awangarda

Awangarda

Przygotowały: Olga Klimek, Maria Jaskuła, Kornelia Rodziewicz

Co to jest awangarda?

---------------------------------------

Awangarda (z fr. avant garde „straż przednia”) – zespół tendencji i kierunków w sztuce XX wieku odrzucający dotychczasowe style, tworzący własny świat, nienaśladujący rzeczywistości, szukający odrębnego języka wyrazu.

Twórcy awangardy odrzucali dorobek kulturowy i poszukiwali nowych, oryginalnych rozwiązań ideowo-artystycznych. Zjawisko pojawiło się ok. 1910 roku i wiązało się z powstaniem nowych kierunków w sztuce:

• Futuryzm
• Ekspresjonizm
• Kubizm
• Dadaizm
• Surrealizm
• Fowizm
• Konstruktywizm
• Sztuka konceptualna
• Sztuka Naturalna
• Sytuacjonizm (ruch społeczno-artystyczny)
• Sztuka ziemi
• Minimalizm

Awangarda w literaturze

----------------------------------------

Awangarda w literaturze

Podstawą dla awangardzistów była twórczość opozycyjna wobec wzorców będących spadkiem po romantyzmie i Młodej Polsce. Jedną z podstawowych zasad działania ruchów awangardowych XX wieku było dążenie do zamknięcia nowej wizji poezji w wyraźnym programie. Poeci awangardowi szukali teoretycznego uzasadnienia swojego działania twórczego. Wychodzili z założenia, że tworzenie nie jest dziełem przypadkowym, ale wyrazem pewnych przekonań, które da się przedstawić w formie jasno sformułowanych zasad. Stąd na początku XX wieku pojawiło się wiele manifestów artystycznych, w których twórcy przedstawiali nową wizję poezji. Prawie każdy ruch awangardowy uważał niemal za swój obowiązek opublikowanie manifestu. Ta zasada nie była obca także polskim awangardystom.

Przedstawiciele awangardy

Guillaume Apollinaire

Blaise Cendrars

Adam Ważyk

Tadeusz Peiper

Awangarda w Polsce

---------------------------------------

Awangarda w Polsce

W pierwszych latach XX stulecia, środowisko artystów polskich podziwiało i inspirowało się osiągnięciami twórców impresjonizmu i symbolizmu. Rewolucyjne przemiany w sztuce, które w tym czasie zachodziły we Francji, Niemczech, Włoszech i w Rosji, stopniowo zdobywały coraz większe zainteresowanie wśród młodych polskich artystów. Propozycje awangardowe nie przypadły jednak do gustu mieszkańcom Lwowa. Za początki nowoczesności w sztukach plastycznych w Polsce, uważa się rok 1917, kiedy artyści zaczęli odchodzić od realizmu. Ludzie sztuki odrzucali dorobek artystyczny poprzednich epok, by nie naśladować rzeczywistości, ale ją kształtować. Od XX wieku za sztukę uważa się ogólną zdolność człowieka do twórczego działania, a dziełem sztuki można nazwać już nie tylko obiekty piękne, ale także te poruszające, zaskakujące, prowokujące.

Przedstawiciele awangardy w Polsce

Tytus Czyżewski

Leon Chwistek

Henryk Gotlib

Zbigniew Pronaszko

Stefan Morawski jako cechy przysługujące wszystkim kierunkom awangardy wylicza:

• pionierstwo
• zdystansowane podejście do sztuki zastanej
• pogarda dla kanonów wytworzonych w przeszłości
• częste teoretyzowanie na temat podejmowanych działań (często, z wyjątkiem kubizmu, teorie wyprzedzały praktykę)
• traktowanie sztuki jako prekursora i animatora społecznego postępu
• czerpanie inspiracji z nauki i techniki (kubiści z teorii względności, surrealiści z psychoanalizy, futuryści z techniki)
• Termin jest wykorzystywany również obecnie dla określenia dokonań artystycznych, które wykraczają poza schematy i nie poddają się prostej klasyfikacji, np. muzyka awangardowa.

Dzieła awangardy

-----------------------------

Lubow Popowa, "Portret", 1913-1915

Katarzyna Kobro, "Akt dziewczęcy", 1948

Guillaume Apollinaire "Alkohole"

Guillaume Apollinaire"Kaligramy"

Max Ernst, "Bez tytułu", ok. 1936 r.

Piet Mondrian, "Kompozycja D", 1932 (1973, odbitka-67150)

Miron Białoszewski"Pamiętnik z powstania warszawskiego"

Witold Gombrowicz"Ferdydurke"

Quiz na zakończenie

------------------------------------

1. Jacy są przedstawiciele awangardy?

2.Kiedy zaczęła się awangarda w Polsce?

3. Kiedy pojawiła się awangarda?

4. Jakie nowe kierunki w sztuce powstały dzięki awangardzie?

5. Cechy przysługujące wszystkim kierunkom awangardy to:

Dziękujemy za uwagę

-----------------------