu Bachów, wybitny wykonawca i jeden z najbardziej wpływowych kompozytorów. Jan Sebastian Bach jest autorem ponad 1000 znanych utworów, skatalogowanych w XX w. przez Wolfganga Schmiedera. Wiele kompozycji zaginęło, w tym co najmniej kilkadziesiąt kantat (zachowane roczniki są niekompletne), prawdopodobnie także dwie z czterech pasji, opartych na ewangeliach Nowego Testamentu.

Jan Sebastian Bach

• Ludwig van Beethoven

• Wolfgang Amadeusz Mozart

• Joseph Haydn

Klasycyzm:

Urodził się 31 marca 1732 w Rohrau,a zmarł 31 maja 1809 w Wiedniu. Austriacki kompozytor klasycyzmu, najstarszy z tzw. trzech klasyków wiedeńskich, obok Wolfganga Amadeusa Mozarta i Ludwiga van Beethovena. Joseph Haydn był jednym z głównych przedstawicieli muzyki klasycystycznej oraz jednym z tych, którzy zdefiniowali główne formy muzyczne tej epoki. W muzyce Haydna objawiło się to stosowaniem niecodziennych akordów, rzadkich tonacji molowych oraz nieoczekiwanych zmian nastroju.

Joseph Haydn

Wolfgang Amadeus Mozart -w formie spolszczonej Wolfgang Amadeusz Mozart, urodził się 27 stycznia 1756 w Salzburgu,a zmarł 5 grudnia 1791 w Wiedniu. Austriacki (często też spotyka się określenie niemiecki) kompozytor i wirtuoz gry na instrumentach klawiszowych, którego twórczość związana była głównie z austriackim Wiedniem. Razem z Haydnem oraz Beethovenem zaliczany jest do trójki tzw. „klasyków wiedeńskich”. Uznawany za jednego z najwybitniejszych i najważniejszych twórców w historii muzyki

Wolfgang Amadeusz Mozart

Urodził się 15-17 grudnia 1770 w Bonn,a zmarł 26 marca 1827 w Wiedniu Jest to kompozytor i pianista niemiecki, ostatni z tzw. klasyków wiedeńskich, a zarazem prekursor romantyzmu w muzyce, uznawany za jednego z największych twórców muzycznych wszech czasów. Mimo że około 25. roku życia zaczął tracić słuch, okazał wielką siłę ducha i nie zaprzestał tworzenia (do czasu również wykonywania) swoich dzieł, nawet w okresie całkowitej głuchoty. W historii muzyki stanowi centralną postać pogranicza klasycyzmu i romantyzmu. Światową popularność Beethoven zawdzięcza przede wszystkim swym dziewięciu symfoniom, choć równie przełomowe było znaczenie jego sonat i wariacji fortepianowych oraz muzyki kameralnej, przede wszystkim kwartetów smyczkowych.

Ludwig van Beethoven

• Franciszek Schubert

• Ryszard Wagner

• Robert Schumann

• Franciszek Liszt

• Fryderyk Chopin

Romantyzm:

Urodził się 22 lutego lub 1 marca 1810 w Żelazowej Woli,a zmarł 17 października 1849 w Paryżu. Polski kompozytor i pianista. Od września 1831 roku mieszkał we Francji. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych kompozytorów romantycznych, a także za jednego z najważniejszych polskich kompozytorów w historii. Był jednym z najsłynniejszych pianistów swoich czasów, często nazywany poetą fortepianu. Elementem charakterystycznym dla utworów Chopina jest pogłębiona ekspresja oraz czerpanie z wzorców stylistycznych polskiej muzyki ludowej. Z okazji 150-lecia urodzin Fryderyka Chopina uchwałą Rady Państwa z 8 maja 1958 rok 1960 został ogłoszony Rokiem Chopinowskim. Z okazji jubileuszu 200-lecia urodzin Chopina zarówno uchwałą Sejmu RP z 9 maja 2008, jak i uchwałą Senatu RP z 7 października 2009, rok 2010 został ustanowiony Rokiem Fryderyka Chopina.

Fryderyk Chopin

Urodził 22 października 1811 w Raiding,a zmarł 31 lipca 1886 w Bayreuth – węgierski kompozytor i pianista, jedna z najwybitniejszych postaci romantyzmu w muzyce. Był też wybitnym filozofem, pisał eseje i artykuły, działał na arenie politycznej. Franciszek Liszt muzyczny talent odziedziczył po ojcu, który również był kompozytorem. Po wyprowadzce do Wiednia rozpoczął naukę gry na fortepianie u Carla Czernego. Natomiast pod okiem Antonia Salieriego studiował kompozycję. Jego muzyka różniła się od utworów innych kompozytorów przede wszystkim fakturą i techniką pianistyczną. Sukcesy odnosił także jako dyrygent i nauczyciel. Franciszek Liszt szkolił ponad 400 osób i współpracował przy pisaniu ośmiu fachowych książek. Na swoim koncie miał około 350 utworów muzycznych.

Ferenc Liszt

Urodził się 8 czerwca 1810 w Zwickau w zachodniej Saksonii,a zmarł 29 lipca 1856 w Endenich. Niemiecki kompozytor, krytyk muzyczny i autor artykułów poświęconych muzyce. Uznawany za jednego z najbardziej wpływowych twórców epoki romantyzmu. Od roku 1841 pisał głównie utwory orkiestrowe i kameralne; pozostawił po sobie pięć symfonii (w tym jedną niedokończoną), liczne uwertury, koncerty i sonaty oraz obszerną spuściznę literacką - przede wszystkim recenzje muzyczne, które publikował w magazynie Neue Zeitschrift für Musik w latach 1834–1843. Był mężem Klary Schumann z d. Wieck, znanej pianistki i kompozytorki, z którą miał ośmioro dzieci. Przyjaźnił się z Felixem Mendelssohnem, Johannesem Brahmsem i Josephem

Robert Schumann

Urodził się 22 maja 1813 w Lipsku, zmawrł 13 lutego 1883 w Wenecji. Niemiecki kompozytor, dyrygent i teoretyk muzyki okresu romantyzmu. Uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców dramatu muzycznego. Był reformatorem muzyki operowej. Wagner zasłynął też jako nowator w dziedzinie harmonii, wykorzystując maksymalnie możliwości tkwiące w systemie dur-moll, oraz w sztuce orkiestracji, m.in. konstruując i wykorzystując tubę wagnerowską. Szczegółowo omawia tę kwestię jego prawnuk, bardzo krytycznie oceniający rolę dzieła i poglądów Wagnera w ukształtowaniu nazistowskiej ideologii.

Richard Wagner

Urodził się 31 stycznia 1797 w Himmelpfortgrund,a zmarł 19 listopada 1828 w Wiedniu. Austriacki kompozytor, prekursor romantyzmu w muzyce. Mając sześć lat Schubert poszedł do szkoły w Lichtental pod Wiedniem. W wieku siedmiu lat został oddany pod opiekę Michała Holzera, organisty z parafialnego kościoła, aby kontynuował naukę. Po odejściu z Konwiktu, pracował jako nauczyciel, na wyraźnie życzenie ojca, a także by uniknąć służby wojskowej. Okres ten był najbardziej płodnym w życiu Schuberta. Twórczość J.W. Goethego była inspiracją wielu jego utworów.

Franz Schubert

• Claude Debussy

• Igor Strawiński

• Ryszard Strauss

• Karol Szymanowski

XX wiek:

Urodził się 3 października 1882 w Tymoszówce,a zmarł 29 marca 1937 w Lozannie. Polski kompozytor, pianista, pedagog i pisarz. Wraz z Grzegorzem Fitelbergiem, Ludomirem Różyckim i Apolinarym Szelutą należał do grupy kompozytorów Młodej Polski. Obok Fryderyka Chopina uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów. W latach 1903–1905 przebywał w Berlinie, gdzie poznał się z Richardem Straussem, który stał się jego mistrzem w następnych latach. Zainspirowany muzyką niemieckiego kompozytora skomponował swe pierwsze symfonie.

Karol Szymanowski

Urodził się 11 czerwca 1864 w Monachium,a zmarł 8 września 1949 w Garmisch-Partenkirchen. Niemiecki kompozytor muzyki późnego romantyzmu, dyrygent. Prawdopodobnie najbardziej znanym poematem symfonicznym Straussa jest Also Sprach Zarathustra. Jako sześciolatek pisał pierwsze drobne kompozycje. Pierwsze większe jego dzieła z początku lat 80. okazały się dowodem świetnego opanowania warsztatu kompozytorskiego i wyrastały z klasycystycznej, antywagnerowskiej tradycji (cykle pieśni, dwie symfonie, kwartet smyczkowy czy sonata na wiolonczelę).

Ryszard Strauss

Urodził się 17 czerwca 1882 w Oranienbaumie,a zmarł 6 kwietnia 1971 w Nowym Jorku. Jest to rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent. Jeden z najwybitniejszych kompozytorów i symfoników XX wieku. Często komponował na zespoły o nietypowej obsadzie. W wielu utworach ograniczał rolę instrumentów smyczkowych, za to pierwszoplanową rolę dawał instrumentom dętym (przykład skrajny: Symfonie instrumentów dętych przeznaczone na same instrumenty dęte). Skomponował wiele utworów religijnych (najbardziej znany – Symfonia psalmów), zwłaszcza w ostatnich latach życia (np. Canticum sacrum, Treny, Introitus i Requiem Canticles).

Igor Strawiński

Urodził się 22 sierpnia 1862 w Saint-Germain-en-Laye,a zmarł 25 marca 1918 w Paryżu. Jest to francuski kompozytor, przedstawiciel impresjonizmu muzycznego. Muzyka Debussy’ego charakteryzuje się gęstą fakturą, żywą kolorystyką, wyraźnym wpływem orientalnych kultur muzycznych oraz zastosowaniem niekonwencjonalnych skal muzycznych i systemów centrów tonalnych. Debussy rozpoczął naukę w Konserwatorium Paryskim w klasie fortepianu w wieku 11 lat. Już w czasie swych studiów Debussy rozpoczął pełną sukcesów karierę kompozytorską. Okazał się jednakowo sprawny w formach orkiestralnych.

Claude Debussy

http://agencjafilharmonia.pl/kompozytorzy/kompozytorzy-baroku/

http://festiwalmozartowski.com/polscy-kompozytorzy-epoki-renesansu/

https://muzykawsredniowieczu.blogspot.com/2008/11/wincenty-z-kielc-znany-take-jako.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna

Bibliografia:

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ